نحوه کاشت و پرورش آدنیوم ها

آدنیوم ها (Adeniums) یا رز های صحرایی (desert roses)، ساکولنت های دلچسبی هستند که به سیستم ریشه ای بزرگ نزدیک به سطح زمین خود، با نام کاودکس (caudex) معروف اند. می توانید از آدنیوم های زیبا برای تزئین فضاهای باز و تفریحی خود و یا حتی فضای داخل خانه استفاده کنید. این گیاه هم از طریق بذر و هم از طریق قلمه گرفتن از گیاه والد، قابل تکثیر بوده و پرورش و نگهداری از آن، بسیار ساده است.

پرورش آدنیوم ها از طریق بذر

در اولین بخش از این مقاله به پرورش آدنیوم ها از طریق بذر می پردازیم.

1- گلدان را پر کنید:

یک گلدان یا ظرف را با مخلوط گلدان ۵۰٪ پیت ماس و ۵۰٪ شن و ماسه پر کنید. از آنجا که آدنیوم ها بومیِ مناطقی با آب و هوای بیابانی هستند، توصیه می شود از یک گلدانی استفاده شود که از جنسی بغیر از خاک رس یا سفال، تهیه شده باشد. مخلوط پیت ماس و شن و ماسه، خاکی با زهکشی بسیار مناسب ایجاد کرده که در عین حال رطوبت را نیز در خود حفظ می کند. همچنین می توانید از مخلوط خاک مخصوص کاکتوس ها و ساکولنت ها نیز استفاده کنید. بعد از تهیه خاک، یک گلدان یا ظرف را به عمق ۵.۱ تا ۱۰.۲ سانتی متر با مخلوط خاک مخصوص پر کنید. به منظور افزایش شرایط مناسب برای زهکشی بیشتر خاک، در انتهای گلدان یا ظرف خود، یک لایه سنگ ریزه یا ریگ بریزید. می توانید پرلیت را با شن و ماسه جایگزین کنید.

2- بذر ها را داخل حفره ها قرار دهید:

بذرها را داخل حفره هایی به عمق ۲.۵ تا ۵ سانتی متر جدا از یکدیگر قرار دهید. می توانید به وسیله ی انتهای یک مداد، سوراخ هایی را در خاک ایجاد کرده و هر بذر را داخل یک سوراخ قرار دهید. سپس روی بذرها را با یک لایه ماسه به عمق ۹.۵ تا 13 میلی متر بپوشانید.

3- نور خورشید نیاز گیاه است:

گلدان یا ظرف خود را در محلی قرار دهید که روزانه از ۶ ساعت نور غیرمستقیم خورشید بهره مند شود. گلدان را در آستانه پنجره‌ای آفتاب گیر، اما دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید. برای گرفتن بهترین نتیجه، می توانید آدنیوم خود را در کنار پنجره ای رو به سمت جنوب یا غرب، قرار دهید.

4- آب اسپری کنید:

روی سطح گلدان خود را یک روز در میان با اسپری آب، مرطوب کنید. به طور کلی ادنیوم ها به آب زیادی احتیاج ندارند، اما بذر ها باید مرطوب بمانند، تا جوانه بزنند. بهتر است برای مرطوب نگه داشتن سطح خاک، از یک اسپری آب استفاده کنید، اما مواظب باشید که بیش از حد آب ندهید. سطح خاک باید مرطوب باشد، اما غرقاب نشود.

5- جوانه ها بیرون خواهند زد:

جوانه ها ظرف مدت ۷ روز، پدیدار خواهند شد. بین ۷ تا ۱۰ روز، جوانه های کوچکی سر از خاک بیرون خواهند آورد. جوانه ها را همچنان یک روز در میان با اسپری آب، آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند.

6- جوانه ها را بعد از ۱ ماه به گلدان هایی بزرگتر و جداگانه منتقل کنید:

گلدان های جدید را نیز با همان مخلوط خاک گلدان پر کنید. برای حفر گودال، از ابزارهای مخصوص باغبانی یا خط کش چوبی استفاده کرده و اطمینان حاصل کنید که صدمه ای به ریشه‌های گیاه وارد نشود. هنگام منتقل کردن جوانه ها به گلدان های جدید، آدنیوم های خود را ۲.۵ سانتی متر بالاتر، روی سطح خاک قرار دهید تا ۱۳ میلی متر) از طول ریشه، بالاتر از سطح زمین قرار گیرد. با انجام این کار، یک کاودکس ضخیم در سطح زمین ایجاد می شود.

