درخت ارغوان از سرده ارغوان است که با نام علمی siliquastrume cercis شناخته می‌شود. در واقع این درخت بومی مناطقی از جنوب اروپا و جنوب غربی قاره آسیا است. همچنین در برخی از شهر‌های کشورمان نیز به صورت خودرو رشد می‌کند و تکثیر می‌شود. برای مثال می‌توان شهرهایی مانند ایلام، کرمانشاه، شاهرود، خراسان رضوی، همدان، گیلان، مازندران، کرمان، لرستان و فارس را نام برد. همچنین این گیاه در مناطقی از شمال استان خوزستان به ندرت دیده می‌شود.
معرفی درخت ارغوان
این درخت اکثر اوقات به صورت درختچه مشاهده می‌شود و معمولا به عنوان گیاهی زینتی در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد. درخت ارغوان با نام‌های دیگری مانند ارغیدا، اکوان، ارجوان، وازی و دادی هم شناخته می‌شود. از ویژگی‌های بارز این درخت می‌توان به مقاوم بودن آن در برابر خشکی و نور شدید آفتاب و همچنین رشد آن در آب و هوای نامطلوب اشاره کرد. همچنین باید بدانید که درخت ارغوان بسیار آفتاب دوست است.
گل‌های درخت ارغوان طعمی ترش و مطبوع دارند که این ویژگی باعث شده است برخی از کشور‌ها با توجه به مزاج خوراکی خود از آن برای درست کردن سالاد و یا به عنوان طعم دهنده غذا‌ها استفاده کنند.
درخت بسیار بلند بنفش
مشخصات ظاهری درخت ارغوان
این درخت در زمان گل‌دهی نمای خیره کننده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد، به همین دلیل اکثر مردم از آن به عنوان گیاهی زینتی استفاده می‌کنند. درخت ارغوان ساقه‌ها و شاخههای متعدد و پراکنده‌ای دارد که قبل از رشد برگ روی آن‌ها شروع به گل‌دهی می‌کند. این گل‌ها به صورت آذین شده، نخودی شکل و به رنگ صورتی مایل به سرخ در گروه‌های ۳ الی ۶ تایی رشد می‌کنند و گاهی آنقدر تعداد آن‌ها زیاد می‌شود که کل درخت از گلبرگ‌های صورتی پوشیده می‌شود.
بعد از ریختن گل‌برگ‌ها، برگ‌های جدیدی با ظاهری قلب شکل نمایان می‌شود که این برگ‌ها لبه‌ای صاف و سطحی بدون کرک دارند. همانطور که گفته شد ارغوان درختچه‌ای است به ارتفاع ۸ تا ۱۲ متر که شاخه‌هایی به رنگ قهوه‌ای تیره متمایل به سیاه آن را تشکیل می‌دهد.
زمان مناسب برای کاشت درخت ارغوان
درخت ارغوان قبل از رشد و نمایان کردن برگ‌های خود شروع به گل‌دهی می‌کند، که این امر در اواخر زمستان و اوایل فصل بهار رخ می‌دهد. این شکوفه‌ها به مدت سه هفته روی شاخه‌ها باقی می‌مانند و در این زمان نمای زیبایی را برای محیط خود به وجود می‌آورند.
بهترین زمان برای کاشت درخت ارغوان با روش قلمه زنی و خواباندن ریشه فصل پاییز و برای کاشت بذر فصل بهار است. این نوع درخت با قرار گرفتن در محیطی نیم سایه و وجود خاکی با ویژگی زهکشی بالا به خوبی رشد می‌کند.
طرز کاشت درخت ارغوان
این درخت با سه روش متفاوت کاشت بذر، قلمه زنی و خواباندن ریشه تکثیر می‌شود، که در این قسمت به شما کاشت درخت ارغوان در سه روش را آموزش می‌دهیم.
