بیماری های گوجه فرنگی

تقریبا 200 بیماری شناخته شده گوجه فرنگی با علل و سبب شناسی های مختلف وجود دارد. کنترل این بیماری ها شامل مقاومت میزبان، پیشگیری، ریشه کنی و محافظت در یک برنامه مدیریت تلفیقی آفات است.

بیماری های انگلی گوجه فرنگی:

بیماری های انگلی، که به وسیله باکتری ها و مایکوپلاسماها، قارچها، ویروس ها و ویروئیدها، نماتدها، حشرات و گیاهان انگلی گلدار ایجاد می شوند. برای ایجاد یک بیماری باید اندام حساسی از یک میزبان حساس، یک پاتوژن بیماریزا و محیط مناسبی وجود داشته باشد تا حاصل آن آسیب دیدن میزبان باشد.

قارچ ها در گوجه فرنگی:

قارچها گیاهان بدون سبزینه ای هستند که ساختارهای رویشی آنها اغلب رشته ای و منشعب است. قارچها دیواره سلولی و هسته دارند و معمولا به هر دو روش جنسی و غیر جنسی تولید مثل می کنند. بیش از 100000 گونه توصیف شده از قارچ ها وجود دارند و 20000 تا از آنها برای گیاهان یا جانوران بیماریزا هستند. طبقه بندی قارچ ها بر اساس تولید و ریخت شناسی اسپور انجام می شود که بحث ها و اختلاف نظرهای زیادی به همراه دارد. اسپورهای قارچی به آسانی با باد، باران، و پخش آب و همراه انسان، جانوران و گیاهان انتشار می یابند. قارچ ها فصل را در گیاهان زنده یا مرده (ازجمله بذر میوه)، در خاک و درون یا سطح بدن حشرات می گذرانند.

بذر درخت

باکتری ها در گوجه فرنگی:

باکتریها ارگانیسم های میکروسکوپی و شامل یاخته های منفردی با اندازه 0.2 تا µm10 هستند. یکی از صفات مشخصی که آنها را از ارگانیسم های عالی متمایز می سازد این است که ماده ژنتیکی باکتری به وسیله یک دیواره واحد از سیتوپلاسم آن جدا نمی شود. پنج جنس اصلی باکتری های حقیقی در برگیرنده اکثر گونه های باکتریایی اند که بیماری های گیاهی را ایجاد می کنند. این باکتریها را با دیواره های سلولی اطرافشان می توان پروکاریوت های دیواره دار نامید. باکتریها روی بقایای گیاهی، بذر، یا گیاهان خودرو (همچون دارزی ها یا در بافت بیمار)، یا در خاک یا آب زنده می مانند؛ آنها ممکن است با وسایل مکانیکی، حشرات و بذر انتشار یابند. آب حاصل از باران یا آبیاری، محیط مساعدی برای انتشار باکتری ها است.

ویروس ها، ویروئیدها و مایکوپلاسماها در گوجه فرنگی:

گمان می رود بیش از 600 بیماری گیاهی به وسیله ویروس ها انجام شوند؛ البته داشتن عامل ویروسی در دو سوم آنها قطعا ثابت شده است. معلوم شده است که ویروئیدها، ارگانیسمهای شبه مایکوپلاسمایی (MLO ها) و اسپیروپلاسماها عامل برخی از بیماریها هستند. ویروسها واحدهای ریزنوکلئیک اسید (DNA یا RNA) محصور در یک پوشش پروتئینی هستند. ویروئیدها منحصرا دارای RNA تک رشته ای حلقوی و کوچکی هستند که برهنه ­اند و هیچ پروتئین شناخته شده ای را رمزگذاری نمی ­کنند.

ویروسها از طریق اختصاصی بودن میزبان، روش انتقال، ویژگی های خالص سازی، اکترون میکروسکوپی، الکتروفورز، سرم­ شناسی، و تکنولوژی cDNA متمایز و شناخته می شوند. آنها به وسیله حشرات، کنه ها، قارچها، نماتدها، وسایل مکانیکی، پیوندزنی، سِس، و گاه بذر انتقال می یابد. ارگانیسمهای شبه مایکوپلاسمایی در آوند آبکش گیاه یافت می ­شوند و بر اثر فعالیت تغذیه ای برخی حشرات، بیشتر زنجیره ها، از گیاهی به گیاه دیگر انتقال می یابند. ارگانیسم های شبه مایکوپلاسمایی از طریق اختصاصی بودن میزبان، علامت شناسی و حشره ­ی ناقل و اخیرا با استفاده از کاوتنی RNA و DNA کلون شده شناسایی شده اند.