از آنجایی که آدنیوم ها نمی توانند در دماهای بسیار پایین در ماه های سرد زمستان زنده بمانند، توصیه می شود که آنها را داخل گلدان کاشته و پرورش دهید، تا بتوانید با سرد شدن ها، به راحتی آنها را به داخل فضای خانه منتقل کنید.

پرورش آدنیوم ها از طریق قلمه

دومین بخش از این مقاله به پرورش آدنیوم ها از طریق قلمه می پردازیم.

1- یک قسمت از ساقه گیاه به طول ۱۵ سانتی متر را ببرید:

یک قسمت سالم از ساقه گیاه آدنیوم را به طول حداقل ۱۵ سانتی متر انتخاب کنید. از یک قیچی مخصوص باغبانی برای بریدن ساقه در جایی که به بدنه متصل است استفاده کنید. با هر بار هرس کردن گیاه آدنیوم خود، ساقه های زیادی به دست می آورید که می توانید از همه ی آنها قلمه تهیه کرده و گیاه خود را تکثیر کنید.

2- رطوبتش را باید از دست بدهد:

قلمه را به مدت ۴۸ ساعت در یک مکان گرم و خشک قرار دهید، تا رطوبت خود را از دست بدهد. ساقه های بریده شده را روی یک تکه روزنامه یا حوله کاغذی بگذارید و آنها را دور از نور مستقیم خورشید نگه دارید. محل نگهداری آنها باید گرم، باشد، نه مرطوب. ساقه ها بعد از مدت ۲ روز خشک شده و آماده استفاده خواهند بود.

3- یک گلدان را با نصف پیت ماس و نصف شن و ماسه پر کنید:

پیت ماس و شن و ماسه، خاکی با زهکشی بسیار مناسب ایجاد می کند. در صورت تمایل می توانید شن و ماسه را با سنگ ریزه یا پرلیت خوب جایگزین کنید، که همان کار را انجام می دهد. یک لایه نازک شن در ته گلدان خود بریزید تا عمل زهکشی، بهتر انجام شود. اگر نمی خواهید مخلوط خاک مخصوص را خود درست کنید، می توانید از مخلوط های مخصوص کاکتوس ها یا ساکولنت های آماده استفاده کنید.

4- در خاک فرو کنید:

ساقه را به محلول هورمون ریشه زایی آغشته کرده و آن را داخل خاک به عمق ۵ سانتی متر فرو کنید. استفاده از پودر یا محلول ریشه زایی، باعث افزایش شانس ریشه زنی ساقه ها می شود که می توانید آن را به راحتی از فروشگاه های باغبانی خریداری کنید. انتهای بریده شده ساقه را داخل خاک فرو کنید و آن را تنها در عمق ۲ اینچی (۵ سانتی متری) قرار دهید تا از همان نقطه، برگ های جدید شروع به جوانه زنی کنند. ساقه های جدید، نمی توانند بالای سطح زمین کاودکس تشکیل دهند. ریشه ها پس از درآمدن، تنها می توانند در زیر زمین رشد کنند.

5- آبیاری کنید:

ساقه های جدید کاشته شده را هر ۲ روز یکبار با بطری یا اسپری آب، آبیاری کنید. خاک ساقه ها را مرطوب نگه دارید، اما اجازه ندهید که غرقاب شود. خاک باید همواره مرطوب بماند. وقتی خشک شد، دوباره به آن آب دهید. در صورت آبیاری بیش از حد، ریشه های آدنیوم ها ممکن است بپوسند.

6- نور خورشید:

گلدان یا ظرف خود را در محلی قرار دهید که روزانه از ۶ ساعت نور غیرمستقیم خورشید بهره مند شود. قلمه ها را می توان هم در داخل خانه و هم در فضای بیرون از آن در یک مکان گرم و روشن نگهداری کرد؛ اما آنها را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید. با جوانه زدن برگهای جدید، می توانید آدنیوم های خود را به مکانی با داشتن نور مستقیم خورشید، منتقل کنید. اگر آدنیوم های خود را داخل فضای خانه نگهداری می کنید، گلدان را هر ۲ روز یکبار، ۱۸۰ درجه بچرخانید تا همه ی قسمت های گیاه از نور خورشید بهره مند شود.

