همه چیز درباره نخل مرداب

گیاه نخل مرداب نوعی گیاه زینتی است که بیشتر در داخل باتلاق ­ها و مرداب ها می­روید اما به عنوان یک گیاه تزیینی در داخل منازل نیز نگهداری می‌شود. گیاه نخل مرداب از جمله گیاهانی است که به راحتی تکثیر می‌شود و می­توان در هر جایی با آب و هوای مناسب آن را پرورش داد. این گیاه جز گیاهان گلدار محسوب می­شود که تحت شرایط مناسب در تابستان گل‌های کوچکی که به سنبله متصل است در لا به لای برگ­های آن قرار می­گیرد.

خاستگاه ابتدایی گیاه نخل مرداب:

گیاه نخل مرداب با نام علمی cyperus alternifolius از خانواده cyperaceae است که ابتدا در باتلاق های جزایر ماداگاسکار و جزیره موریس شناسایی شد. با توجه به گستردگی گیاه نخل مرداب و شناسایی آن در مناطق مختلف حدود 550 گونه از آن کشف شده است که همه آن­ها برای رشد نیاز به رطوبت زیادی دارند. نخل مرداب در ایران بیشتر در مناطق شمالی کشور در کنار رودخانه ها وجود دارد اما به راحتی می­توان آن را در درون گلدان و باغچه نیز پرورش داد.

مشخصات گیاهی نخل مرداب:

گیاه نخل مرداب از تیره جگنیان و جز گیاهان مردابی است که در زبان محلی با نام پنجه کلاغی نیز شناخته می­شود. از مشخصات ظاهری این گیاه می­توان به گیاهی به ساقه های علفی بلند اشاره کرد که هر ساقه ارتفاعی بین 30 تا 90 سانتی­متر دارد. البته طول ساقه گیاه نخل مرداب بستگی به شرایط محیط و تغذیه گیاه دارد به طوری که هر چه تغذیه و نور کافی برای رشد گیاه بیشتر باشد طول ساقه نیز بلندتر خواهد بود. مثلا در کنار برخی مرداب ­ها ارتفاع آن به 150 سانتی­متر هم می­رسد.

در راس ساقه ­های بلند سبز رنگ این گیاه برگچه های کشیده‌ای به رنگ سبز علفی به حالت شعاعی یا چتر مانند قرار دارند. همانطور که گفته شد گیاه نخل مرداب از جمله گیاهان گلدار است که در شرایط مناسب در فصل تابستان شروع به گلدهی می­کند. گل های این گیاه ابتدا به رنگ زرد و سپس به مرور به سفید تبدیل می­شوند و در هنگام خشک شدن نیز قهوه ­ای مانند دیده می‌شوند. هر کدام از این گل­ها توسط یک شاخه بسیار نازک به زیر برگ­ها متصل است. رنگ برگ­های نخل مرداب به رنگ سبز تیره است و طول هر برگ با توجه به تغذیه، خاک مناسب و آبیاری بین 7 الی 13 سانتی­متر تغییر می­کند.

پس زمینه تابستانی نمای زاویه کم درختان نخل گرمسیری بر فراز آسمان آبی روشن

شرایط لازم جهت تکثیر و نگهداری گیاه نخل مرداب

گیاه نخل مرداب نیز مانند هر گیاه دیگری برای رشد و پرورش نیازمند شرایط ویژه ­ای است. این شرایط بسته به نوع گیاه از لحاظ رطوبت، میزان آبیاری، نورخورشید، خاک و … متغیر است. گیاه نخل مرداب از جمله گیاهانی است که بیشتر در محل های مرطوب رشد می­کند و برای رشد بهتر آن باید در معرض آبیاری زیادی قرار گیرد.