نماتدها در گوجه فرنگی:

نماتدها کرم های نیمه شفاف به اندازه میکروسکوپی و طبیعتا آبزی اند که در آب های شیرین و شور، خاکها و جانوران دیده زندگی می کنند. بیش از 15000 گونه نماتد وجود دارد. حدود 2500 گونه، انگل گیاهان اند و به دو دسته تقسیم می ­شوند: انگل های داخلی که به بافت های گیاهی حمله و بخشی از چرخه زندگی خود را جدا از خاک سپری میکنند، و انگل های خارجی که می توانند قسمت جلویی بدن خود را وارد ریشه کنند اما اغلب تمام طول زندگی خود را در خاک میگذرانند. دما، رطوبت، تهویه، ترکیب سوبسترا، منبع غذایی و رقابت برای محل های تغذیه، بر توده هایی که محل های زیست محیطی خاصی را اشتغال می ­کنند، اثر قابل ملاحظه ای دارند. نماتدها به وسیله هر عاملی که خاک آلوده را جا به­ جا کند (از قبیل باد، سیلاب، جانوران، انسان، ابزارها و وسایل) و به وسیله جا به جایی غیر ارادی در آب، خاک و گیاهانه آلوده انتشار می ­یابند.

حشرات و کنه ها در گوجه فرنگی:

حشرات و کنه ها اسکلت خارجی کیتینی و ضمایم مفصلی دارند. آنها زیستگاه های بسیار متنوع را اشتغال می کنند و از گیاهان، جانوران و مواد آلی درحال پوسیدن تغذیه می کنند. با اینکه بیش از یک میلیون گونه از آنها توضیح داده شده اند، اکثر آنها مفیدند و آفت محسوب نمی ­شوند. گونه های گیاهخوار به ریشه ها، ساقه ها،دمبرگها، برگها و اندامهای تولید مثلی حمله می کنند. بدن کنه ها از دو بخش سرسینه و شکم تشکیل شده است. کنه ها معمولا مراحل تخم، لارو، شفیره و کنه کامل را طی میکنند. مرحله شفیرگی ممکن است شامل دو یا چند سن باشد. مراحل لاروی و شفیرگی شبیه مرحله کنه کامل اند. بدن حشرات از سه قسمت تشکیل شده است: سر، سینه و شکم.

بذر گوجه فرنگی سنگ قرمز

حشرات معمولاٌ سه جفت پا دارند که ممکن است در برخی گونه ها در مراحل نابالغ زندگی وجود نداشته باشد و در برخی گونه ها با پاهای ابتدایی تکمیل شود. دگردیسی ممکن است کامل یا ناقص باشد. حشراتی دگردیسی کامل دارند چهار مرحله مشخص را طی می کنند: تخم، لارو، شفیره و حشره کامل. هیچ یک از مراحل نابالغ زندگی شبیه حشره کامل نیست. حشرات در مرحله لاروی ممکن است قطعات دهانی داشته باشند که با قطعات دهانی حشرات کامل تفاوت دارد و از میزبانها یا اندامهای مختلف میزبان تغذیه کنند. شفیره ها معمولاٌ تغذیه نمی کنند. حشراتی که دگردیسی ناقص دارند سه مرحله را طی می کنند: تخم، شفیره و حشره کامل. شفیره ها معمولا شبیه حشرات کامل اند و معمولا دارای همان نوع قطعات دهانی هستند و از همان میزبانی تغذیه می کنند که حشره ی کامل تغذیه می کند. برخی ممکن است یک مرحله استراحت بدون تغذیه را طی کنند. حشرات و کنه ها ممکن است به طور غیر فعال به وسیله ی باد، خاک، اندام های گیاهی آلوده، ظرف های کاشت، ماشین آلات و غیره انتشار یابند. حشرات و کنه ها هر دو می توانند به طور فعال از طریق راه رفتن پراکنده شوند و حشرات با پرواز کردن نیز انتشار می یابند.

