نگهداری کاج مطبق در خانه

کاج مطبق یکی از گیاهانی است که با زیبایی بی‌نظیرش می‌تواند فضای هر خانه‌ای را تحت تاثیر قرار دهد. کاج مطبق تنها نوع گیاه مطبق است که می‌تواند در فضای داخلی پرورش داده شود. برای تزئین کردن این گیاه می‌توان آن را به صورت منظم هرس کرد زیرا این کار باعث می‌شود کاج مطبق شاخه‌های گسترده‌تری داشته باشد. مراقبت از این گیاه، آسان نیست و به نگهداری ویژه‌ای نیاز دارد.

معرفی کاج مطبق در خانه:

نام فارسی اصیل کاج مطبق، کپی ناژ است که کپی به معنی میمون و ناژ به معنای کاج است. این نام اشاره به ریشه نام لاتین آن دارد و نام فارسی رایج آن کاج مطبق یا کاج مطبخ است. گیاه کاج مطبق گیاهی سوزنی برگ و از خانواده آراکرییاسه است. زیستگاه اصلی کاج مطبق جزیره نور فولک استرالیا است. رشد این گیاه در محیط طبیعی زیاد بوده ولی در آپارتمان به کندی رشد می‌کند و حداکثر به ارتفاع 150 سانتی‌متر می‌رسد. این گیاه به اکسیژن احتیاج شدیدی دارد و درجه حرارت بالا را تحمل نمی‌کند.
گیاهان مطبقی که از طریق کاشت بذر به دست آمده‌اند شاخه‌هایی بیمار و نامنظم تولید می‌کنند و بهتر است برای گسترش این گیاه از قلمه‌ زدن جوانه‌های انتهایی استفاده کنید.

شرایط نگهداری کاج مطبق در خانه:

برای پرورش این گیاه شرایط ویژه‌ای نیاز است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

نور مناسب برای نگهداری از کاج مطبق:

برای کاج مطبق در تابستان باید از تابش نور مستقیم آفتاب جلوگیری کنید و از نور غیر مستقیم استفاده کنید. اگر چه این گیاه در سایه نیز نگهداری می‌شود ولی بهتر است آن را نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری کنید. در بهار و تابستان هر هفته یک ‌بار ۸۰ درجه آن را بچرخانید در غیر این صورت گیاه به طرف نور خم شده و شکل طبیعی خود را از دست می‌دهد.

دما مناسب برای کشت کاج مطبق:

حداقل درجه حرارت مطلوب گیاه در زمستان ۵ درجه سانتی‌گراد و حداکثر آن در تابستان ۱۶ درجه سانتی‌گراد است. در صورت امکان بهتر است گیاه را در تابستان بیرون از اتاق نگهداری کنید.

میزان آبیاری کاج مطبق:

برای تکثیر این گیاه در تابستان هفته‌ای دو بار و در زمستان هر هفت تا ده روز یک ‌بار آبیاری کافی است. خاک این گیاه را همیشه مرطوب نگه دارید، در صورت امکان بهتر است از آب سبک بدون املاح استفاده کنید. کاج مطبق به خاکی حدوداً مرطوب احتیاج دارد اما این به معنی خیس و غرقابی بودن دائم خاک نیست. زیرا این وضعیت باعث پوسیدگی گیاه می‌شود. در این صورت برگ‌ها زرد می‌شوند و می‌ریزند.

خشک بودن خاک نیز باعث سوختگی و خشکی برگ‌ها می‌شود. هنگامی که خاک تا حدودی رطوبت خود را از دست داد و سطح آن مرطوب نبود زمان مناسب برای آبیاری است. تا حد امکان از آبی استفاده کنید که املاح زیادی نداشته باشد. اسپری آب در حد خیس شدن برگ‌ها می‌تواند تا حدودی رطوبت را تامین کند اما زیاده‌روی در این کار باعث شیوع بیماری‌های قارچی و پوسیدگی برگ می‌شود. برای رطوبت گیاه هفته‌ای یک‌ بار در زمستان و هفته‌ای دو بار در تابستان احتیاج به غبار پاشی با اسپری دارد.

