معرفی مرزنجوش

گیاهان گروه بزرگی از موجودات زنده هستند و در تمامی نقاط جهان وجود دارند. تنوع گیاهان بسیار زیاد است و در دسته‌های مختلف بر اساس عواملی مشترک (کاربرد، خواص، داشتن گل، میوه، دانه، یوکاریوت یا پروکاریوت بودن و …) تقسیم می‌شوند. کشور ایران با داشتن آب و هوای متنوع، انواع گیاهان را دارا می‌باشد. یکی از این گیاه‌ها مرزنجوش است. در این مقاله قصد داریم از سیر تا پیاز گیاه مرزنجوش، این گیاه تقریبا ناشناخته را مورد بررسی قرار دهیم.

معرفی گیاه مرزنجوش:

مرزنجوش (Origanum majorana) گیاهی دو لپه و گلدار است. این گیاه در راسته نعناسانان، تیره نعناعیان، سرده اوریگانوم، گونه O.majorana قرار دارد. نام علمی مرزنجوش، Origanum majorana است، اما به نام مرزنگو (Marzangu) نیز شناخته می‌شود. توکلیجه، حب الفیل ،اذان الفار، ثاموس و ریحان سلیمان از دیگر نام‌های این گیاه است. این گیاه بیشتر در مناطق مدیترانه‌ای رشد می‌کند.

مرزنجوش گیاهی علفی، یک ساله و در بعضی مواقع دو ساله است. ساقه‌ای راست دارد و برگ‌های آن مقابل هم و به شکل بیضی هستند. همچنین با گل‌های سفید، زیبایی خود را نشان می‌دهند. گل‌های سفید آن از کنار برگ‌ها و در خوشه‌های متراکم و فشرده رشد می‌کند. دارای میوه نیز می‌باشد. میوه‌ای فندقه و چهار قسمته دارد که به مزایای این گیاه افزوده است. مانند برخی گیاهان بوی بدی ندارد و تمام قسمت‌های گیاه (برگ، ساقه، گل، میوه) عطر و بوی خوشایندی دارد.

هنگامی که گیاه کاملا گل کرد، سرشاخه‌های آن را در هوای آزاد می‌چینند و برای مصارف طبی مورد استفاده قرار می‌دهند. بعد از گذشت زمانی کوتاه، گیاه دوباره جوانه می‌زند. سر شاخه‌هایی که چیده اند را به صورت دسته‌ای در می‌آورند و در مکانی که هوا باشد و یا خشک کن در ۴۰ درجه سانتی‌گراد خشک می‌کنند.

مرزنجوش در گلدان

کاربرد مرزنجوش:

سر شاخه‌های گیاه مرزنجوش، دارای یک تا دو درصد اسانس روغنی، ۶۰ درصد ترپینئول، تانن‌ها، شیره‌های تلخ، کاروتن‌ها و ویتامین ث است. تمامی این ترکیبات برای حل مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مصرف روزانه دو بار از این گیاه به صورت یک قاشق مربا خوری در هر لیوان دمنوش توصیه می‌شود.

در مرهم‌ها از این گیاه برای درمان روماتیسم استفاده می‌شود.

اکثر مردم از پودر گیاه مرزنجوش در غذاها استفاده می‌کنند. این پودر طعم و بوی خوبی به غذا می دهد. غذاهای مدیترانه‌ای اکثر شامل این گیاه هستند.

چون گیاهی آرام کننده است، می‌توان از دمنوش آن برای میان وعده نیز استفاده کرد.

در طب سنتی از این گیاه برای رفع و پیشگیری بسیاری از مشکلات جسمی استفاده می‌شود.

خرید بذر گل

عصاره و عرق گیاه مرزنجوش، برای افرادی که طبع سرد دارند، بسیار مناسب است. زیرا با طبع گرم خود به بدن آنها کمک می‌کند.

برگ های تازه این گیاه، در سالاد بسیار خوش طعم می شود. همچنین می‌توانید برگ‌ها را خرد کنید و به عنوان تزئین روی ماست، آش و سوپ بریزید. در پخت و پز غذاهایی مثل سوپ، خورش، گوشت و سبزیجات استفاده می‌شود. برگ‌های تازه مرزنجوش را رنده و با یک فنجان آب بجوشانید. بعد از ده دقیقه جوشیدن، چای را صاف و نوش جان کنید.