گل بنفش درخت بنفش
روش کاشت بذر:
برای این کار سعی کنید تمام مراحل را با دقت و ترتیب درست انجام دهید. ابتدا قبل از انجام مراحل کاشت باید بذر‌ها را به مدت ۲۴ ساعت در آب نسبتا گرم قرار دهید تا کاملا خیس شوند. در همین زمان میتوانید خزانه‌ای با خاک مناسب و کود‌های تقویتی تهیه کنید، بعد از آماده شدن بذر‌ها آن‌ها را در خزانه با عمقی حدود ۱ الی ۲ سانتی‌متر داخل خزانه بکارید و عمل آبیاری را به میزان لازم انجام دهید. بعد از گذشت ۳ تا ۴ هفته گیاه شروع به رشد کردن و جوانه‌زنی می‌کند، زمانی که گیاه به اندازه‌ای رسید که قابل جابه‌جایی باشد میتوانید نهال به دست آمده را در فصل پاییز به زمین اصلی منتقل کنید.
روش قلمه زنی:
این درخت‌ها در فصل پاییز کاملا جوان و سالم هستند، همچنین رشد سریع‌تری دارند. به همین دلیل در این فصل میتوانید قلمه‌های زیادی با اندازه ۱۵ سانتی‌متر جدا کنید و در ماسه بکارید. این قلمه‌ها در فصل بهار کاملا ریشه زده‌اند و آماده انتقال به زمین اصلی هستند.
روش خواباندن ریشه:
در این روش شاخههای قوی‌تر درخت ارغوان را در فصل پاییز جدا کرده و در خاک می‌خوابانند و بعد از گذشت یک سال تمام آن‌ها را از پایه مادری جدا می‌کنند و به محیط مورد نظر انتقال می‌دهند.
درخت ارغوانی بلند و زیبا
شرایط کاشت و نگهداری صحیح درخت ارغوان
مراقبت از این درخت بسیار ساده است و نیازی به مراحل نگهداری دشواری ندارد و به علت مقاومت بالای آن در اکثر محیط‌ها به صورت خود رو رشد می‌کند. توجه داشته باشید که درخت ارغوان دچار آفت‌های حفار و بیماری‌های مشابه نشود. برای جلوگیری از این اتفاق ناخوشایند به طور مداوم به گیاه سرکشی کنید، تا از وجود هرگونه مشکلی سریع مطلع شده و برای رفع آن اقدام کنید.
ارتفاع و فاصله استاندارد در هنگام کاشت:
هنگام کاشت بذر‌ها در خزانه، آن‌ها را با رعایت فاصله ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌متر بکارید و همچنین آن‌ها را به صورت کاملا سطحی و با عمق یک سانتی‌متر در خاک قرار دهید.
خاک مناسب:
درخت ارغوان در خاک‌های آهکی رشد خوبی را از خود نشان می‌دهد و در عین حال نسبت به دیگر خاک‌ها حساس نبوده و به راحتی سازگاری پیدا می‌کند. البته خاکی که از زهکشی بالایی برخوردار باشد در اولویت قرار می‌گیرد.
دمای مناسب:
همانطور که می‌دانید این درخت بسیار مقاوم است و در صورت قرار گرفتن در آب و هوای مناسب رشد بهتری از خود نشان می‌دهد. به همین دلیل می‌توان گفت که درخت ارغوان در دمای بسیار پایین خشک نشده اما در هوای خنک رشد بهتری دارد.
میزان آبیاری صحیح:
مقاوم بودن این درخت در برابر خشکی باعث شده که به آبیاری متوسط راضی باشد. برای مثال در فصل تابستان هر دو هفته یک بار آبیاری کنید. همیشه به گیاه سرکشی کنید که مبادا خاک به طور مداوم مرطوب باشد و خاک آب را در خود نگه دارد، زیرا این علائم باعث از بین رفتن ریشه گیاه می‌شود.
بیماری لکه برگی از جمله آفتی است که درخت ارغوان شما را تهدید می‌کند، این بیماری از وجود آب و رطوبت بیش از حد در محیط نگهداری گیاه به وجود می‌آید و به آرامی باعث آسیب دیدگی و از بین رفتن درختچه می‌شود.
