لوبیای سویا یک نوع حبوبات خوراکی و بسیار مقوی است. دارای پروتئین، کلسیم، فیبر، آهن، منیزیم و سایر ویتامین ها و مواد معدنی است. لوبیای سویا کاربرد بسیاری دارد زیرا می توان آن را پخته، تخمیر و خشک کرد و به محصولاتی مانند شیر، آرد، توفو و غیره تبدیل کرد. سویا برای بسیاری از کشاورزان تجاری یک محصول فوق العاده سودآور اما به شرطی که منطقه کاشت آن آب و هوای گرم سه تا پنج ماهه داشته باشد که در اینصورت می توان آن را در حیاط خانه خود نیز کاشت.
کاشت دانه و بذر سویا:
در اولین بخش از این مقاله به کاشت بذر سویا می پردازیم.
1- نوع بذر مناسب را انتخاب کنید:
هزاران نوع مختلف سویا وجود دارد. اگر دنبال سویای خوراکی هستید، مطمئن شوید که یک نوع سبز و قابل خوردن دارید. اگر می خواهید شیر یا آرد سویا درست کنید نوع دانه زرد پیدا کنید. اگر قصد خشک کردن دانه های سویا را دارید نوع دانه سیاه دریافت کنید.
نوع بذر مناسب را انتخاب کنید
2- خاک مناسب انتخاب کنید:
انتخاب خاک مناسب برای گیاه سویا مزایای بسیاری دارد از جمله: علفهای هرز کمتر، فرسایش کمتر و تعادل مناسب مواد مغذی و PH مناسب. اگر خاک این گیاهان سالم باشد با راندمان و عملکرد بهتری تولید سویا می کند. بهترین نوع خاک برای سویا لوم زهکشی خوب است که خیلی محکم و سفت نباشد. اگر خاکی دارید که درصد رس بالایی دارد با زغال سنگ، ماسه یا مالچ مخلوطش کنید تا برای رشد سویا مناسب تر شود.
خاک مناسب انتخاب کنید
3- کاشت در زمان مناسب انجام شود:
اگر گیاه سویا را در ماه مه (اردیبهشت و خرداد) بکارید بالاترین بازدهی را خواهند داشت اما دمای خاک را نیز باید در نظر بگیرید. زمان ایده آل برای کاشت دانه های سویا دو تا سه هفته پس از آخرین روزهای سرد است که خاک گرم می شود و دمای 15.5 درجه سانتیگراد و هوا به حدود 21 درجه سانتیگراد برسد.
کاشت در زمان مناسب انجام شود
4- بستر کاشت بذر را آماده کنید:
گیاه سویا برای رشد مناسب به تعادل مواد مغذی در خاک وابسته است. اگر مواد مغذی خیلی زیاد یا خیلی کم باشد گیاه به خوبی رشد نمی کند. بنابراین اگر در سال های اخیر خاک غنی نشده باشد افزودن تقویت کننده به خاک مهم است. به خاکی که اخیراً غنی نشده است کود پوسیده یا کمپوست اضافه کنید تا مواد مغذی بیشتری قبل از کاشت به بذر برسد.
بستر کاشت بذر را آماده کنید
5- بذر را تلقیح کنید:
یک ماده مغذی خاص که گیاه سویا خیلی نیاز دارد نیتروژن است. بهترین راه برای دستیابی به آن تلقیح لوبیا با Bradyrhizobium japonicum است که یک باکتری خاک تثبیت کننده نیتروژن است. برای تلقیح، لوبیاها را در یک سطل بریزید و رویش باکتری را اسپری کنید و بعد با یک بیلچه مخلوط کنید که با همه لوبیاها برخورد داشته باشد. سطل بذرها را از تابش مستقیم آفتاب دور نگه دارید و آنها را 24 ساعت پس از تلقیح بکارید.
بذر را تلقیح کنید
6- بذرها را بکارید:
دانه های سویا را در عمق 4 سانتی متری بکارید، دانه های لوبیا باید از هم حدود 8 سانتی متر فاصله داشته باشند (7.6 سانتی متر). لوبیاها را در ردیف هایی بچینید که فاصله هر ردیف با ردیف دیگر تقریباً 76 سانتی متر است. لوبیا را پس از کاشت آبیاری کنید اما فقط خاک مرطوب شود. لوبیای تازه کاشته شده را بیش از حد آب ندهید وگرنه لوبیاها ممکن است ترک بخورند.
بذرها را بکارید
کاشت سویا:
در دومین بهش نحوه کاشت سویا را توضیح می دهیم.
1- خرگوش ها را دور نگه دارید:
خرگوش شاخه های سویا را دوست دارد و اگر از گیاهانتان محافظت نکنید محصول شما را خراب می کند. برای محافظت از محصول خود در برابر خرگوش ها در اطراف محیط باغ خود حصار بکشید.