بیماری های غیر انگلی در گوجه فرنگی:

بیماری های غیر انگلی بر اثر بیش از ­حد بودن نور، گرما، رطوبت و واکنش خاک بر اثر عدم تعادل مواد غذایی، نسبت های نامناسب اکسیژن، آلاینده های هوا، آسیب ناشی از علف کش ها و سایر آفت کش ها، و صاعقه زدگی ایجاد می شوند. بیماری­های ژنتیکی مانند آبله و لکه لکه شدن و بیماری آللوپاتی، همچون پژمردگی و خلال شدن گردو نیز نمونه­ هایی از بیماریهای غیر انگلی هستند. علایم ایجاد شده به وسیله بیماریهای غیر انگلی اغلب مانند علایم ناشی از بیماریهای انگلی است و به دشواری تشخیص می افزاید.

شته­ ها:

شته ­ها حشراتی هستند کوچک و گلابی شکل با یک جفت برآمدگی کورنیکول که از بخش عقبی سطح پشتی بدن به سمت بالا و عقب بیرون زده است. دو گونه ی اصلی شته به گوجه فرنگی حمله می ­کنند. شته ­ی سیب ­زمینی (Thomas) شته ­ی بزرگی است (حدود 1mm طول) که ممکن است صورتی باشد و شته ­ی هلو (Myzus persicae sulzer)، کوچکتر (1mm طول) و سبز روشن تا سبز تیره است.

شته ها مزارع گوجه فرنگی را به صورت حشرات کامل بالدار مورد حمله قرار می ­دهند اما از راه بکرزایی تولید نتاج بی ­بال می ­کنند. آن­ها در سطح زیرین برگ­های بالایی بافت می ­شوند و در آنجا شیره­ ی گیاهی را با قطعات دهانی زننده و مکنده خود بیرون می ­کشند. شته­ ها چون می ­توانند بسیاری از بیماری­های مهم ویروسی گوجه ­فرنگی را انتشار دهند، بسیار زیانبار هستند.

علائم وجود شته ها:

در غیاب بیماری ­ها، جمعیت بزرگی از شته ­ها ممکن است مستقیم یا غیر مستقیم به گیاهان آسیب وارد سازند. آن­ها غیر مستقیم بیشتر از حد نیاز خود، شیره­ ی گیاهی مصرف می ­کنند و زیادی آن را به صورت یک ماده ­ی قندی بنام عسلک دفع می ­کنند. کپک سیاه می ­تواند روی ترشحات زیادی عسلک که روی برگ­ها و میوه قرار گرفته و موجب کاهش فتوسنتز و کیفیت میوه می ­شود، رشد کند. شته ­ها با تغذیه ­ی خود باعث ایجاد لکه ­های کلروزی، کلروز عمومی و بدشکلی برگ­ها، کم­رشدی و پژمردگی بوته ­ها و ریزش گل­ها می­ شوند. به تدریج که تراکم جمعیت به­ حدی افزایش می­یابد که برای ایجاد ریزش گل کفایت کند، به احتمال زیاد سایر عوامل تغذیه ای، فیزیولوژیکی، یا محیطی نیز ممکن است در ریزش گل­ها دخالت داشته باشند.

تریپس ها:

تریپس ها از برگ گیاهان تغذیه می کنند و با مکیدن شیره ی برگ گیاهان باعث ایجاد لکه های زرد رنگ و بیماری برای گیاهان می شوند. تغذیه یا تخمگذاری تریپس­ ها روی میوه ­های کوچک ممکن است همزمان با رشد میوه­ ها منجر به ایجاد چاله ­های کوچک در میوه شود.

تریپس­ ها حشرات کشیده ­ی کوچکی (به طول تقریبی 0.2 میلیمتر) هستند. اگرچه بعضی از گونه ­ها از جمله Thrips plami وتریپس­ های گلخانه ­ای، Heliothrips haemorrhoidalis برگ­ها را مورد حمله قرار می ­دهند، تریپس­ ها معمولاٌ به گل­­ ها و میوه­ های کوچک گوجه­ فرنگی حمله می­ کنند. سایر گونه ­های متداول که عمدتاٌ گل­ های گوجه ­فرنگی را مورد حمله قرار می­ دهند عبارت ­اند از تریپس­ های گل، F. bispinosa و Frankliniella tritici، تریپس غربی گل، F .fusca و ترپس پیاز، Thrips tabaci حشرات کامل معمولا زرد یا قهوه ­ای و دارای بال­های باریک پر مانندی با رشته­ های بلند در حاشیه هستند. تخم­ ها داخل بافت آبدار گیاه، ازجمله برگ­ها، ساقه ­ها و دمبرگ­ ها یا میوه ­های کوچک گذاشته می ­شوند. دو مرحله­ اول لاروی شبیه حشرات کامل کوچک بدون بال هستند، درحالی که دو مرحله­ ی آخر (مراحل پیش ­پورگی و پورگی غیر تغذیه ­ای) دارای بالشتک­های بال هستند. تریپس ­های بالغ و نابالغ دارای قطعات دهانی ساینده و مکنده هستند که برای شکستن یاخته ­های گیاهی و مکیدن محتویات سلولی ترشح شده به ­کار می ­روند. تریپس در هنگام تغذیه بارها جا به ­جا می ­شود و خسارت خود را سطحی غیر متناسب با اندازه­ ی خود گسترش می­ دهد.

