آموزش نحوه کاشت گردو

اگرچه گونه های متعددی از گردو وجود دارد (که معروف ترین آن ها گردوی سیاه و گردوی انگلیسی هستند)، اما دستورالعمل های اولیه کاشت و نگهداری برای اکثر آن ها مشابه است. با این حال، به دلیل وجود صدها واریته که هرکدام با آب وهوا و بیماری های خاصی سازگار شده اند، توصیه می شود بذرهایی را بکارید که از درختان مناطق نزدیک به محل زندگی تان جمع آوری شده اند.

درختان گردو می توانند مغزهای خوش طعم و چوبی بادوام و زیبا تولید کنند، اما باغبانان خانگی باید بدانند که این درختان اغلب باعث خشک شدن گیاهان اطراف خود می شوند! همچنین به خاطر داشته باشید که درخت گردو حدود ۱۰ سال پس از کاشت شروع به تولید محصول می کند و اوج تولید آن حدود ۳۰ سال پس از کاشت خواهد بود. شما می توانید درخت گردو را از طریق بذر (که جمع آوری آن رایگان اما آماده سازی آن زمان بر است) یا از طریق نهال (که باید خریداری شود اما شانس موفقیت بالاتری دارد) بکارید.

بخش ۱: آماده سازی گردوها برای کاشت

پیش از آغاز فرآیند کاشت، لازم است با چالش های زیست محیطی خاص درخت گردو و مراحل دقیق آماده سازی بذر، از جمع آوری و پاک سازی تا شکستن خواب زمستانی آن، آشنا شوید.

گام ۱: درک چالش ها و خطرات برای باغ

آماده سازی بذر گردو ممکن است ماه ها طول بکشد و نرخ موفقیت آن نیز پایین باشد؛ بنابراین شاید ترجیح دهید به جای بذر، نهال بخرید (که در بخش های بعدی توضیح داده شده است). قبل از هر روشی، آگاه باشید که درختان گردو (به ویژه گردوی سیاه) موادی شیمیایی در خاک آزاد می کنند که بسیاری از گیاهان اطراف مانند کاج، سیب، گوجه فرنگی و غیره را از بین می برد. این موضوع در کنار اندازه بسیار بزرگ و گسترش تهاجمی ریشه ها، باعث می شود که کاشت آن ها در شهرها و مناطق مسکونی کوچک چندان محبوب نباشد.

گام ۲: جمع آوری گردوهای افتاده

در فصل پاییز، گردوهایی را که از درخت افتاده اند جمع کنید، یا با استفاده از یک لوله پی وی سی (PVC) به آرامی به شاخه ها ضربه بزنید تا گردوهای رسیده بیفتند. حتی وقتی گردوها رسیده و روی زمین هستند، اکثر آن ها همچنان در یک پوسته ضخیم سبز یا قهوه ای قرار دارند.

هشدار: پوسته سبز گردو می تواند پوست دست و لباس را لکه دار کرده و باعث تحریک پوست شود. استفاده از دستکش ضدآب توصیه می شود.

گام ۳: خرید بذر گردو (به جای جمع آوری)

اگر قصد دارید باغ گردو احداث کنید (برای تولید میوه یا چوب)، بهتر است با یک جنگل بان محلی مشورت کنید یا آنلاین جستجو کنید تا گونه ای متناسب با اقلیم و هدف خود بیابید. ایده آل ترین حالت، خرید بذر از درختانی است که در شعاع ۱۶۰ کیلومتری محل کاشت شما قرار دارند، زیرا سازگاری بهتری دارند. گردوها معمولاً در مناطق با دمای حداقل ۳۴- تا ۱- درجه سانتی گراد رشد می کنند، اما مقاومت گونه ها متفاوت است.

• گردوی سیاه: بسیار گران قیمت و پرطرفدار برای چوب.
• گردوی انگلیسی (یا ایرانی): معمولاً برای میوه یا چوب کشت می شود.
• نکته مهم: گردوهای سوپرمارکتی معمولاً رطوبت لازم برای جوانه زنی را ندارند و حتی اگر جوانه بزنند، احتمالاً هیبرید هستند و با آب وهوای منطقه شما سازگار نیستند.

همچنین می توانید بذر انواع گردو را از فروشگاه بذرشاپ به صورت اینترنتی تهیه فرمایید:

• بذر گردو تویسرکان
• بذر گردو سوزنی
• بذر گردو خوشه ای
• بذر گردو آمریکایی
• بذر درخت گردو چندلر

گام ۴: جدا کردن پوسته سبز (اختیاری)

گردوها بدون جدا کردن پوسته سبز هم رشد می کنند، اما بسیاری از افراد برای اطمینان از سالم بودن مغز و حمل ونقل آسان تر، پوسته را جدا می کنند. برای این کار، گردوها را در یک سطل آب خیس کنید تا پوسته نرم شود (برای گردوهای سخت تا ۳ روز صبر کنید). سپس پوسته نرم شده را با دست بکنید.