میزان آبیاری این گیاه به حدی است که ریشه باید همیشه مرطوب باشد اما اگر محیط رشد برای این گیاه محیطی کاملا شرجی و اشباع است میزان آبیاری را کاهش دهید. زیرا که در محیط های شرجی گیاه به راحتی نمی­تواند فتوسنتز کند و آبیاری بیش از حد سبب پوسیدگی و از بین رفتن ریشه خواهد شد.

آبیاری:

همانطور که در بالا گفته شد این گیاهان در طول مدت رشد خود نیازمند آبیاری زیادی هستند. آبیاری گیاه نخل مرداب در صورتی که در گلدان نگهداری شود در فصل بهار و تابستان باید به صورت روزانه انجام شود. اگر شما در محیطی مانند مناطق شمالی کشور زندگی می­کنید بهتر است از آبیاری روزانه این گیاه بپرهیزید زیرا که آب و هوای این مناطق دارای رطوبت لازم برای رشد گیاه است. اما در فصل پاییز و زمستان این گیاه با توجه به کاهش دما آبیاری زیادی نیاز ندارد و می­توانید به صورت چند بار در هفته آن را آبیاری کنید.

درجه رطوبت هوای مناسب برای کشت گیاه نخل مرداب:

یکی از نکات مهم جهت کشت و نگهداری گیاه نخل مرداب درجه رطوبت هوای محیطی است که درون آن قرار می‌گیرد. بهترین مکان برای نگهداری گیاه نخل مرداب مناطقی با هوای آزاد و درجه رطوبت بین 50 تا 70 درجه سانتی­گراد است. در این میزان رطوبت گیاه به راحتی به رشد و نمو می­پردازد، اما در مناطقی مانند جنوب کشور به دلیل بالا بودن سطح خشکی هوا برگ­های نخل مرداب به سرعت خشک و زرد خواهند شد. در صورتی که این گیاه در این مناطق نگهداری می­کنید میزان آبیاری آن را افزایش دهید و هر روزه روی سطح برگ­های آن را با آبپاش آب­ پاشی کنید.

خاک مناسب برای کشت گیاه نخل مرداب چگونه خاکی است؟

خاک مناسب برای کشت گیاه نخل مرداب ترکیبی از مواد آلی، شن و ماسه، کمپوست و گیاه خاک است. هر چه مواد معدنی و آلی خاک بیشتر باشد رشد گیاه سریع­تر است و ساقه و برگ­ها دارای طول و ضخامت بیشتری هستند. ترکیب خاک لازم برای نخل مرداب باید شبیه به باتلاق باشد و احتیاجی به زهکشی ندارد.

شبح درختان نخل در غروب آفریقا

دمای مناسب جهت نگهداری نخل مرداب:

گیاه نخل مرداب با توجه به اینکه بیشتر در محیط های آبی رشد می­کند اما نسبت به سردی هوا حساس است. دمای مناسب جهت نگهداری این گیاه در فصل زمستان باید به کمتر از 10 درجه نرسد زیرا که سردی هوا سبب از بین رفتن و زرد شدن برگ­های نخل مرداب خواهد شد. برای نگهداری این گیاه در فصل زمستان بهتر است آن را به فضای دورن خانه منتقل کنید و در دمای بیشتری قرار دهید.

کود دهی گیاه نخل مرداب:

کوددهی این گیاهان بیشتر در فصل بهار و تابستان به صورت کود آبی انجام می­شود و در فصل پاییز و زمستان همانطور که آبیاری کمتری نیاز دارد کوددهی نیز متوقف می­شود. میزان کوددهی این گیاه به حجم خاک و گیاه بستگی دارد.

میزان تابش نور خورشید:

گیاه نخل مرداب از جمله گیاهانی است که در طول مدت رشد خود به میزان تابش بالای از نور خورشید نیازمند است. بهترین میزان مدت تابش برای این گیاه حدود 4 الی 6 ساعت در روز است. هر چه نوردهی این گیاه مستقیم باشد برای رشد مناسب­تر است اما در صورتی که امکان تابش نور مستقیم وجود ندارد می­توانید آن را پشت پنجره یا در مکانی نیمه سایه نیم آفتاب قرار دهید.