علائم بیماری های گوجه فرنگی تریپس ها:

بافت آسیب دیده در ابتدا نقره ای به نظر می رسد اما ممکن است نکروزی یا سیاه شود. آسیب دیدگی برگها معمولا‌ با عوامل غیر حشره ای اشتباه نمی شود؛ با این ­حال، آسیب دیدگی اندامهای زایشی، به ویژه مادگی، می تواند موجب ریزش گل شود که ممکن است به اشتباه به برخی عوامل تغذیه ای، محیطی یا فیزیولوژیکی نسبت داده شود. تغذیه تریپس ها ممکن است با این عوامل در ایجاد یا افزایش ریزش گل کنش متقابل داشته باشد. طبق گزارش، خسارت تغذیه ای جزیی در یک طرف مادگی ممکن است منجر به ایجاد میوه های بدشکل یا گربه ای شکل شود. تغذیه یا تخمگذاری تریپسها روی میوه های کوچک ممکن است همزمان با رشد میوه ها منجر به ایجاد چاله های کوچک در میوه شود. بیشترین چاله در گلگاه میوه ایجاد می شوند. تخمگذاری تریپس غربی گل در میوه های جوان ممکن است باعث لکه های سفید زیر اپیدرمی در اطراف محلهای تخمگذاری شود، لکه­ های سفید ممکن است در هر دو طرف محل تخم­گذاری از طول گسترش یابند.

مگس ­های سفید گوجه فرنگی:

دو گونه مگس سفید، غالب هستند. مگس سفید گلخانه، Trialeurodes vaporariorum ،بیشتر در گلخانه دیده می ­شود اما تعداد آن در مزرعه می تواند به سطح خسارت زننده برسد. مگس سفید سیب زمینی شیرین، Bemisia tabaci بیشتر در مزرعه یافت می­ شود و ناقل چندین بیماری مهم ویروسی در سراسر جهان است.

مگس های سفید خویشاوندی نزدیکی با شته­ ها دارند و در تمام مراحل زندگی خود در سطح زیرین برگهای گوجه فرنگی به سر می برند. مگسهای سفید بالغ، برخلاف شته ها، همیشه بالدارند و دارای موم پودر مانندی به رنگ سفید روی بالها و بدن هستند. آنها به صورت لکه های سفید کوچکی ( به طول تقریبی 1mm، با درنظر گرفتن بالها) دیده می شوند و آزادانه با هم تا مسافت کوتاهی پرواز می کنند و معمولاً روی همان یا بوته­ مجاور فرود می آیند. مگس های سفید نابالغ، فلس مانند هستند و طولشان از حدود 0.3 تا 0.7 mm متغیر است. اولین مرحله شفیرگی، که بازدارنده رشد نامیده می شود متحرک است، در حالی که مراحل بعدی شفیرگی و پورگی، غیر مهاجر هستند. مگسهای سفید نیز مانند شته ها، در دو مرحله حشره کامل و شفیرگی دارای قطعات دهانی زننده و مکنده اند و سطح زیرین برگها را با مکیدن شیره گیاهی مورد حمله قرار می ­دهند.