روغن مرزنجوش از بهترین روغن‌های موضعی است که برای بهبود و درمان عفونت‌های قارچی مورد استفاده قرار می گیرد. باید به صورت موضعی روی محل مورد نظر استفاده شود. همچنین چون آرام کننده است، برای رفع سردرد میتوانید استفاده کنید.

در مواد تشکیل دهنده لوازم بهداشتی و آرایشی چون صابون‌ها، لوسیون‌های بدن، ژل اصلاح و کرم‌های پوست از گیاه مرزنجوش استفاده شده است.

در روز‌‌های گرم تابستان، میتوانید شربت خنک و خوش طعم مرزنجوش را بنوشید.

مرزنجوش زیبا در طبیعت

زمانی که معده دچار مشکلاتی از جمله نفخ، دل پیچه و یا اسپاسم گذاری می‌شود، بهترین راه درمان، دمنوش‌های طبیعی می‌باشد.

این گیاه بهبود عملکرد سیستم گوارشی را در پی دارد. نفخ و گاز معده را رفع می‌کند. سبب بهبود دل‌پیچه و اسپاسم‌‌های گوارشی می‌شود. سو هاضمه و حالت تهوع را رفع می‌نماید‌. افرادی که اشتها ندارند و از نخوردن غذا معده درد میگیرند، از دمنوش، عرق و یا شربت این گیاه قبل از غذا استفاده کنند. روده‌ها را به حرکت در می‌آورد، با وجود عطر عالی، ترشح بزاق را زیاد می‌کند و از این رو هضم غذا را آسان‌تر می‌کند.

چرخه‌ی نامنظم قاعدگی و یا سندروم تخمدان پلی کیستیک از بیماری‌های رحمی در زنان می‌باشد که با استفاده مداوم دمنوش این گیاه درمان می‌شود. برای مواردی از قبیل تنظیم چرخه قاعدگی، کنترل عوارض قاعدگی و یائسگی، عوارض ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک می‌توان از گیاه مرزنجوش استفاده کرد.

قلب یکی از اعضای مهم بدن است که حفظ سلامت آن دغدغه بسیار از افراد است. مخصوصا کسانی که بیماری فشار خون نیز دارند. ترکیبات گیاه مرزنجوش، در باز شدن عروق تاثیر بسزایی دارد که در نتیجه فشار خون تنظیم می‌شود.

با وجود آنتی اکسیدان‌های بسیار، آسیب‌های سلولی را به حداقل می‌رساند. در زمان سرماخوردگی و آنفولانزا که میزان باکتری‌ها در بدن زیاد می‌شود باید از نوشیدنی‌های گرم استفاده کنید. دمنوش مرزنجوش بهترین نوشیدنی برای پاکسازی بدن از باکتری‌ها و عفونت‌ها است.

دیابت نوع دو یکی از بیماری‌های خطرناک می‌باشد که بیشتر افراد جامعه به آن دچار هستند. تغذیه نامناسب، اضافه وزن، استرس و شرایط ناشی از سبک زندگی نادرست از عوامل ایجاد دیابت است. به دیابت نوع دو، مرگ خاموش نیز می‌گویند. از این رو باید بسیار مواظب سلامتی خود باشید و قند خون را کنترل نمایید. دمنوش مرزنجوش قادر به کنترل و تنظیم قندخون است و مقاومت انسولینی را بالا می‌برد و در نهایت به پیشگیری و درمان دیابت کمک‌ می‌کند.

مرزنجوش صورتی و زیبا

عوارض جانبی مرزنجوش:

از تماس روغن مرزنجوش با نواحی حساس همچون چشم جلوگیری کنید.

زنان باردار و کودکان باید به طور متوسط و در حد استفاده مواد غذایی، این گیاه را مصرف کنند.

اگر به پونه گیاهی و یا اسطوخودوس حساسیت داشته باشید، به این گیاه نیز حساسیت دارید.

افرادی که طبع گرم دارند از این گیاه خیلی کم استفاده کنند.

سایر افراد نیز در حد اعتدال مرزنجوش را مورد استفاده قرار دهند.

برگ گیاه مرزنجوش

نتیجه گیری:

در این مقاله با گیاه مرزنجوش آشنا شدید. کاربرد‌ها، خواص و عوارض آن را مورد بررسی قرار دادیم. امید است نهایت استفاده را از این مقاله برده باشید. اما نکته خیلی مهم که باید گفته شود این است که در موارد خاص حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.