با انواع هویج بیشتر آشنا شوید

هویج یکی از مهم ترین و پرمصرف ترین سبزیجات ریشه ای در جهان است و تنوع بسیار بالایی در رنگ، اندازه، شکل و طعم دارد. برخلاف تصور رایج، هویج فقط نارنجی نیست و می تواند سفید، زرد، بنفش، قرمز یا حتی دو رنگ باشد. ریشه های هویج بسته به نوع رقم می توانند استوانه ای، مخروطی، کوتاه، بلند یا حتی گرد باشند و از این رو هر باغبان یا طراح سبزی کاری می تواند متناسب با فضای موجود و نوع خاک خود انتخاب متفاوتی داشته باشد. شناخت دقیق انواع هویج اولین گام در به دست آوردن محصولی شیرین، ترد و خوش بو است و انتخاب رقم مناسب تفاوت چشمگیری در کیفیت برداشت ایجاد می کند.

انواع اصلی هویج

هویج ها بر اساس شکل ریشه، الگوی رشد، ساختار بافتی و سازگاری با انواع خاک به شش گروه اصلی تقسیم می شوند. هر یک از این گروه ها ویژگی های منحصر به فردی دارند که انتخاب آنها را برای شرایط مختلف کاشت، اهداف برداشت و نیازهای آشپزی متفاوت می کند.

هویج آمستردام

یکی از لطیف ترین و باریک ترین گروه های هویج است و به طور عمومی بین شش تا ده سانتی متر طول دارد. این گروه برای برداشت زودهنگام و تولید بیبی هویج ایده آل است، زیرا سرعت رشد بسیار بالایی دارد و در مراحل اولیه مقدار قند محلول در ریشه افزایش می یابد. بافت آنها نرم، طعمشان به طور استثنایی شیرین و ریشه ها کاملاً صاف و بدون پیچ خوردگی هستند. برخلاف بسیاری از هویج های کوتاه، آمستردام ها حتی در خاک های نیمه سنگین نیز توانایی رشد مستقیم و یکدست را دارند و همین ویژگی باعث محبوبیت آنها در باغچه های خانگی شده است.

هویج شانتنه

ریشه هایی نسبتاً کوتاه تا متوسط با فرم مخروطی و طول حدود ده تا سیزده سانتی متر تولید می کند. این گروه از هویج به دلیل ساختار ریشه ضخیم و قدرت نفوذ بالا، برای خاک های سنگین و رسی مناسب ترین گزینه است. شانتنه ها در مناطق سردسالانه، مانند آب وهوای بریتانیا، عملکرد بسیار بالایی دارند؛ زیرا ریشه پهن آنها نسبت به نوسان دما مقاوم تر است. طعم غلیظ، شیرینی قابل توجه و قابلیت حفظ کیفیت هنگام پخت وپز، این گروه را به یکی از گزینه های ایده آل برای مصرف پخته و خورشتی تبدیل می کند.

هویج دانورس

ریشه هایی بلندتر و مخروطی تر دارد و به دلیل مقاومت بالا به خشکی و توانایی رشد در خاک هایی با عمق متوسط شناخته می شود. این گروه یکی از پایدارترین گزینه ها برای شرایط سخت مزرعه ای است و می تواند حتی در خاک هایی با تهویه محدود به خوبی رشد کند. دانورس در بخش های عظیم تولیدی، به ویژه برای انبارداری طولانی، مورد استفاده قرار می گیرد؛ زیرا ریشه آن دیرتر چوبی می شود و کیفیت خود را برای مدت زیادی حفظ می کند.

هویج امپراتور

یکی از استانداردترین انواع هویج تجاری است و با ریشه های بلند، باریک، پوست صاف و رنگ نارنجی عمیق شناخته می شود. این گروه سرشار از بتاکاروتن است و در صنعت بسته بندی و سوپرمارکتی بیشترین مصرف را دارد. یکنواختی ریشه، مقاومت مناسب به بیماری های خاکزاد و قابلیت مصرف در آب گیری صنعتی از دلایلی است که امپراتورها را در میان کشاورزان حرفه ای بسیار محبوب کرده است.