علائم مگس های سفید گوجه فرنگی:

آسیب ناشی از تغذیه شبیه آسیب ایجاد شده به وسیله شته ­ها و شامل تولید عسلک (و رشد دوده ای کپک روی آن)، ایجاد لکه های کلروزی و کلروز برگها, لکه لکه شدن میوه ها، و کم رشدی و پژمردگی گیاهان است. مگس سفید سیب زمینی شیرین، آفت نوظهور گوجه ­فرنگی در فلوریدا است و در آنجا نوعی ناهنجاری ایجاد می کند که مشخصه آن جلوگیری از رسیدن طبیعی در قسمتهای طولی از میوه است. علت این ناهنجاری در حال حاضر معلوم نیست. مگس سفید سیب زمینی شیرین همچنین میوه گوجه فرنگی را از داخل تحت تاثیر قرار می دهد. با اینکه بعضی ارقام تجارتی گوجه­ فرنگی مقداری سفید شدگی نشان می دهد، شدت سفیدی بافت به موازات افزایش جمعیت مگس سفید، افزایش می ­یابد.

کاشت درخت غیر مثمر

پوسیدگی نرم باکتریایی گوجه فرنگی:

نخستین گزارش پوسیدگی نرم باکتریایی میوه ی گوجه فرنگی را ال. ار. جان در سال 1901 ارائه کرد، اگرچه مشاهدات او بدون شک قبلاٌ مورد توجه بسیاری از گوجه فرنگی کاران و مصرف کنندگان قرار گرفته بود. لکه های روی میوه های بیمار مشخصاٌ دارای بافت و بوی نامطبوعی هستند. حداقل چهار باکتری پکتولیتیک مختلف، پوسیدگیهای نرم را در میوه گوجه فرنگی ایجاد می کنند. در محیط های گرم و مرطوب، سه تا از این چهار باکتری می ­توانند مغز و اپیدرم ساقه را نیز تحلیل ببرند.

علایم پوسیدگی نرم باکتریایی گوجه فرنگی:

لکه های روی میوه ابتدا به شکل لکه های آبسوخته کوچک و فرو رفته به رنگ روشن تا تیره در مجاورت با یا همراه با آسیب دیدگی ها و منافذ طبیعی ظاهر می شوند. ترشح باکتریایی می تواند از زخمها، شکافهای اپیدرمی روی لکه ها، داغ ساقه، یا منافذ خامه ای باز، جریان یابد. داغ ساقه (محل اتصال میوه به ساقه است که پس از جدا شدن میوه از ساقه، به صورت زخم روی میوه می ماند) و حفره های ستونی رو باز اجازه توسعه ی لکه ها در داخل میوه را می دهند. اولین علایم خارجی لکه های داخلی شامل حالت نرمی روی بخش های سطحی و لکه های تیره آبسوخته در مجاورت داغ ساقه یا منافذ خامه ای است. لکه ها دارای مایعی با یا بدون حباب های گاز است که Ph برابر 4.5 یا بالاتر دارد (pH طبیعی بافت های میوه گوجه فرنگی یا لکه های پوسیدگی ترش 4.6 – 2.4 است) بعضی لکه ها ممکن است هنگامی که در معرض نور فرابنفش قرار می گیرند، فلورسنت باشند.

عوامل بیماری پوسیدگی نرم باکتریایی:

مهاجمترین باکتری های پوسیدگی نرم، سویه ها هستند. سویه های خویشاوند پاتوژن ساق سیاه سیب ­زمینی، بر طبق آزمایش های فیزیولوژیکی خاصی، از میوه ی گوجه فرنگی مبتلا به پوسیدگی نرم جداسازی شده ­اند و نشان داده اند که موجب پوسیدگی نرم باکتریایی می ­شوند. البته این سویه ها همان دمای حداکثر (36درجه سانتیگراد) پاتوژن سیب زمینی را ندارد. Erwinia spp عامل پوسیدگی نرم، میله هایی (µm1.5×0.7) هستند غیرهوازی اختیاری، به ­شدت پکتولیتیک و غیر مولد اسپور، که به وسیله ی تاژک های اطراف بدن جا به جا می شوند. یاخته ها به طور انفرادی، جفتی، یا گاهی به صورت زنجیرهای کوتاه دیده می شوند. کلنی ها روی آگار مغذّی، سفید خاکستری فام، صاف، گرد، برّاق, نسبتاٌ برآمده و نیمه شفاف هستند؛ آن ها بدون بزرگنمایی در مدت 24 ساعت در 30-25 درجه سانتیگراد قابل رؤیت می شوند. روی محیط پکتات بنفش بلوری (CVP)، کلنی­ ها چاله ­های نسبتاٌ عمیقی نشان می دهند و هنگامی که با یک وسیله دوچشمی و نوردهی مایل به آنها نگریسته شود، ظاهری به شکل هاشور خوردگی مورّب مشخص دارند.

