خاک از عناصر چهار گانه است که در تمامی نقاط جهان وجود دارد. خاک در واقع زیستگاه مردم جهان به حساب میآید و حفظ و نگهداری آن به اندازه حفظ و نگهداری محیط زیست و زیستگاه، اهمیت دارد. اما موضوع مهم این است که خاکها انواع مختلفی دارند و هر کدام در مناطقی خاص کاربرد دارند. در این مقاله با خاک لیکا و انواع کاربرد های آن آشنا میشوید.
معرفی خاک لیکا:
نام انگلیسی خاک لیکا light expanded clay aggregate میباشد. در واقع لیکا مخفف این کلمه است. اگر بخواهیم این کلمه را به فارسی برگردانیم، معنی دانه رس سبک منبسط شده میدهد.
نحوه تشکلیل خاک لیکا:
خاک رس را در کورههایی با حرارت 1100 تا 1200 درجه سانتیگراد حرارت میدهند. در نتیجه دانههای لیکا به وجود میآید. لیکای به وجود آمده ظاهری دایرهای شکل با سطح زبر و ناهموار دارد. سطح خارجی آن به رنگ قهوهای روشن و سطح داخلیاش سیاه رنگ است.
برای اولین بار کانزاس سیتی ایالت میزوری ایالات متحده آمریکا در سال 1917 اقدام به ساخت خاک لیکا کرد و در سال 1919 در ساخت کشتی یو اس اس سلما (USS Selma) از این خاک استفاده کردند. با توجه به اینکه نتیجه پیش بینی شده گرفته شد، کاربرد خاک لیکا در کشورهای اروپایی نظیر دانمارک، آلمان، انگلستان، آلمان و در کشورهای خاورمیانه رونق یافت.
۱۶ نکته مهم در مورد خاک لیکا:
خاک لیکا از پر کاربردترین خاکها است که مزایای بسیار نیز دارد. در این بخش مزیتهای این خاک را مورد بررسی قرار میدهیم.
- خاک لیکا وزن کمی دارد و بسیار سبک است.
- این خاک با رسانندگی گرمایی ۰.۰۹۷ وات بر کلوینمتر که بسیار کم است، عایق حرارتی عالی به حساب میآید.
- خاک لیکا عایق صوتی خوبی نیز است.
- در برابر رطوبت مقاوم است و رطوبت در آن غیر قابل نفوذ است.
- در مقابل فشار و کشش مقاومت میکند.
- از خاکهای قوی در برابر حریق نیز به شمار میرود.
- خاکی سازگار با محیط زیست است و آسیبی به محیط زیست نمیرساند.
- خنثی است و PH نزدیک به 7 دارد.
- در برابر یخ زدن و هوای سرد نیز مقاوم است و خواص خود را از دست نمیدهد.
- حمل و نقل و جا به جایی بسیار بسیار آسان دارد، چون سبک وزن است.
- بار جانبی زلزله به دلیل سبک وزن بودن خاک لیکا کاهش مییابد.
- قابلیت زهکشی مناسب و فیلتراسیون قوی دارد.
- چون خاک لیکا در گرمای زیاد فرآوری و تولید میشود، هیچ گونه آفتی ندارد. در حالی که خاکهای عادی نیاز به هزینههای بالا برای سمپاشی و ضد عفونی دارند.
- طول عمر و دوام بسیار بالا دارد. به همین دلیل نیاز به تعویض گلدان یا تعویض خاک باغچه ندارد. این بسیار مقرون به صرفه تر از سایر خاکها است.
- بر خلاف سایر خاکها که با آبیاری مستعمل میشوند، خاک لیکا با آبیاری املاح حاصلخیز را بیشتر جذب میکند.
- ساخته شده از مواد طبیعی است و نه مواد مصنوعی، به همین دلیل به محیط زیست آسیبی نمیرساند.
کاربرد خاک لیکا:
در قسمت قبل متوجه شدید که خاک لیکا مزایای بسیاری دارد. با توجه به این مزایا، حیطهی کاربرد خاک لیکا نیز گسترش مییابد.
خاک لیکا برای باغبانی:
در روش کشت گیاهان هیدروپونیک، خاک لیکا بستر مناسبی محسوب میشود.
