معرفی گل پیونی

گل پیونی با نام علمی Paeonia از گیاهان دائمی و از خانواده Paeoniaceae است. نام اصلی آن فاوانیا یا عود الصلیب است. زیستگاه اصلی این گیاه به آسیا، جنوب اروپا و شمال غربی آمریکا تعلق دارد. همچنین این گیاه به گل صد تومانی نیز معروف است و علت نام گذاری آن این است که مظفرالدین شاه به کسی که این گل را آورده بود صد تومان هدیه داد که در آن زمان صد تومان مبلغ بسیار زیادی بود. که بعد از آن این گل زیبا به گل صد تومانی معروف شد. نام دیگر گل صد تومانی پائونیا است. نماد و معنی این گل شکوه، عشق، پافشاری، شادی و سلامتی است.

مشخصات ظاهری گل پیونی:

گل‌های صد تومانی معطر هستند و اغلب به رنگ‌های سفید، زرد، صورتی، قرمز و … دید‌ه می‌شوند. گل پیونی در تعداد و نوع گلبرگ با هم متفاوت هستند. همین باعث نام گذاری آن‌ در انواع گل پیونی چینی، طلایی و درختی شده است. این گل می‌تواند گلبرگ‌های تکی، دوتایی و یا چندتایی روی یک ساقه داشته باشد. به طور کلی در دو نوع علفی و درختی وجود دارد که ارتفاع دسته علفی 50 تا 120 سانتی‌متر و ارتفاع ارقام درختی آن 100 تا 200 سانتی‌متر است. زمان گلدهی این گیاه در فصل تابستان است. عمر گل‌های این گیاه کوتاه است و معمولا بعد از دو هفته از بین می‌روند. برگ‌های آن به رنگ سبزه تیره مات دیده می‌شوند.

شرایط نگهداری و پرورش گل پیونی:

گل پیونی یا صد تومنی خاصیت تصفیه کنندگی بالایی دارد‌. همچنین برای درمان نقرس، آرتروز، تب، سندروم پیش از قائدگی و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌شود. برای نگهداری از این گیاه زیبا باید شرایطی از جمله نور مناسب، کوددهی به موقع، آبیاری به اندازه و … آن را بدانید که ما در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم.

خاک و کوددهی:

خاک مورد نیاز برای گل پیونی مشابه دیگر گیاهان یعنی (مخلوط خاک معمولی، خاک برگ، شن، پیت موس، کوکوپیت) است. اگر خاک از زهکشی مناسبی برخوردار باشد به جلوگیری از پوسیدگی ریشه‌ها کمک خواهد کرد. همچنین وجود خلل و فرج کافی در خاک باعث می‌شود تا ریشه به راحتی درون آن رشد کند. با هر بار آبیاری و رشد این گیاه از میزان مواد مغذی موجود در خاک کم می‌شود.

برای اینکه این گل بتواند رشد مطلوب خود را حفظ کند باید به موقع به آن کود داده شود. کود مواد مغذی و ویتامین‌های مورد نیاز گیاه را تامین می‌کند و برای عملکرد بهتر کود در سال دو بار به آن کود بدهید، یک بار در فصل رشد بهار و تابستان و یک بار در فصل زمستان. برای اینکه کود آسیبی به صد تومنی وارد نکند لازم است قبل از کوددهی به خوبی آن را آبیاری کنید.

نور مناسب:

گل صد تومنی یا گل پایونی بسیار آفتاب دوست است. این گیاه روزانه حداقل به 5 ساعت نور نیاز دارد. اگر این گل را در خانه نگهداری می‌کنید بهتر است آن را کنار پنجره‌ای که آفتاب گیر است قرار دهید.

آبیاری:

از آنجایی که گل صد تومنی برای رشد به نور زیاد نیاز دارد بنابراین به آبیاری زیادی نیز احتیاج خواهد داشت. وقتی سطح خاک این گیاه خشک شد آن را آبیاری کنید، تقریبا هر دو روز یک بار به آبیاری نیاز دارد. برای اینکه مطمئن شوید وقت مناسبی برای آبیاری است به آرامی انگشت خود را به داخل خاک گلدان فرو کنید اگر رطوبت نداشت شروع به آبیاری کنید. در فصل سرما به آبیاری کمی نیاز دارد و بهتر است در زمستان هر چند روز یک بار آبیاری شود.