- با چند چوب در اطراف باغ و اتصال سیم به آنها می توانید حصار ساده بسازید.
- حتی حصارهای پیش ساخته و پانل آماده نرده باغ نیز در بازار موجود است و می توانید بخرید.
- حتی می توانید برای خرگوش تله هم بسازید تا در بدو ورود به دام افتد.
خرگوش ها را دور نگه دارید
2- بوته های سویا را تُنُک کنید:
هنگامی که چند سانتیمتر جوانه زدند گیاهان ضعیف تر را حذف کنید تا گیاهان قوی تر شکوفا شوند. برای این کار جوانه های ضعیف روی سطح زمین را ببَرید. ریشه های آنها را مزاحم است. فاصله گیاهان باقیمانده باید حدود 10-15 سانتی متر از یکدیگر باشد.
بوته های سویا را تُنُک کنید
3- منطقه را به طور مرتب عاری از علف هرز کنید:
بذر سویا رقابت با علف های هرز را دوست ندارند و اگر علف های هرز اطرافشان زیاد باشند سریعاً می میرند. علف های هرز را با بیلچه یا با دست از خاک بیرون بکشید. وقتی سویا ها رشد کردند و بالغ شدند دیگر نگران علفهای هرز نباشید چون گیاهان سویا به خودی خود علف های هرز را خفه می کنند و از بین می برند.
منطقه را به طور مرتب عاری از علف هرز کنید
4- آبیاری کنید:
بذر سویا معمولاً فقط سه مرحله به آب اضافی احتیاج دارند: هنگامی که برای اولین بار رشد می کنند ( قبل از اینکه از خاک بیرون بیایند)، زمانی که در حال رشد غلاف و پوست بیرونی هستند و زمانی که گل می دهند. در این سه زمان گفته شده به اندازه کافی گیاهان را آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند.
آبیاری کنید
برداشت سویا:
در سومین بخش از این مطلب به برداشت سویای کاشته شده خود ی پردازیم.
1- غلاف ها را برداشت کنید:
بذر سویا از شهریور ماه به بلوغ می رسد وقتی غلاف ها سبز و دانه های سویا چاق و کامل گوشتی رشدشدند آماده برداشت هستند. برای برداشت خیلی راحت کل غلاف را از گیاه جدا کنید. غلاف های رسیده طولشان بین پنج تا هشت سانتی متر می رسد.
غلاف ها را برداشت کنید
2- به غلاف ها بسته شوک وارد کنید:
یک قابلمه بزرگ پر از آب را روی حرارت زیاد بجوشانید. یک قابلمه بزرگ دیگری را تا نیمه از آب پر کرده و بقیه حجم آن را با یخ پر کنید. وقتی آب جوش آمد غلافهای کامل را درون آب به مدت پنج دقیقه بجوشانید. سپس آنها را با قاشق سوراخ دار از آب داغ برداشته و به مدت پنج دقیقه در حمام یخ فرو ببرید.
- پس از خنک شدن غلاف ها آنها را از آب سرد خارج کرده و روی حوله تمیز قرار دهید.
- این شوک برای سویا بسیار مهم است زیرا نمی توان بدون شوک سویا خام را به درستی هضم کنید.
- این کار باعث می شود که دانه های سویا راحت تر از غلاف جدا شوند.
به غلاف ها ی بسته شوک وارد کنید
3- حبوبات را از غلاف خارج کنید:
دو سر یک غلاف سرد شده را در دست بگیرید و به آرامی فشار دهید. همانطور که فشار می دهید درزهای غلاف باز می شود و سویاها بیرون می زند. لوبیاها را در یک کاسه قرار دهید و این کار را تکرار کنید تا زمانی که همه لوبیاها را خارج کنید. مراقب له شدن سویاها باشید پوست غلاف ها را کمپوست کنید. پوست سویا حاوی مواد مغذی زیادی است و با کمپوست غلاف ها و بازگرداندن مواد مغذی به خاک، خاک را دوباره احیا و قوی کنید.
حبوبات را از غلاف خارج کنید
4- حبوبات را استفاده و ذخیره کنید:
وقتی دانه های سویا خنک شد می توانید بلافاصله آنها را بخورید یا در غذاهای مورد علاقه خود استفاده کنید یا ذخیره کنید تا مدت های بعدی استفاده کنید. دانه های سویا حدود یک هفته در یخچال قابل نگهداری است و میتوانید حتی یکسال آنها را ذخیره کنید. با این روش ها می توانید آنها را فرآوری کنید:
- فریز کردن
- کنسرو کردن
- خشک کردن
حبوبات را استفاده و ذخیره کنید