سویه های پکتولیتیک از لکه های پوسیدگی نرم در میوه هایی که در سطح تجارتی دست به دست می شوند جداسازی شده اند و قدرت بیماریزایی زیادی دارند. لکه های ایجاد شده به وسیله ی این باکتری ها به همان سرعت لکه های ناشی از سویه های مهاجم گونه های Erwinia عامل پوسیدگی نرم گسترش نمی یابند. گونه های Pseudomonas عامل پوسیدگی نرم میله هایی گرم منفی با ابعاد کلی 2.8×0.7µm هستند. آنها اسپور تشکیل نمی دهند یا کربوهیدراتها را تخمیر نمی ­کنند. آنها اکسیداز مثبت هستند، با تاژکهای قطبی جا به ­جا می ­شوند، و قادر به احیای نیترات هستند.

اگر روی محیط­های فاقد آهن، مانند محیط کینگ ب، کشت داده شوند، رنگدانه های سبزی ایجاد می کنند که در زیر نور فرابنفش، فلورسنت می شود. این باکتریها در 25-30 درجه سانتیگراد بسیار خوب رشد می کنند، در 41 درجه سانتیگراد رشد نمی کنند، و در 50 درجه سانتیگراد م­ی توانند پوسیدگی نرمی تولید کنند.

آنها چاله های نسبتا کم عمقی در محیط CVP تولید می ­کنند و کلنی های آنها فاقد شکل ظاهری هاشور خورده مورب که مشخصه ی گونه های Erwinia مولد پوسیدگی نرم است، هستند. سویه های پکتولیتیک Bacillus spp نیز گزارش شده است که موجب پوسیدگی های نرم باکتریایی در میوه ی گوجه فرنگی، اما فقط در دمای بالای 30 درجه سانتیگراد می شوند. این سویه ها در محیط CVP رشد نمی کنند. آنها به شکل میله های غیر تخمیری، و گرم مثبت هستند و اسپورهای داخلی تولید می کنند. آنها احتمالا بیماری گسترده ای در میوه هایی که در سطح تجارتی دست به دست می شوند ایجاد نمی کنند.

چرخه بیماری و اپیدمی شناسی پوسیدگی نرم باکتریایی:

باکتری­های پوسیدگی نرم در همه­ جا حضور دارند و به روش­های مختلف، جدا از میزبان، زنده می­ مانند. گونه­ های Erwinia مولد پوسیدگی نرم، اغلب به­ نظر می ­رسد که به حالت دارچسب در اندام­ های گوشتی مختلف گیاه یا به شکل توده ­های بسیار کم جمعیت (که فقط با تکنیک­های مجهّز قابل مشاهده ­اند) در خاک یا محیط­ های آبی به ­سر می­ برند. سودوموناس­ های پوسیدگی نرم، خاک زی  و اغلب می ­توان آن­ها را تکنیک­های معمولی کشت در درون بشقاب ­های شیشه­ ای، از خاک جداسازی کرد. تمام گونه­ های پوسیدگی نرم هنگامی که در محیط­ های مساعد به یک میدان آلودگی وارد می ­شوند، به­ سرعت به تعداد زیادی تکثیر می ­شوند.

بذر سبزیجات

هیچ ­یک از باکتری­های پوسیدگی نرم مستقیماٌ وارد میوه نمی ­شوند. با این، حال هرگونه زخم یا منفذ طبیعی گذرگاه بالقوه ­ای برای ورود است. علاوه بر این، ممکن است تکثیر باکتری، ساکن شدن در بافت، و بیماری آسیب ­دیدگی میوه اتفاق افتد. پوسیدگی نرم باکتریایی می­ تواند مرحله­ نهفته فوق­ العاده متغیری (سه روز بیش از 3 هفته) نشان دهد،

به شرطی که گوجه­ فرنگی ­های سبز رسیده باشند، تحت تنش قرار نگرفته باشند، و با توده­ های باکتریایی ( cfu/ml 1-10) که معمولاٌ با آب سطحی، فاضلاب آلوده، و پاشیده شدن باران همراه هستند، مایه­ کوبی شده باشند. البته اگر توده ­های بزرگ (cfu/ml 107-1010) وارد بافت­ های زخمی شوند، همان­طوری که در انتشار میوه به میوه در بسته ­بندی­ ها یا فضاهای انباری دیده می­ شود، دوره ­ی نهفتگی ممکن است کمتر از 24 ساعت باشد.

