میوه درخت گردو یکی از میوه هایی است که مواد مغذی زیادی دارد و یکی از مغزیجات گران قیمت محسوب می شود. به همین دلیل امروزه پیوند زدن درخت گردو به یکی از کارهای ضروری در کشاورزی تبدیل شده است. باغداران به دنبال بهترین روش ها برای پیوند درخت گردو می باشند تا درخت خود را پر حاصل تر کنند.
هر درختی برای اینکه بالغ شود باید مراحلی را بعد از کاشت پشت سر بگذارد. تا بالغ شدن درخت باید مراقبت هایی صورت بگیرد مثل هرس، آبیاری، کود دهی، خاک مناسب، دریافت نور خورشید، پیوند زنی. با انجام مناسب و به موقع این 6 کار محصول پر باری را در درختان گردو شاهد خواهید بود.
پیوند زدن چیست؟
برای اینکه قسمت های مختلف دو گیاه بتوانند با هم زندگی و رشد و نمو کنند باید اتصال این دو قسمت کامل باشد و با هم جوش بخورند. برای این کار باید پایه و پیوندک با هم رشد و نمو کرده و سلول های محل اتصال با هم شروع به فعالیت کنند. برای صورت گرفتن این کار باید دو طبقه ی پیوند و پیوندک با هم منطبق شده و به هم بچسبند یعنی هیچ مانعی مثل مایع و بخار و جامد بین آنها قرا نگیرد.
بهترین زمان برای پیوند زدن درخت گردو در اواخر فصل زمستان تا اوایل فصل بهار می باشد. اگر پیوند زنی در فصل گرما صورت بگیرد پیوندک جوش نمی خورد.
اگر درخت گردو را پیوند زنی نکنید پس از چند سال درخت ضعیف شده و بار دهی مناسبی نخواهد داشت. عدم پیوند همچینن در میوه و ریشه ها تاثیر گذار خواهد بود.
تنه درخت گردو
درخت گردو را به روش های متفاوتی می توان پیوند زد مانند پیوند تاجی، پیوند وصله ای، پیوند امگا، پیوند کالوس زایی غیر مستقیم و کالوس زایی مستقیم که از جمله روش های مورد استفاده پیوند زنی در کشاورزی هستند.
معمولا رایج ترین روش های پیوند زدن گردو روش تاجی و وصله ای است.
لوازم مورد نیاز برای پیوند زدن درخت گردو عبارتند از: نوار های پلاستیکی قابل کشیدن، نوار های مخصوص پارچه ای چسبدار که حتی می توان از لاستیک نیز برای این کار استفاده کرد. همچنین برای پوشاندن محل پیوند از چسب مخصوص پیوند یا از پارافین و موم نیز برای جلوگیری از خشک شدن پیوند و مرطوب ماندن آن استفاده می شود.
پیوند تاجی:
برای شروع پیوند زنی به صورت تاجی باید ابتدا پیوندک ها را از چند ماه قبل در هوای سرد قرار دهید یا می توانید برای نگهداری آنها از یخچال استفاده کنید. برای پیوند زدن قسمتی از درخت را انتخاب کنید که تازه باشد و هیچ شیره ای اطرافش نداشته باشد. زمانی که می خواهید پیوندک را بر روی درخت گردو منطبق کنید باید اطراف آنرا با چاقو مرتب کنید تا به یک سطح بدون شیار برای پیوندک برسید. برای پیوند در فصل زمستان باید شیار هایی برای قرار گرفتن پیوندک روی آن ایجاد کنید که این شیار ها باید هم اندازه باشند. می توانید برای جای کردن پیوندک در شیارها از ضربه های آرام و ملایم چکش استفاده کنید. سپس محل پیوند را چسب زده و با یک پلاستیک یا پارچه بپوشانید.