گل زیبای درخت بنفش
خواص درخت ارغوان
جدا از این که این درخت به صورت پرورشی در بوستان و بلوار‌ها کاشته می‌شود و برای مردم جنبه زینتی دارد، از طرفی هم دارای خواص درمانی بسیار مفیدی است. تمامی قسمت‌های گیاه از جمله پوست، ریشه، برگ و گل‌های آن در طب سنتی برای درمان برخی بیماری‌های خاص و یا کند کردن پیشرفت آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مصرف اجزای درخت ارغوان به دو صورت تهیه دمنوش و استفاده از خاکستر ریشه برای درمان‌های موضعی انجام می‌شود. در این قسمت به بررسی برخی از خواص این درخت می‌پردازیم.
- تهیه کردن دمنوش پوست ریشه به علاوه گل‌های ارغوان و نوشیدن آن باعث استفراغ فرد و در نتیجه پاکسازی، رفع سردی و از بین رفتن گاز معده می‌شود.
- مصرف جوشانده درست شده با ریشه ارغوان باعث درمان مشکلات و بیماری‌های مثانه می‌شود.
- خاکستر به دست آمده از سوختن گل‌های ارغوان به عنوان پمادی موثر برای جلوگیری از خونریزی و قطع آن استفاده می‌شود.
- ترکیب ساخته شده از خاکستر ریشه درخت ارغوان و روغن کنجد بسیار مفید بوده و از آن برای جلوگیری و درمان ریزش ابرو استفاده شده است. نکته جالب این است که از این ترکیب در زمان گذشته به عنوان مداد ابرو و وسیله آرایشی هم استفاده شده است.
- گل‌های تازه ارغوان سرشار از ویتامین هستند و مصرف آن‌ها گرفتگی صدا و اخلاط سینه را از بین می‌برد و باعث باز شدن صدا و تنفس راحت‌تر در فرد می‌شود.
عوارض درخت ارغوان
این گیاه از فواید و خواص بسیاری برخوردار است و در عین حال عارضه‌ای برای آن وجود ندارد. اما توجه داشته باشید که از آن به صورت خودسرانه و بیش‌تر از حد مجاز مصرف نکنید و تا حد امکان طبق دستور عمل کنید.
همچنین اگر دارو‌های شیمیایی مصرف می‌کنید، توصیه می‌شود از مصرف جوشانده و جزئیات درخت ارغوان خودداری کنید تا دچار تداخلات دارویی نشوید.
درخت بزرگ ارغوانی
جشن ارغوان
ولایت پروان واقع در کشور افغانستان مکانی بسیار مناسب برای رشد درخت ارغوان است، در ماه اردیبهشت دشت‌های این ولایت از گلبرگ‌های ارغوان پوشیده می‌شود و تصاویری شگفت‌آور را به نمایش می‌گذارند. مردمان آن کشور و منطقه هر ساله مراسمی با نام جشن ارغوان را با حضور شاعران، نویسندگان و مقامات دولتی و محلی منتخب با شادی و سرور برگزار می‌کنند.
این جشن همانند جشن نوروز و دهقان که در افغانستان برگزار می‌شود در واقع جزئی از میراث این کشور محسوب می‌شود. افغانستان قاطعانه در حال سعی و تلاش برای ثبت کردن این مراسم و فرهنگ در سازمان یونسکو و ثبت جهانی جشن ارغوان است.
جمع بندی
با مطالعه دقیق این مقاله میتوانید با مشخصات کلی و جزئی درخت ارغوان آشنا شوید و به معلومات خود بیفزایید. در واقع هدف کلی این مقاله آشنایی با ظاهر درخت ارغوان، مطلع شدن از شرایط کاشت و نگهداری آن، خواص و عوارض این درخت و اهمیت فرهنگی آن است. امیدواریم که مطالب مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.