شیوع عمده­ ی پوسیدگی نرم باکتریایی در میوه­ های برداشت شده اغلب با سوءِ مدیریت سیستم آب در مکان­های بسته­ بندی همراه است. وقتی که میوه ­ها به داخل آب مصرف شده­ ی قبلی ریخته می ­شوند. اگر این آب مداوم با افزودن یک هالوژن فعال یا سایر ترکیبات عمومی زیست ­کشی ضدعفونی نشود، می ­تواند تمام میوه ­هایی را که وارد آن می ­شوند آلوده کند. دو نوع مایه ­کوبی در طول عملیات پس­ از برداشت انجام می ­شود. هنگامی که میوه ­ها با آب، تجهیزات و ظرف­های آلوده و غیره تماس یابند، زخم­ها مایه ­کوبی می­ شوند. میوه ­های غوطه ­ور در آب در مکان­های بسته بندی نیز موقعی که مقادیر اندکی آب از از طریق داغ­ ساقه یا منافذ خامه ­ای باز جذب می ­کنند، مایه ­کوبی می­ شوند.

اگر مقادیر زیادی آب حذف شود، پاتوژن ­های موجود در سطح میوه که در مجاورت یک منفذ طبیعی قرار دارند، نیز وارد می­ شوند. پاتوژن­ های موجود در میدان­های آلودگی داخلی از تاثیر ترکیبات زیست­کشی در امان می­ مانند. به­ علاوه، وقتی نفوذ پاتوژن انجام می­ شود، ترکیبات زیست­کش نمی­ توانند پاتوژن ­ها را با سرعت کافی، غیر فعال کنند. در نتیجه، گوجه­ فرنگی ­هایی که امکان می ­یابند در طول عملیات پس­از برداشت، مورد نفوذ پاتوژن قرار گیرند، احتمال دارد به ­رغم افزودن کلر به آب یا عملیات دیگر، بیمار شوند.

بیماری پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی:

پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی با لکه ­های آبسوخته به رنگ خرمایی روشن شروع می­ شود. این لکه ­ها بزرگ می ­شوند و به رنگ سیاه و چرم مانند درمی ­آیند و اغلب پوششی از کپک سیاه ثانوی روی آن­ها را می ­پوشاند. این بیماری اغلب در گلگاه میوه رخ می ­دهد. البته گاهی در طرفین میوه اتفاق می ­افتد و گاه یک لکه درونی به رنگ سیاه تولید می ­کند که از بیرون میوه دیده می ­شود. میوه­ هایی که تحت تاثیر پوسیدگی گلگاه قرار می ­گیرند، زودتر از معمول می­ رسند.

عوامل بیماری پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی:

کمبود موضعی کلسیم در انتهای دور ار نقطه میوه منجر به پوسیدگی گلگاه می ­شود. چون کلسیم عنصر چندان متحرکی نیست، کمبود آن می­ تواند با تغییر موجودی آب حتی برای مدت کوتاه اتفاق بیفتد. بنابراین مقادیر آستانه ­ای رطوبت احتمال بیماری را افزایش می­ دهد. شرایط دیگری از قبیل نمک زیاد، استفاده از نیتروژن آمونیاکی، و رطوبت نسبی بالا، که جذب کلسیم به وسیله ­ی گیاه را کاهش می­ دهد، می­ توانند این مشکل را حادتر کنند. گیاهانی که رشد سریع دارند بیشتر در معرض این بیماری هستند.

کنترل بیماری پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی:

کنترل مناسب کوددهی آب و نیز استفاده از ارقام متحمل به پوسیدگی گلگاه، این مشکل را به حداقل می ­رساند. برای پی­ بردن به اینکه آیا کمبود کلسیم وجود دارد یا نه، توصیه می ­شود آزمایش خاک انجام شود. دادن آهک با سنگ آهک دولومیتی یا غنی از کلسیم، 4-2 ماه قبل از کاشت می ­تواند پوسیدگی گلگاه را تخفیف دهد. اگر کمبود کلسیم یا زیادی نمک در طول فصل رشد اتفاق بیفتد، پاشیدن کلسیم کلرید بی ­آب روی برگها می ­تواند مفید باشد.