تغذیه و خاک مناسب کاج مطبق:

با شروع فصل رشد که در بهار و تابستان است جهت تغذیه مصنوعی باید از کود محلول در آب استفاده کنید. این گیاه نیاز کمی به تغذیه مصنوعی دارد. در این صورت نصف مقداری که روی بسته کود محلول توصیه شده است کافی است. به طور کلی خاک مورد نیاز این گیاه نیز کمپوست سبک است.

کود مناسب کاج مطبق:

توصیه می‌شود برای تغذیه این درختچه از کود کامل گیاهان آپارتمانی که شامل کود کامل گرین، کریستالن قرمز یا سبز است استفاده کنید. اگر گیاه را در فصل‌های گرم سال یعنی در فصل رشد آن پرورش می‌دهید پس باید تمام مواد غذایی مورد نیاز آن را تامین کنید چون به این مواد احتیاج دارد. جهت تقویت این گیاه از کود کامل که دارای تمامی مواد اصلی و میکروالمنت‌ها باشد به صورت هر 10 روز یک ‌بار استفاده کنید.

در فصل‌های سرد نیز این کوددهی را به هر ماه یک ‌بار کاهش دهید. نحوه استفاده از کود به این گونه است که باید یک قاشق کوچک کود را در یک لیتر آب حل کنید و به صورت آبیاری به گیاه بدهید و مقداری از کود نیز بر روی برگ‌ها اسپری کنید.

هرس کردن کاج مطبق:

کاج مطبق یک درخت مخروطی است. درختان میوه و دیگر درختان در طبیعت به قطع منظم برای حفظ حیات و سلامت خود نیاز دارند. این برای گیاهان مطبق متفاوت است، زیرا هرس و قطع شاخ و برگ این گیاه به صورت برش معکوس است. کاج مطبق برای رشد بهتر به هرس کردن نیاز دارد.

هرس به این معنی است که شاخه‌ها به جز حلقه‌ اصلی از شاخه‌ها جدا می‌شوند، به طوری که تنها تاج در قسمت بالا باقی می‌ماند. البته شاخه‌های بلند می‌توانند مشتق شوند. برای انجام این کار شاخه کوچک‌تر باید به گونه‌ای قطع شود که شاخه کوچک‌تر همسایه نیز تابع هدف قرار بگیرد. هرگز نباید نوک یک درخت کاج را برید، بلکه باید قسمت پایین کاج بریده شود. برای هرس کردن کاج مطبق شاخه‌های خشک پایینی را تا انتها قطع کنید و سپس مقداری پودر گوگرد و روغن وازلین به محل قطع شده بمالید.

تکثیر گل کاج مطبق:

این گیاه را می‌توان از طریق ریشه‌دار نمودن قلمه و کاشت بذر تکثیر کرد. باید توجه داشت پایه‌های بذری دارای طبقات نامنظم هستند. رشد کاج مطبق بسیار کند است و هر سال یک طبقه و یا حداکثر دو طبقه بر طبقات خود می‌افزاید. زیبایی این گل به خاطر داشتن برگ‌های سوزنی شفاف در طبقات و محیط تنه اصلی آن است. برای این منظور باید سعی کنید از دستمالی کردن برگ‌های سوزنی و استفاده از مواد براق کننده جلوگیری کنید و تنها با آب فشان رطوبت گیاه را تامین کنید.

کاشت کاج مطبق در گلدان:

گلدان مناسب برای تکثیر گیاه کاج مطبق گلدانی است که نسبت به آب و هوا نفوذپذیر باشد. این گلدان باید زهکشی مناسبی داشته باشد و مانع از مسدود شدن زه‌ها شود. لازم است قبل از قرار دادن کاج خود در گلدان طراحی شده ریشه آن را در یک سطل آب قرار گیرد.

