نحوه مراقبت از گیاه سرخس

نگهداری از یک گیاه جدید آسان نیست، به ویژه اگر با نیازها و علایق آن آشنا نباشید. سرخس ها گیاهانی زیبا و بوته ای هستند که در محیط های گرم و مرطوب، چه در داخل خانه و چه در فضای باز، به خوبی رشد می کنند. گونه های بسیار زیادی از سرخس وجود دارد، اما نیازهای همه آن ها تقریباً یکسان است: آب، گرما و سایه. با قرار دادن سرخس در مکان مناسب و مراقبت از آن، می توانید شاهد رشد کامل آن باشید و سال ها از زیبایی آن لذت ببرید (جالب است بدانید برخی سرخس ها می توانند تا ۱۰۰ سال عمر کنند!).

اصول اولیه نگهداری (خلاصه)

• وقتی سطح خاک خشک شد (۱ تا ۲ بار در هفته) آبیاری کنید.
• سرخس را در خاکی با تخلخل بالا و گلدانی با سیستم زهکشی مناسب بکارید.
• مطمئن شوید گیاه نور غیرمستقیم دریافت می کند.
• دما را بین ۱۶ تا ۲۲ درجه سانتی گراد نگه دارید.
• بخش های خشک و مرده گیاه را با قیچی جدا کنید.
• هر ۱ تا ۲ سال گلدان را با یک سایز بزرگ تر تعویض کنید.

روش اول: نگهداری از سرخس های آپارتمانی

پرورش سرخس در محیط خانه نیازمند دقت به جزئیات خاصی است تا بتوان شرایط جنگلی و مرطوب مورد علاقه این گیاه را شبیه سازی کرد؛ در ادامه ۸ گام اساسی برای نگهداری اصولی و حفظ طراوت سرخس های آپارتمانی را مرور می کنیم:

۱. انتخاب خاک و گلدان مناسب

برای سرخس های آپارتمانی، گلدانی سفالی یا سرامیکی انتخاب کنید که در انتهای آن سوراخ زهکشی داشته باشد. نیمی از گلدان را با خاک متخلخل (سبک) پر کنید، سپس ریشه های سرخس را با خاک بپوشانید. دقت کنید که تمام برگ ها و ساقه ها بیرون از خاک باشند تا گیاه بتواند رشد کند.

می توانید خاک مخصوص گلدان را از فروشگاه های باغبانی تهیه کنید؛ این خاک ها معمولاً حاوی کمپوست یا کود هستند که باعث ایجاد فضای خالی (تخلخل) در خاک می شوند.

بهتر است کار را با یک گلدان بزرگ شروع کنید تا نیاز نباشد زود به زود جای گیاه را عوض کنید. گلدان های آویز نیز گزینه مناسبی هستند.

۲. تنظیم نور محیط

سرخس را در مکانی قرار دهید که نور غیرمستقیم دریافت کند. جایی را انتخاب کنید که در طول روز نور مستقیم خورشید به آن نتابد، اما نزدیک پنجره باشد تا روشنایی را دریافت کند (پنجره های رو به شمال معمولاً بهترین گزینه هستند). گیاه را کمی با فاصله از پنجره نگه دارید تا بیش ازحد گرم نشود.

اگر متوجه شدید برگ ها قهوه ای یا ترد شده اند، احتمالاً نور آفتاب بیش ازحد است.

۳. تأمین رطوبت هوا

یک دستگاه بخور (رطوبت ساز) نزدیک سرخس قرار دهید. سرخس ها عاشق رطوبت هستند. سعی کنید رطوبت اتاق را بین ۳۰ تا ۵۰ درصد نگه دارید (هرچند سرخس ها در طبیعت رطوبت ۷۰ درصد را دوست دارند، اما تأمین آن در خانه دشوار است).

استفاده از دستگاه بخور بسیار مؤثرتر و راحت تر از اسپری کردن آب روی برگ هاست.

۴. کنترل دمای محیط

دمای محیط را بین ۱۶ تا ۲۲ درجه سانتی گراد نگه دارید. اکثر سرخس های خانگی گیاهانی گرمسیری هستند. سعی کنید دمای اتاق در روز حدود ۲۱ درجه و در شب کمتر از ۱۶ درجه نباشد. سرخس ها در سرما خوب رشد نمی کنند.

قرار دادن سرخس کنار پنجره حمام یا سرویس بهداشتی ایده خوبی است، زیرا هم گرم است و هم مرطوب.

۵. زمان مناسب آبیاری

زمانی که سطح خاک خشک شد، به گیاه آب بدهید. خاک باید همیشه مرطوب باشد اما غرقابی (خیسِ آب) نشود. آبیاری را کامل انجام دهید تا آب به ریشه ها برسد.