هویج نانت

یکی از همه کاره ترین و پرطرفدارترین گروه ها به شمار می رود. این هویج ها معمولاً استوانه ای کامل با انتهای گرد هستند و به دلیل بافت لطیف، طعم شیرین و یکنواختی در رشد برای باغ های خانگی و کشت کاری نیمه حرفه ای انتخابی ایده آل محسوب می شوند. نانت ها نسبت به چوبی شدن دیرتر واکنش نشان می دهند و در خاک هایی با تهویه متوسط بهترین رشد را دارند. ترکیب تردی، شیرینی و شکل جذاب آنها باعث شده اغلب اصلاحگران بذر، پایه بسیاری از ارقام جدید را از این گروه انتخاب کنند.

هویج پاریسیان

برخلاف دیگر گروه ها شکل گرد و بسیار کوچک دارد. این هویج ها که به دلیل ابعاد جمع وجور خود شهرت دارند، برای خاک های سنگلاخی، زمین های کم عمق و کشت در گلدان فوق العاده مناسب اند. ریشه کروی و کوتاه آنها اجازه می دهد بدون پیچیدگی رشد کنند و همین ویژگی، پاریسیان را به یکی از بهترین گزینه ها برای باغچه های کوچک شهری تبدیل کرده است. طعم این گروه معمولاً قوی، شیرین و بسیار خوش عطر است و در آشپزی گورمه نیز به دلیل فرم ویژه و اندازه زیبا، کاربرد زیادی دارد.

بهترین ارقام هویج برای کاشت

انتخاب بهترین ارقام هویج برای کاشت، بیش از هر چیز به شناخت دقیق نیازهای خاک، شرایط اقلیمی و هدف نهایی تولید بستگی دارد. هویج از نظر شکل ریشه، طول دوره رشد، میزان قند، بافت، مقاومت به آفات و سازگاری با انواع خاک تنوع بسیار گسترده ای دارد و همین موضوع باعث شده که بعضی ارقام برای باغچه های خانگی ایده آل باشند، برخی برای کشت تجاری عملکرد بهتری داشته باشند و گروهی دیگر برای برداشت زودهنگام یا مناطق سرد توصیه شوند. پژوهش های کشاورزی منتشر شده توسط نهادهایی مانند FAO، UCANR و مؤسسه های اصلاح بذر اروپایی نشان می دهد که تفاوت میان ارقام نه تنها از نظر ظاهری، بلکه از نظر کیفیت ریشه، درصد قند، سرعت بلوغ، مقاومت ژنتیکی و حتی توانایی رشد در خاک های سنگین یا کم عمق نیز اهمیت اساسی دارد. به همین دلیل، آشنایی با ارقام برتر و عملکرد آنها در شرایط گوناگون می تواند به باغبانان و کشاورزان کمک کند بهترین انتخاب را برای فصل، خاک و هدف تولید خود داشته باشند و محصولی با طعم، بافت و کیفیت مطلوب برداشت کنند.

هویج آدلاید F1 (Adelaide F1) – هویج زودرس آمستردامی

این رقم یکی از زودرس ترین هویج های دنیا است و توسط شرکت های اصلاح بذر اروپایی برای تولید بیبی هویج توسعه یافته. آدلاید به دلیل طول ریشه کوتاه، بافت بسیار لطیف و غلظت بالای قندهای محلول، طعم فوق العاده شیرینی دارد. تحقیقات UCANR نشان می دهد که ارقام آمستردامی به دلیل ساختار سلولی نازک، در زمان رشد اولیه نیاز به خاک با بافت نرم تر دارند، اما آدلاید حتی در خاک نیمه سنگین نیز عملکرد رضایت بخش ارائه می دهد. رشد سریع و یکنواختی آن باعث شده که در کاشت های پشت سرهم (succession planting) بسیار محبوب باشد.

هویج کاراکاس (Caracas) – هویج کوتاه شانتنه

کاراکاس یکی از شناخته شده ترین هویج های نوع شانتنه است که با ریشه های مخروطی کوتاه و بافت بسیار ترد شناخته می شود. طبق گزارش Royal Horticultural Society، این رقم برای خاک های سنگین بهترین عملکرد را دارد، زیرا عمق کوتاه تر ریشه اجازه می دهد بدون پیچ خوردگی رشد کند. قند طبیعی بالاتر نسبت به شانتنه های قدیمی و مقاومت در برابر تغییرات رطوبت از ویژگی های برجسته آن است. طعم کاراکاس شیرین و بوی آن نسبتاً قوی تر است و در پخت وپز عطر بیشتری آزاد می کند.