اگر گل پیونی به موقع آبیاری نشود برگ‌های آن خشک می‌شوند و از بین می‌روند. اگر این گیاه زیبا را در منزل نگهداری می‌کنید بهتر است زیر گلدان را سوراخ کنید تا زهکشی خوبی برای خارج کردن آب اضافی داشته باشد. در فصل گرم هفته‌ای ۲ الی ۳ بار غبار پاشی کنید ولی توجه کنید که روزهای خیلی گرم این کار را انجام ندهید زیرا لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها ظاهر می‌شود.

بذر گل

دما و رطوبت:

برای حفظ رطوبت این گل در فصل تابستان بهتر است در حد 2 سانتی‌متر روی خاک این گیاه خاک برگ بریزید و آبیاری کنید. خاک برگ باعث حفظ رطوبت گیاه می‌شود. فراموش نکنید در پاییز خاک برگ را بردارید زیرا ماندگاری آب اضافی باعث پوسیدگی گیاه می‌شود. همچنین بهترین دما برای رشد این گل 9-7 درجه سانتی‌گراد است و دمای بالا 12 درجه باعث متوقف شدن رشد گل پیونی می‌شود.

هرس کردن:

هرس کردن به موقع شاخه‌های بیش از حد بلند و برگ‌های خشک شده گل صد تومنی این امکان را به آن می‌دهد تا شاخ و برگ جدید رشد کند. برای این کار برگ‌های شل و زرد آن را به آرامی با دست جدا کنید. گیاه را از ارتفاع مورد نظر ببرید برای اینکه گیاه عفونت نکند بهتر است آن را با چاقو، اره یا قیچی استریل برش دهید. هرس کردن باعث رشد شاخه جدید یا رشد مجدد برگ‌ها می‌شود، اما این کار نیاز به صبر و حوصله دارد.

تعویض گلدان:

زمانی که گل صد تومنی بالغ شد نیاز دارد تا به محیط جدید و بزرگ‌تر منتقل شود. این کار را می‌توانید هر دو سال یک بار انجام دهید ولی اگر گیاه شما رشد خوبی ندارد و ارتفاع چندانی هم نگرفته است می‌توانید هر 3 سال یک بار گلدان آن را تعویض کنید. برای این کار گلدانی با خاک غنی و حاصلخیز با زهکشی مناسب تهیه کنید.

برای اینکه گلدان زهکشی مناسب داشته باشد زیر آن را سوراخ کنید و با چند تکه سنگ و شن درشت بپوشانید سپس 5 تا 10 سانتی‌متر خاک مناسب ( ترکیب ماسه، پیت ماس، کوکوپیت و …) روی آن بریزید. سپس گیاه را به آرامی منتقل کنید هنگام جا به جایی مراقب باشید تا به ریشه گیاه آسیبی وارد نشود و بعد از گذشت سه تا چهار هفته به آن کود دهید. بهترین زمان برای تعویض گلدان اوایل بهار و اواخر زمستان است.

تکثیر گل پیونی:

تکثیر گل پیونی به سه روش تقسیم بوته، کاشت بذر و پیوند زدن انجام می‌گیرد که در زیر روش کاشت بذر را توضیح می‌دهیم.

کاشت بذر:

برای این کار ابتدا بذرها را به مدت دو روز خیس کنید. برای اینکه بذرها جوانه بزنند باید ابتدا در محیطی گرم سپس در محیط سرد و دوباره در محیط گرم قرار دهید. یعنی دوره گرم – سرد – گرم را برای جوانه زنی بذرها مهیا کنید. بعد از ریشه زنی بذرها، خاک مناسب برای کاشت را فراهم کنید و بذرها را در آن بکارید. سپس گل پایونی را آبیاری کنید و شرایط نگهداری که در بالا توضیح داده شده را برای گیاه فراهم نمایید.

جمع بندی:

همانطور که در این مقاله اشاره شد گل پیونی از گیاهان دائمی است. برای اینکه بتوانید این گیاه زیبا را در خانه نگهداری کنید باید شرایط نگهداری آن را بدانید که ما در این جا به طور کامل و مفصل به این موارد پرداختیم.