همیشه از آب ولرم استفاده کنید؛ آب سرد می تواند به ریشه هایی که به گرما عادت کرده اند شوک وارد کند.

در محیط های خشک، می توانید زیرگلدانی را پر از سنگریزه و آب کنید تا رطوبت اطراف گیاه افزایش یابد.

۶. کوددهی منظم

از ماه فروردین تا شهریور (فصل رشد)، ماهی یک بار به گیاه کود مایع بدهید. کود گیاهان آپارتمانی را با آب رقیق کنید (نصف غلظت معمول) و به خاک اضافه کنید. کوددهی بیش ازحد می تواند باعث مرگ گیاه شود.

کودهای گیاهان آپارتمانی غنی از نیتروژن، پتاسیم و فسفر هستند که برای رشد سرخس ضروری اند. همچنین می توانید از امولسیون ماهی نیز استفاده کنید.

۷. هرس کردن بخش های آسیب دیده

اگر برگ های سرخس قهوه ای، خشک یا پیچ خورده شدند، قسمت های آسیب دیده را با قیچی باغبانی جدا کنید. سرخس ها معمولاً مقاوم هستند، اما اگر کل گیاه قهوه ای و خشک شد، بهتر است قبل از سرایت بیماری به سایر گلدان ها، آن را دور بیندازید.

۸. تعویض گلدان

هر چند سال یک بار (معمولاً ۱ تا ۲ سال)، گیاه را به گلدانی بزرگ تر منتقل کنید. سرخس های جوان تر که سرعت رشد بالاتری دارند ممکن است هر ۶ ماه تا یک سال نیاز به تعویض گلدان داشته باشند.

روش دوم: پرورش سرخس در فضای باز

اگر قصد دارید از زیبایی و سرسبزی سرخس ها در محیط باغچه یا حیاط استفاده کنید، باید شرایطی شبیه به زیستگاه طبیعی آن ها فراهم نمایید؛ نکات زیر به شما در پرورش موفق و نگهداری اصولی این گیاه در فضای باز کمک می کند:

خرید بذر

۱. کاشت در سایه

سرخس ها را در مکانی با سایه کامل یا نیم سایه بکارید. آن ها در محیط هایی که نور خورشید به صورت فیلتر شده از لابه لای درختان می تابد، عالی رشد می کنند. اگر در حیاط خود سرخس می کارید، مطمئن شوید که در طول روز زیر آفتاب مستقیم نمی ماند تا نسوزد.

سرخس ها برای کاشت در سطوح شیب دار جهت جلوگیری از فرسایش خاک بسیار عالی هستند و ریشه های عمیقی دارند.

۲. برنامه آبیاری در فضای باز

اگر بارندگی ندارید، هفته ای یک یا دو بار به سرخس ها آب بدهید. سرخس ها به رطوبت مداوم نیاز دارند. هنگام آبیاری، جریان آب را روی ریشه ها بگیرید و از خیس کردن برگ ها خودداری کنید تا گیاه آسیب نبیند.

در مناطق با آب و هوای بارانی و جنگلی، سرخس ها معمولاً نیاز به آبیاری دستی ندارند.

۳. حذف برگ های بیمار

سرخس های بیرون از خانه دشمنان طبیعی کمی دارند (به جز حلزون ها). با این حال، اگر متوجه شدید برگ ها آسیب دیده یا بیمار هستند، آن ها را با قیچی باغبانی ببرید تا سلامت کل گیاه حفظ شود و بیماری گسترش نیابد.

۴. تکثیر و تقسیم بوته

وقتی سرخس ها بزرگ شدند، می توانید آن ها را تقسیم کنید. گیاه را با ریشه از خاک درآورید و به آرامی بخش هایی از ریشه و ساقه را که به طور طبیعی قابل تفکیک هستند، جدا کنید. سپس هر قسمت را در مکانی جدید با فاصله مناسب بکارید.

بهترین زمان برای این کار در فضای باز، پاییز و بعد از اولین یخبندان است.

بذر سرخس بوستون

نتیجه گیری

سرخس ها گیاهانی با ظرافت و در عین حال مقاوم هستند که با رعایت سه اصل ساده ی رطوبت کافی، نور غیرمستقیم و خاک مناسب می توانند شادابی و طراوت را به محیط خانه یا باغچه شما هدیه دهند. نکته کلیدی در نگهداری سرخس، شبیه سازی محیط طبیعی و گرمسیری آن هاست؛ جایی که هوا مرطوب و نور خورشید ملایم است. با صرف کمی وقت و توجه به علائم ظاهری گیاه (مانند خشک شدن نوک برگ ها)، می توانید سال های سال از سبزی و زیبایی بی نظیر این گیاه لذت ببرید.