اگر پوسته ها خشک شده باشند، جدا کردنشان بسیار سخت است (برخی حتی با ماشین از روی آن ها رد می شوند!).

برای مقادیر زیاد، می توان از دستگاه های پوست کن یا مخلوط کن سیمان (با شن و آب) استفاده کرد.

گام ۵: نگهداری مرطوب در زمستان (سرمادهی ۹۰ تا ۱۲۰ روزه)

گردو نیز مانند بسیاری از دانه ها، برای خروج از خواب و جوانه زنی نیاز به گذراندن یک دوره سرما و رطوبت دارد. این فرآیند «استراتیفیکاسیون» یا سرمادهی نام دارد:

• مقادیر کم: گردوها را در پیت ماس یا شن مرطوب داخل کیسه پلاستیکی قرار داده و در یخچال (دمای ۲ تا ۵ درجه سانتی گراد) نگهداری کنید.
• مقادیر زیاد: گودالی به عمق ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر در خاکی با زهکشی خوب حفر کنید. لایه های متناوب گردو و شن/برگ/مالچ (به ضخامت ۵ سانتی متر) را روی هم بریزید و روی گودال را با توری بپوشانید تا جوندگان به آن دسترسی نداشته باشند.

بخش ۲: کاشت گردوها

با گرم شدن هوا و آماده شدن بذرها، اکنون باید با دقت در انتخاب مکان و آماده سازی خاک، بستر دائمی رشد درختان آینده خود را مهیا کنید تا ریشه های عمیق گردو به خوبی در زمین مستقر شوند.

گام ۱: آماده سازی جوانه ها

پس از گرم شدن هوا و گذشت حداقل ۹۰ روز، بذرها را از محیط سرد خارج کنید. بذرهای سالم باید جوانه کوچکی داشته باشند. آن ها را یک هفته قبل از کاشت مرطوب نگه دارید.

گام ۲: انتخاب محل کاشت

همه گونه های گردو به خاک باکیفیت نیاز دارند. خاکی را انتخاب کنید که زهکشی خوب و بافتی لومی (Loamy) داشته باشد و عمق آن حداقل ۹۰ سانتی متر باشد.

از کاشت در شیب های تند، نوک تپه ها، خاک های سنگلاخی و خاک های رسی سنگین اجتناب کنید.

pH مناسب خاک بین ۶.۰ تا ۶.۵ است، اما بازه ۵ تا ۸ نیز قابل قبول است.

گام ۳: پاک سازی زمین

قبل از کاشت، گیاهان موجود در محل را حذف کنید، زیرا آن ها بر سر مواد مغذی با نهال رقابت می کنند. برای باغ های بزرگ، شخم زدن زمین برای هوادهی خاک توصیه می شود.

گام ۴: کاشت در گودال های کوچک

گودال هایی به عمق ۵ تا ۷.۵ سانتی متر حفر کنید و گردوها را به پهلو در کف آن ها قرار داده و با خاک بپوشانید.

فاصله کاشت درختان: ۳.۷ تا ۵.۲ متر از یکدیگر (به صورت شبکه ای).

می توانید در هر نقطه دو یا چند گردو بکارید (با فاصله ۲۰ سانتی متر از هم) و پس از یک یا دو سال، تنها سالم ترین نهال را نگه دارید.

گام ۵: مراقبت از نهال های در حال رشد

مراحل مراقبت از نهال در بخش بعدی توضیح داده شده است (مراحلی که مربوط به کاشت نهال آماده است را نادیده بگیرید و به سراغ آبیاری و هرس بروید).

بخش ۳: کاشت و نگهداری درختان گردو (نهال)

چه نهال را مستقیماً خریداری کرده باشید و چه حاصل پرورش بذر توسط خودتان باشد، موفقیت نهایی در گرو رعایت اصول دقیقی است که در ادامه، از شیوه صحیح حفاری و کاشت تا استراتژی های آبیاری، هرس و حفاظت در برابر آفات، به آن ها می پردازیم.

بذر درخت مثمر

گام ۱: انتخاب نهال (اگر از بذر استفاده نمی کنید)

قطر نهال را در فاصله ۲.۵ سانتی متری بالای محل اتصال ریشه به تنه اندازه بگیرید. حداقل قطر باید ۰.۶۴ سانتی متر (یک چهارم اینچ) و ترجیحاً بیشتر باشد.

نهال های ریشه لخت (بدون خاک): باید در اوایل بهار و قبل از باز شدن جوانه ها کاشته شوند.

نهال های گلدانی: گران تر هستند اما می توان آن ها را دیرتر کاشت و تحمل خشکی بیشتری دارند.

گام ۲: کاشت نهال در بهار

نهال ها را در خاکی با زهکشی خوب بکارید. گودالی حفر کنید که قطر آن دو برابر عرض ریشه ها باشد و عمق آن فقط به اندازه ای باشد که ریشه ها پوشانده شوند.