قلمه درخت گردو قلمه درخت دیگر
پیوند امگا:
یکی دیگر از روش های پیوند زدن گردو روش پیوند زدن امگا است که با دستگاه مخصوصی صورت می گیرد. نکته مهم این است که باید اندازه ساقه و پیوندک به یک اندازه باشند چون ابتدا روی هم قرار گرفته سپس در بین دستگاه قرار می گیرد و توسط موم مذابی که داخل دستگاه است به هم وصل می شوند. سپس محل اتصال را در آب سرد قرار داده تا موم سفت شود پس از آن باید به مدت سه هفته در خاک مساعد در دمای 25 درجه سانتی گراد قرار بگیرد تا برای کاشت در خاک آماده شود.
پیوند وصله ای:
پیوند وصله ای باید در دمای 20 الی 30 درجه سانتی گراد انجام بگیرد که از نیمه دوم تیر تا نیمه اول مرداد ماه زمان مناسبی برای آن است. این نوع پیوند برای درختان 2 ساله مناسب است و حداقل فاصله ی محل پیوند تا سطح خاک باید 20 سانتی متر باشد. بعد شیار های دو سانتی متری عمودی موازی ایجاد کرده و دو خط افقی که از وسط آنها رد شده است را توسط نوک چاقو و با چرخش جدا می کنند سپس در پایه نیز به همین اندازه برش ایجاد کرده و در قسمت خالی شده ی پیوندک قسمت تیز پایه قرار داده می شود. پس از انجام این پروسه با استفاده از نوار پلاستیکی آنرا محکم کرده و فقط قسمت نوک جوانه را بیرون می گذارند و پس از گذشت 3 تا 6 هفته می توان نوار را جدا کرد.
درخت گردوی بزرگ و گردو روی آن
پیوند اسکنه ای:
این پیوند در اوایل بهار زده می شود. ابتدا شاخه ها را سر زنی کرده و سپس برش های عمودی به طول 5 الی 5/7 سانتی متر به طرف مرکز شاخه می زنند و در هر یک از شکاف ها پیوندکی با ارتفاع 8 تا 10 سانتی متر که هر کدام دو تا سه جوانه دارند و ضخامتی در حدود 10 تا 13 میلی متر دارد که در شکاف پایین پیوندک که به شکل کوه ای با طول 5 سانتی متر می باشد قرار داده می شود. سپس با چسب باغبانی محکم کرده تا پیوند جوش بخورد.
پیوند تی:
هرچند پیوند تی امروزه کاربردی ندارد و بیشتر با شکست رو برو می شود اما یکی از انواع پیوندها می باشد. در این نوع پیوند که به شکل تی انگلیسی است در دو طرف برشی عمودی به طول 2 سانتی متر زده و کمتر از یک سانتی متر برش افقی را ایجاد می کنند. برای پیوندک نیز در جوانه برشی عمودی به طول 1 سانتی متر و برش افقی 2 میلی متر ایجاد می کنند. بنابراین برش های ایجاد شده در پیوندک بایستی از عمق کمتری برخوردار باشند تا بتوانند در پایه قرار بگیرند. بعد از قرار دادن پیوندک در پایه آنرا با نوار پلاستیکی تا جایی که فقط نوک جوانه بیرون باشد، می بندند.
مقدار زیادی گردو
عوامل موثر در پیوند موفق:
پایه گردو از مهم ترین عوامل برای یک گردوی پیوندی خوب می باشد. در حال حاظر پایه گردوی ایرانی (Guglans Regya) از پایه های قوی سازگار با آب و هوای ایران محسوب می شود.
پیوندک معمولا از بهترین ارقام گردو تهیه می شود که باید از ارقامی با باردهی جانبی دارای (Lateral)، پوست نازک، پر محصول، دیر برگده و با مغز تو پر و روشن تهیه شود. در سال های اخیر با توجه به تحقیقات صورت گرفته ارقام Chandler، Lara، Pedro، و Hartleyمورد تایید بوده و دارای کیفیت های کمی و کیفی بالایی هستند. البته برخی استانها نیز دارای ژنوتیپهای مورد تایید مدیریت باغبانی و کمیته نهال ها بوده اند.