کاشت و تکثیر گیاه نخل مرداب چگونه است؟

برای تکثیر گیاه نخل مرداب می­توان از راه های مختلف همچون تقسیم ریشه و قلمه زنی شاخه اقدام کرد. مناسب ترین زمان برای تکثیر نخل مرداب در فصل بهار و تابستان است در این فصل می­توان ابتدا گیاه را از درون خاک به آرامی خارج کرد و سپس به تقسیم ریشه آن پرداخت. تقسیم ریشه گیاه نخل مرداب باید با دقت صورت گیرد و ریشه ­های اصلی آن از ساقه و بوته جدا نشود، در این روش برای تکثیر بوته به فردی با تجربه نیاز است.

روش دوم تکثیر نخل مرداب از طریق وارونه کردن ساقه قلمه زده شده انجام می‌شود. در این روش ساقه ­هایی که در حال خشک شدن است را با قیچی از بوته جدا کنید و آن را با برگ­های چتری که در راس آن قرار دارد درون ظرفی از آب قرار دهید. در این روش با وارونه سازی ساقه بعد از گذشت چند ماه کم کم شروع به ریشه زنی می­کند و ریشه ­ها درست از زیر برگ های وارونه شده در آب خارج می­شوند. نکته‌ای که در این روش باید به آن دقت کرد تعویض نکردن آب درون ظرف است و نگهداری آن در محیطی با دمای مناسب و در معرض نور خورشید است.

زمینه ساحلی بهشت ​​گرمسیری

گیاه بعد از ریشه زنی در این مرحله به مرور درون آب شروع به تولید گیاهی جدید خواهد کرد و ساقه ­های جدیدی تشکیل می­شود. بعد از تشکیل ساقه های جدید و رسیدن آن­ها به ارتفاعی حدود 10 سانتی­متر می­توانید نسبت به کشت گیاه اقدام کنید. برای کشت گیاه نخل مرداب درون گلدان را از خاکی مناسب با ترکیب خاکبرگ، ماسه و خاک پر کرده و گیاه را با همان ریشه ها درون خاک قرار دهید. عمق مناسبی که گیاه باید درون آن کشت شود نسبت به ارتفاع ساقه جدید در نظر بگیرید در ابتدا بهتر است حدود 4 الی 5 سانتی­متر درون خاک قرار گیرد.

بعد از کشت گیاه آن را به صورت مرتب آبیاری کرده و در محلی قرار دهید که میزان تابش نور در طول روز برای رشد گیاه به قدر کافی باشد. در ابتدای رشد گیاه نخل مرداب بهتر است آن را در دمای بین 20 تا 22 درجه سانتی­گراد قرار دهید و تا زمانی که گیاه کاملا بالغ نشده است از کود دهی آن بپرهیزید.

 آفات گیاه نخل مرداب:

گیاه نخل مرداب نیز مانند سایر گیاهان دچار آفاتی از قبیل شپشک­ها، سفیدک، زردی برگ­ها و … می­شود شپشک آفتی است که روی سطح زیرین برگ­ها قرار می‌گیرد و سبب ایجاد توده ­های سفید رنگ پنبه­ مانند می­شود. برای رفع این آفات می­توان از طریق اسپری کردن سموم آفت کش استفاده کرد.

جمع بندی:

گیاه نخل مرداب از گیاهان بومی جزایر ماداگاسکار است که امروزه در اکثر مناطق مانند تالاب­ها و رودخانه ها رشد می­کند و به دلیل داشتن زیبای منحصر به فرد به عنوان گیاه تزیینی در خانه نیز نگهداری می­شود. این گیاه دارای شرایط تکثیر و رشد راحتی است و از جمله نکات نگهداری این گیاه نور کافی، آبیاری مناسب و زیاد، رطوبت هوا و خاک است.