هویج نانت زودرس (Early Nantes)

نانت زودرس یکی از پایه های اصلی اصلاحات نانت های مدرن است. این رقم به دلیل سلول های ذخیره ای نرم و محتوای بالای قندهای ساکاروز و گلوکز، طعمی شیرین و بافتی لطیف دارد. مطالعات دانشگاه Cornell نشان می دهد که نانت ها کمتر از انواع امپراتور دچار چوبی شدن ریشه می شوند. رشد یکنواخت، پوست صاف و مقاومت در برابر ترک از مزایای آن است و برای آب وهوای خنک بهترین عملکرد را دارد.

هویج قمری سفید (Lunar White) – هویج سفید سنتی

Lunar White متعلق به گروه هویج های سفید است که ریشه در ارقام باستانی آسیای میانه دارد. این هویج فاقد بتاکاروتن است، اما میزان فیبر محلول آن بالاتر بوده و برای کسانی که حساسیت به رنگدانه ها دارند مناسب است. طبق داده های FAO، هویج سفید به دلیل ضخامت کمتر دیواره سلولی، نسبت به پخت بیش از حد حساس است و بهترین حالت مصرف آن خام یا نیم پز است. ریشه ها بلند می شوند اما در اندازه متوسط بهترین طعم را دارند.

هویج نانت ۵ (Nantes 5)

نانت ۵ از پایدارترین ارقام کلاسیک است. این رقم ساختار سلولی یکنواختی دارد و میزان قند آن در طول دوره رشد نوسان کمی دارد. پژوهش های Johnny’s Seeds نشان داده که Nantes 5 نرخ ترک خوردگی بسیار پایینی دارد و همین ویژگی آن را برای کشاورزی تجاری مناسب می کند. طعم شیرین و بافت ترد آن برای مصرف تازه و سالاد ایده آل است.

هویج نایجل F1 (Nigel F1) – نانت مقاوم

Nigel F1 یک رقم نانت اصلاح شده است که برای کاهش مشکلات فیزیولوژیک مانند ترک خوردگی، دوشاخه شدن ریشه و پوکی سلولی ایجاد شده است. این رقم در شرایط نوسان رطوبت خاک (که یکی از دلایل اصلی ترک هویج است) پایداری بالایی نشان می دهد. طعم شیرین و ثبات رشد آن باعث شده در باغ های خانگی بسیار محبوب باشد.

هویج پاریس مارکت (Paris Market) – هویج گرد پاریسی

این رقم یکی از قدیمی ترین ارقام ثبت شده در اروپا است. بر اساس آرشیو تاریخی Société Nationale d’Horticulture، این هویج ابتدا برای باغ های با خاک کم عمق پاریس اصلاح شد. شکل کروی و کوچک آن باعث می شود در هر نوع خاک، حتی خاک سنگلاخی، بدون پیچ خوردگی رشد کند. طعم آن قوی، شیرین و بسیار عطردار است.

هویج اژدهای بنفش (Purple Dragon)

هویج اژدهای بنفش پوستی کاملاً ارغوانی و مغزی نارنجی دارد. این رنگ ناشی از آنتوسیانین ها است که طبق تحقیقات دانشگاه فلوریدا خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارند. طعم این رقم کمی خاکی تر و ادویه ای تر از هویج نارنجی است. Purple Dragon در آب وهوای گرم بهتر از بنفش های دیگر عملکرد دارد، زیرا ساختار سلولی آن دیرتر دچار چوبی شدن می شود.

هویج تندر سویت (Tendersweet) – هویج فوق العاده لطیف

این رقم یکی از نرم ترین هویج هاست و به دلیل درصد بالای رطوبت سلولی، بافتی بسیار لطیف دارد. برای تهیه آب هویج، پوره یا کیک هویج عالی است. طبق گزارش Burpee، Tendersweet نسبت به کم آبی حساس تر است و برای طعم ایده آل نیازمند رطوبت پایدار است.

هویج توشون (Touchon) – نانت فرانسوی ممتاز

Touchon یکی از مشهورترین ارقام نانت در فرانسه است. طعم کاملاً شیرین، بافت نرم و پوست نازک آن باعث شده بهترین گزینه برای مصرف خام باشد. داده های RHS نشان می دهد که Touchon نسبت به گرما حساس است، اما در هوای خنک عملکرد فوق العاده دارد.

هویج قرمز اتمی (Atomic Red) – هویج لیکوپنی

این رقم به دلیل رنگ قرمز روشن خود، منبع غنی از لیکوپن است؛ همان ماده ای که در گوجه فرنگی وجود دارد. تحقیقات USDA نشان می دهد لیکوپن در برابر حرارت پایدار است، بنابراین این هویج هنگام پخت حتی رنگ قوی تری پیدا می کند. طعم آن کمی خاکی و غیربسیار شیرین است.