• برای نتیجه بهتر، خاک را با کمپوست (نسبت ۱ قسمت کمپوست به ۳ قسمت خاک معمولی) مخلوط کنید.
• خاک را فشرده کرده و کاملاً آبیاری کنید.
• فاصله کاشت برای تولید گردو: ۳.۷ تا ۵.۲ متر.
• فاصله کاشت برای تولید چوب: ۳ تا ۳.۷ متر.

گام ۳: آبیاری

حداقل تا دو سال اول، درخت گردو (چه از بذر و چه نهال) نیاز به آبیاری کمکی دارد، به ویژه در هوای گرم و خشک.

• درختان تازه کاشته شده: آبیاری هفتگی.
• نکته: آبیاری عمیق انجام دهید اما تا زمانی که خاک خشک نشده، دوباره آبیاری نکنید. آبیاری بیش از حد مضر است.
• بعد از ۲-۳ سال، تنها در گرم ترین زمان سال یا خشکسالی (۱ تا ۳ بار در ماه) نیاز به آبیاری دارند.

گام ۴: مدیریت علف های هرز

منطقه اطراف نهال را از چمن و علف هرز پاک کنید. می توانید با دست آن ها را بکنید یا از پارچه های ضد علف هرز استفاده کنید. برای نهال های بزرگ تر می توان از مالچ (پوشش خاک) به ضخامت ۵ تا ۷ سانتی متر استفاده کرد.

توجه: روی جوانه هایی که هنوز از خاک بیرون نیامده اند مالچ نریزید.

گام ۵: هرس کردن

• برای تولید چوب: هرس زودهنگام برای داشتن تنه صاف ضروری است. یک شاخه اصلی (لیدر) را در بالای درخت انتخاب کنید و سایر شاخه های رقیب را حذف کنید.
• برای تولید گردو: می توان تا زمان تنک کردن درختان صبر کرد، اما برای گردوی سیاه هرس همیشه توصیه می شود.
• اگر سر درخت دوشاخه شد، بهترین شاخه را صاف کرده و با چسب به سایر شاخه ها تکیه دهید و نوک شاخه رقیب را قطع کنید.

گام ۶: تنک کردن درختان (گزینش بهترین ها)

اکثر باغ ها با تعداد درختان زیادی شروع می شوند. وقتی درختان بزرگ شدند و شاخه ها در هم رفتند، سالم ترین و صاف ترین درختان را انتخاب کرده و بقیه را حذف کنید. البته فضای خالی زیاد هم ایجاد نکنید که باعث رشد علف هرز شود.

گام ۷: کوددهی

کوددهی زمانی انجام شود که تنه درخت به اندازه “تیرک” رسیده باشد (قطر ۱۰ سانتی متر در ارتفاع ۱.۴ متری).

• بهترین روش، آزمایش خاک است.
• اگر آزمایش ممکن نیست، در اواخر بهار کودی حاوی نیتروژن، فسفات و پتاس استفاده کنید.
• پس از کوددهی pH خاک را چک کنید.

گام ۸: کنترل آفات

حفظ سلامت درختان گردو نیازمند هوشیاری مداوم در برابر تهدیدات محیطی است؛ برای محافظت از باغ خود در برابر عوامل مخرب، اقدامات زیر را در نظر بگیرید

• سنجاب ها: می توانند کل محصول را ببرند. تنه درخت را با محافظ پلاستیکی بپوشانید تا نتوانند بالا بروند. شاخه های پایین تر از ۱.۸ متر را هرس کنید.
• حشرات: کرم ها، شته ها و مگس ها بسته به منطقه متفاوت اند. با کارشناسان محلی مشورت کنید.
• دام: دام ها را از درختان گردو دور نگه دارید، زیرا آسیب آن ها می تواند ارزش چوب درختان بالغ را از بین ببرد.

خرید بذر

نتیجه گیری

کاشت و پرورش درخت گردو، بیش از آنکه یک پروژه باغبانی زودبازده باشد، یک سرمایه گذاری بلندمدت و میراثی ارزشمند برای آینده است. اگرچه مسیر تبدیل یک بذر کوچک یا نهال ظریف به درختی تنومند، نیازمند صبری طولانی (گاهی بیش از یک دهه)، دقت در انتخاب موقعیت مکانی و مراقبت های مستمر در سال های ابتدایی است، اما پاداش آن بسیار قابل توجه خواهد بود.

چه هدف شما بهره برداری از مغزهای مغذی و خوش طعم باشد و چه تولید چوب های گران بها و باکیفیت، موفقیت شما در گرو رعایت نکات فنی مهمی همچون «انتخاب رقم سازگار با اقلیم»، «تأمین خاک حاصلخیز و عمیق» و «مدیریت فاصله کشت» (برای جلوگیری از آسیب به سایر گیاهان باغ) است. با پیروی از این راهنما و نگهداری اصولی، شما نه تنها از محصولات این درخت بهره مند می شوید، بلکه سایه ساری ماندگار را در طبیعت به یادگار خواهید گذاشت.