مراقبت از گیاه آدنیوم

در ادامه روش سوم به مراقبت از گیاه آدنیوم می پردازیم.

1- آبیاری کنید:

وقتی خاک تا عمق ۲.۵ سانتی متری خشک شد، آدنیوم را آبیاری کنید. به منظور سنجش میزان رطوبت خاک، انگشت خود را تا عمق ۲.۵ سانتی متری در خاک فرو کنید. اگر خاک خشک بود، باید به آدنیوم خود آب دهید. حدوداً ۱-۳ بار آبیاری در طول هفته، برای این گیاه مناسب خواهد بود، البته آدنیوم ها در برابر خشکی گیاهان مقاومی به حساب آمده و می توانند مدت زمان زیادی را بدون آبیاری، زنده بمانند، بدون اینکه بر سلامتی آنها تأثیر بگذارد. هرچه شدت نور آدنیوم بیشتر باشد، آب بیشتری نیز مصرف خواهد کرد.

2- کود دهید:

بین ماه های آپریل تا اکتبر، هر ۲ هفته یکبار به آدنیوم های خود کود دهید. با هربار آبیاری آدنیوم ها، گیاه مقدار زیادی مواد مغذی موجود در خاک را نیز استفاده می کند. لذا هر ۲ هفته یک بار، یک لایه نازک کود معمولی را روی سطح خاک گیاه خود بریزید، تا گیاه تقویت شده و شکوفا شود. کود را با نصف مقدار توصیه شده، با خاک مخلوط کرده و تنها در فصل رشد گیاه، یعنی بین آوریل و اکتبر، استفاده نمایید.

3- هرس کنید:

در صورت لزوم، با یک قیچی باغبانی گیاه را هرس کنید. آدنیوم ها بسیار سریع رشد می کنند و برای حفظ سلامت و شادابی و شکل زیبای گیاه، ممکن است به هرس کردن، نیاز پیدا کنند. گیاه خود را پس از پایان فصل گلدهی در اوایل پاییز، هرس کنید. از یک قیچی باغبانی استفاده کرده و ساقه های ناسالم یا ناخوشایند را، برش دهید.

قیچی باغبانی خود را قبل از هرس کردن ضد عفونی کنید، تا از پوسیدگی و ایجاد قارچ در محل برش، جلوگیری شود. ساقه های سالم هرس شده را برای قلمه زدن و تکثیر گیاه آدنیوم خود، نگه دارید!

4- آدنیوم را به داخل خانه منتقل کنید:

وقتی دمای هوا به زیر ۳۲ درجه فارنهایت (۰ درجه سانتی گراد) رسید، آدنیوم را به داخل خانه منتقل کنید. آدنیوم ها بومیِ مناطقی با آب و هوای گرم هستند، بنابراین اگر در فضای آزاد بمانند، یخ می زنند و از بین می روند. ظرف یا گلدان آنها را به داخل خانه یا ایوان سرپوشیده منتقل کنید تا گرم بمانند و بتوانند به رشد خود ادامه دهند. آدنیوم ها در پایان فصل رشد، برگ های خود را از دست داده و به خواب زمستانه فرو می روند. در این مدت، تعداد دفعات آبیاری را کاهش داده و هر بار، تنها مقدار کمی آب به آنها دهید، تا خود را برای شکوفه دهی سال بعد، آماده کنند.

5- در صورت لزوم، گلدان آدنیوم خود را عوض کنید:

آدنیوم ها در صورت داشتن نور و آب کافی، به طور قابل توجهی بزرگ می شوند. برای تعویض گلدان، گیاه را از داخل گلدان قدیمی خود خارج کرده و تا آنجایی که می توانید، خاک قدیمی چسبیده به ریشه ها را جدا نمایید. سپس گیاه را داخل گلدان بزرگتری قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که آنها را در همان عمقی که در گلدان قبلی خود کاشته شده بودند، می کارید. به این ترتیب، کاودکس گیاه همچنان در بالای سطح زمین شکل گرفته و به رشد خود ادامه خواهد داد. در انتها نیز گلدان را با مخلوط خاک گلدان پر کرده و گیاه را آبیاری کنید. گاهی ممکن است ریشه ها بیش از حد بزرگ شده و گلدان پلاستیکی یا حتی سفالی خود را بشکنند. ممکن است برای بیرون آوردن آدنیوم از داخل گلدان قدیمی خود، به یک چکش نیاز پیدا کنید.