هویج پادشاه پاییزی ۲ (Autumn King 2) – هویج دیررس مقاوم

یکی از بهترین ارقام برای برداشت زمستانه است. این هویج ریشه های سنگین و بزرگ تولید می کند و تحمل سرمای بالایی دارد. مطالعات CABI تأیید کرده که این رقم مقاومت طبیعی به مگس ریشه هویج دارد. قابلیت ماندگاری طولانی در خاک و انبار از مزیت های اصلی آن است.

هویج بنگور F1 (Bangor F1)

این رقم برای کشت حرفه ای طراحی شده و عملکرد بسیار بالا و ریشه های بلند و یکنواخت تولید می کند. Bangor در برابر دوشاخه شدن ریشه مقاوم است و برای تولید تجاری (processing carrot) گزینه ای ایده آل است.

هویج فلای اوی (Flyaway) – مقاوم ترین رقم در برابر مگس ریشه

Flyaway یکی از معدود ارقامی است که با اصلاح ژنتیکی طبیعی جذب پذیری آن برای مگس ریشه کاهش یافته. برخلاف بسیاری از ارقام مقاوم، طعم آن کاملاً شیرین و بافتش نرم است. برای باغ هایی که سابقه آلودگی دارند بهترین گزینه است.

هویج نانت ۲ (Nantes 2) – نانت اصیل

Nantes 2 یکی از باثبات ترین نانت هاست و کیفیت ریشه آن در شرایط مختلف بسیار پایدار است. ریشه ها خوش فرم، نارنجی براق و کاملاً استوانه ای هستند. این رقم در اغلب کشورها استاندارد پایه نانت محسوب می شود.

هویج آکس هارت (Oxheart) – هویج سنگین و پهن

Oxheart یک هویج قدیمی فرانسوی است که شکل پهن و کوتاه دارد و می تواند تا نیم کیلو وزن بگیرد. این هویج برای خاک های سفت بهترین انتخاب است و طعمی قوی و بافتی نرم دارد. برای مصارف سنتی و پخت طولانی بسیار مناسب است.

هویج هیز بنفش F1 (Purple Haze F1)

یکی از زیباترین ارقام موجود است که پوستی بنفش تیره و مغزی نارنجی دارد. آنتوسیانین بالا و بتاکاروتن زیاد آن این رقم را بسیار مغذی کرده است. تحقیقات Cornell نشان می دهد که پخت، رنگ آن را کم می کند، بنابراین بهتر است خام مصرف شود.

هویج شیرین اسناکس ۵۴ F1 (Sugarsnax 54 F1)

این رقم قند بسیار بالایی دارد و از شیرین ترین هویج های جهان محسوب می شود. مناسب برای آب گیری و مصرف خام است. ریشه ها بلند و نارنجی براق هستند و بافت بسیار تردی دارند.

هویج شمع شیرین (Sweet Candle) – نانت ممتاز

Sweet Candle یکی از محبوب ترین هویج ها بین آشپزهای حرفه ای است. طعم بسیار شیرین، بافت نرم و شکل ظاهری عالی دارد. برای برداشت پاییزه فوق العاده مناسب است و رنگ نارنجی عمیق آن در سرو غذاها جلوه ویژه ای دارد.

بذر هویج

نتیجه گیری

تنوع ارقام هویج آن قدر زیاد است که می تواند هر نوع خاک، هر سلیقه غذایی و هر هدفی در باغبانی را پوشش دهد. اگر فضای کاشت کوچک یا خاک شما سنگین است، ارقامی مانند Paris Market، Chantenay و Oxheart بهترین گزینه ها هستند. اگر به دنبال طعم عالی برای مصرف خام هستید، Touchon، Tendersweet، Nantes 5 یا Purple Dragon انتخاب هایی بی نظیر خواهند بود. برای مقاومت در برابر آفات و کاشت مطمئن بدون نگرانی، Flyaway و Autumn King 2 گزینه های بسیار قابل اعتماد هستند. و اگر به ظاهرهای خاص و ارزش غذایی بالا علاقه دارید، Purple Haze F1 و Atomic Red بی رقیب اند. انتخاب رقم مناسب باعث می شود محصولی سالم، شیرین، یکنواخت و زیبا برداشت کنید و باغچه تان به بهترین شکل ممکن بهره وری داشته باشد.