زمین را کمی با مشت فشار دهید تا حفره‌ای ایجاد نشود. تا جایی که ممکن است خاک را متراکم کنید تا این که گیاه شما همانند قبل در زمین قرار گیرد. اگر کاج‌ها عمیق‌تر کاشته شوند، ممکن است که ساقه‌ گیاه از بین برود. گلدان نباید با زیر لایه پر شود و بهتر است حدود 5 سانتی‌متر بالاتر از لبه گلدان خالی بماند. در این صورت، مخلوط آب بعدا بر روی زمین نشت نمی‌کند.

مشکلات و بیماری‌های کاج مطبق و درمان آن‌ها:

نور مناسب برای کاج مطبق نوری است که به صورت غیرمستقیم ولی زیاد باشد. گیاه را باید پشت پنجره جنوبی بگذارید و موقع آفتاب تابستان پرده جلوی آفتاب را بکشید. به دلیل سرما یا نور کم برگ‌های این گیاه شکسته می‌شوند. در ادامه بحث علت مشکلات کاج مطبق و درمان آن را شرح می‌دهیم.

• برگ‌های سوزنی گیاه زرد و قهوه‌ای می‌شوند و ریزش دارند، علت این مشکل هوای گرم و خشک است. برای درمان باید گلدان را به محل خنک‌تر با اکسیژن فراوان منتقل کنید‌، همچنین آبیاری و آبفشانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آب جوشیده سرد شده را روی گیاه اسپری کنید و زمانی که خاک رو به خشکی است آن را سیراب کنید.
• برگ‌های کاج مطبق از پایین زرد شده است و ریزش دارد، آبیاری زیاد، نور کم، جابجایی مکانی گلدان یا تعویض نادرست خاک گلدان از علت‌های این مشکل است. در این صورت باید گیاه را به مکانی پرنورتر قرار دهید و آبیاری آن را کم‌تر کنید.
• زخم‌های سفید پنبه‌ای شکل و سفید رنگ در قاعده برگ‌ها تشکیل شده است: حشره آفت باعث این نارسایی است. هر 14 روز یک ‌بار با سم حشره کش طبق دستور آن را سمپاشی کنید و یا با پنبه آغشته به محلول سم روی شاخه بمالید.
• برگ‌ها متمایل به سفیدی هستند، اشعه مستقیم آفتاب مخصوصاً از پشت شیشه عامل این مشکل است. گیاه کاج مطبق را به محلی با نور غیر مستقیم انتقال دهید.
• برگ‌های شاخه‌های پایین می‌ریزند، دلیل این عارضه این است که گیاه پیر شده است. اگر تاریکی بیش از اندازه است، گیاه را به محل روشن‌تر انتقال دهید و شاخه‌های خشک شده را با چاقو و یا قیچی تیز حذف کنید.
• شاخه‌ها باریک و علفی هستند، برای رفع این مشکل تغذیه مصنوعی تجویز می‌شود. همچنین توصیه می‌شود میزان مواد غذایی را دو برابر کنید.
• حشرات ریز سبز رنگ روی برگ‌های سوزنی ظاهر شده و برگ‌ها چسبناک شده‌اند، هر 14 روز یک‌ بار با یک سم حشره کش نفوذی طبق دستور آن را سمپاشی کنید تا علایم برطرف شود.
• شاخه‌ها به طرف پایین خم شده‌اند، دلیل این عارضه این است که هوا خیلی سرد شده است. گیاه را باید به محل گرم‌تری منتقل کنید.

جمع بندی:

داشتن یک کاج مخروطی شکل در خانه، که در عین زیبایی از شرایط مراقبت آسان و کاشت راحتی برخوردار است یک ایده شگفت انگیز به نظر می‌رسد و می‌تواند تناسب خوبی را در اتاق‌های بزرگ و روشن ایجاد کند و یک تکه از طبیعت را به فضاهای محصور منزل شما منتقل کند. کاج مطبق گزینه مناسبی برای کشت در گلدان و ایجاد زیبایی محیط منزل شما است که با توحه به نکات گفته شده در این مقاله می‌توانید آن را به بهترین شکل ممکن بکارید و حس طراوت را برای خود به ارمغان بیاورید.