خاک لیکا برای گیاهان آپارتمانی:
به دلیل ظاهر دایرهای و زیبا با رنگ قهوهای روشن، خاکی مناسب برای کاشت آپارتمانی از جمله سبزیجات است.
خاک لیکا برای ریشه زایی و قلمه زنی:
این خاک به دلیل تخلخل زیاد و نداشتن آب ماندگی، بسیار مناسب است. عدم آب ماندگی در خاک، سبب تهویه مناسب میباشد و از پوسیدگی قلمه جلوگیری میکند. نفوذ پذیری آب در این خاک مناسب است و قابلیت نگهداری آب در این خاک زیاد است. خاک لیکا با داشتن تهویه و زهکشی مناسب، حرارت دیدن در دمای بالا، آفات و بیماری را به دنبال ندارد.
خاک لیکا برای خاک پوش:
پوشاندن خاک گیاهان فواید بسیار دارد که اکثر مردم از آن ناآگاه هستند. خاک پوشها سبب میشوند که رطوبت حفظ شود، فرسایش خاک به تعویق میافتد، مواد غذایی بیشتر به گیاه میرسد، با افزایش مواد غذایی، افزودنیهای غذایی خاک، کاهش مییابد، حرارت در خاک به حداقل میرسد و علف های هرز دیگر رشد نمیکنند. خاک پوشهایی که مردم استفاده میکنند عبارت است از: کاشت علفهای دائمی، کاه، برگ، خاک اره و خاک لیکا. چهار روش اول احتمال داشتن آفات را دارا میباشند و اما گزینه آخر که بهترین بین این چند مورد است و حتی به عنوان پوشش زمستانه مزارع توت فرنگی نیز استفاده میشود. جلوه زینتی نیز دارد.
خاک لیکا برای گل کاری در پشت بامها و جعبههای گلدانی:
از آنجایی که زندگی شهری گسترش یافته و زمین بشر کم شده است، مردم به این فکر افتادند که از گیاهان برای زیبایی منزل استفاده کنند. این گیاهان باید بستر مناسب داشته باشند تا طول عمر بیشتری نیز داشته باشند. خاک لیکا بهترین بستر است که حتی فاصله بین دو آبیاری مشکلی ایجاد نمیکند. بنابر این با خیال راحت میتوانید به سفر بروید. همچنین بامها و تراسها را بسیار زیبا میکند.
خاک لیکا برای زمینهای ورزشی و چمن و پارکها:
قشر زیرین زمینهای چمن به اندازه 10 تا 16 میلیمتر قطر و 10 سانتیمتر ضخامت از دانه لیکا به عنوان زهکش تشکیل شده است. سپس خاک باغچه و خاک لیکا نسبت ۳ به ۱ لیکای دانه ریز تا قطر ۶ میلیمتر ریخته میشود. این زمین برای فعالیت بسیار مناسب بوده و آب را در خود نگه میدارد.
خاک لیکا برای بستر کشت کاکتوس و ساکولنت:
برای خاک پوش کاکتوس و ساکولنت، خاک لیکا مناسبترین خاک است. بعد از رشد جوانههای کاکتوس، به مرحله ای میرسند که به سمت خاک خم میشوند. برای جلوگیری از این عمل، خاک لیکا به کار میآید و جوانهها را نگه میدارد. در واقع به جای سنگ ریزه میتوانید خاک لیکا را در لا به لای جوانهها بریزید تا خم نشوند. مزیت دیگر این خاک این است که با وجود نور و رطوبت جلبک نمیبندد.
خاک لیکا برای گیاهان تازه خریداری شده:
گیاهان خریداری شده از گلخانهها شامل خاک مستعمل میشوند که با آبیاری مداوم اکسیژن کم میآورند. در نتیجه برگهای گیاهان زینتی از بین میرود. اما خاک لیکا مشکل تهویه را حل میکند.
نتیجه گیری:
خاک لیکا یک خاک تزئینی با مواد معدنی عالی و بستر مناسب برای گیاهان است که امروزه کاربرد گستردهای دارد. حتما در خرید آن توجه داشته باشید و به درستی از آن استفاده کنید.