روش کاشت سبزه ماش

کاشت سبزه عید یکی از رسم‌های زیبا و جالب ایرانیان است که در اسفند ماه خانواده‌های ایرانی تصمیم به انجام آن می‌گیرند. همانگونه که می‌دانید برای کاشت سبزه عید می‌توان از بذر‌های مختلف از جمله: بذر عدس، بذر ماش، بذر گندم، بذر شاهی، بذر خرفه، بذر منداب، بذر تخم آفتابگردان و … استفاده نمود. در این مطلب قصد داریم به معرفی طرز تهیه سبزه ماش بپردازیم که می تواند گزینه مناسبی به عنوان سبزه هفت سین شما باشد.

خواص ماش

هزاران سال است که گیاه ماش مورد استفاده قرار گرفته و اصالت این گیاه مربوط به کشور هندوستان بوده و در سراسر نواحی آسیایی کشت می شده است. چینی‌های باستان از این گیاه برای رفع گرما و سم ‌زدایی بدن استفاده می‌کردند. دانه های ماش دارای کلسترول پایین و مقدار زیادی فیبر رژیمی محلول هستند.

ماش و دیگر حبوبات ماده‌ای به نام مهار‌ کننده پروتئاز دارند که می‌تواند در برابر سرطان سینه اثر محافظ داشته باشد. مهار‌کننده پروتئاز تقسیم سلول‌های سرطانی را کند کرده و به این ترتیب از تشکیل و پیشرفت تومور جلوگیری می‌کند.

ماش از جمله حبوباتی است که دارای شاخص قند پایینی است و مصرف آن برای افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌شود. ماش، یکی از مواد غذایی است که در گروه حبوبات جای می‌گیرد. همان‌طور که می‌دانید، در برنامه غذایی روزانه، حبوبات مهم‌ترین منبع تامین پروتئین گیاهی هستند و ماش نیز ارزش تغذیه‌ای بسیار بالایی دارد.

مصرف ماش هیچ‌ گونه ممنوعیتی برای هیچ‌کس ندارد اما کسانی که اسیداوریک یا نقرس دارند، باید مواد غذایی پروتئین‌ داری را که پورین گیاهی دارند، ‌محدود کنند. البته ترکیبات پورینی در ماش نسبتا کم است و لازم نیست این افراد نیز ماش را از برنامه غذایی خود کاملا حذف کنند.

در جهت رفع کم خونی بهتر است که این ماده غذایی به صورت جوانه مصرف ‌شود. یادتان باشد که استفاده از ماش به این شکل خواص آن را چند برابر می‌کند زیرا فرآیند جوانه زدن باعث می‌شود همه مواد مغذی به ‌خصوص آهن در دسترس، افزایش یابد پس برای مبتلایان به کم خونی بسیار مفید است.

سبزه عید ماش

سفره هفت سین از سنت‌های پسندیده و زیبای خانواده‌ی ایرانی است و شامل هفت چیز است که با حرف سین آغاز شده و در کنار آینه و قرآن، شمع، گل و کتاب حافظ استفاده می‌شود و هر یک از اجزای آن نماد چیزی است؛ سبزه عید نوروز نشانه برکت در زندگی و نیز سنبل تازه شدن زندگی و فصل رویش دانه‌ها است.

سبزه عید نوروز را می‌توان از بازار و به صورت آماده خریداری کرد، اما بسیاری از خانم‌های خوش ذوق و خوش سلیقه ایرانی تمایل دارند که سبزه را خودشان در منزل تهیه کنند و بعد از تزئین به روش‌های زیبا برای دیزاین سفره هفت سین خود به کار برند.
همانطور که گفتیم سبزه نوروز را می‌توان با بذر دانه‌های مختلف و در اشکال متنوع و خلاقانه کاشت و دیزاین کرد، در این مطلب با روش کاشت سبزه ماش آشنا می‌شوید.

بهترین زمان کاشت سبزه ماش

در صورتی که قصد داشته باشید سبزه‌ عید را در منزل تهیه کنید، تهیه سبزه عید اولین فعالیتی است که در تدارک سفره هفت سین باید انجام دهید، نوع بذری که برای تهیه سبزه انتخاب می‌کنید تعیین کننده زمانی است که باید اقدام به تهیه سبزه نمود.

در صورتی که قصد تهیه سبزه ماش را دارید بهتر است حدود ۱۲ روز قبل از عید اقدام به کاشت نمایید تا سبزه به موقع آماده شود. سبزه ماش نسبت به سبزه عید با عدس زودتر رشد می‌کند، اما در مقایسه با سبزه عید با خاکشیر و یا گندم رشد کندتری دارد، پس بهتر است با توجه به بذر ماش بهترین زمان را برای تهیه سبزه عید در نظر بگیرید.

روش کاشت سبزه ماش

در ادامه طرز تهیه سبزه ماش و روش کاشت این سبزه زیبا را شرح می‌دهیم. برای کاشت سبزه عید با ماش ابتدا باید مقداری ماش سالم و تازه تهیه نمایید، مقدار آن بستگی به ظرفی دارد که قرار است سبزه را در آن تهیه نمایید. هر چقدر ظرف بزرگ‌تری انتخاب کنید مقدار ماش هم بیشتر می‌شود. ماش را در کاسه ای ریخته و به اندازه دو بند انگشت بالاتر از سطح ماش‌ها، روی آن آب بریزید. اجازه دهید حدود ۱۲ تا ۱۶ ساعت در آب بماند و خیس بخورد.

سپس آب ظرف را خالی نموده و ماش‌ها را در ظرف اصلی بریزید. سطح آن را با دست صاف نمایید و سپس پارچه نخی ن‌مداری روی آن قرار دهید. پارچه را حدود چهار یا پنج دفعه در طول روز با اسپری آب خیس نمایید تا مرطوب شود و از خشک شدن آن جلوگیری کنید.

توجه داشته باشید که وجود پارچه نمدار تا زمان جوانه زدن بذرهای ماش ضروری است و تا قبل از این که بذر ماش جوانه نزده باشد باید روی آن بماند. بعد از اینکه ماش‌ها جوانه زدند و جوانه‌ها کمی سبز رنگ شدند پارچه را از روی ان بردارید.

بعد از آن سبزه را چندین بار در طول روز با اسپری آب دهید و مرطوب نمایید، البته توجه داشته باشید که آب در ته ظرف سبزه نباید باقی بماند، زیرا که این امر باعث می‌شود سبزه ماش شما دچار پوسیدگی شود و رشد خوبی نداشته باشد. این روند را ادامه دهید تا سبزه ماش شما به ارتفاع دلخواه برسد. حال شما سبزه هفت سین زیبا و سرسبزی با ماش دارید که می‌توانید در تزئین سفره هفت سین خود از آن استفاده نمایید.

نکات مهم برای کاشت سبزه عید ماش :

• محیط سرد برای کاشت سبزه ماش باعث رشد کند سبزه ماش می‌شود و بالعکس محیط گرم کاشت سبزه ماش باعث رشد سریع‌تر سبزه می‌شود.
• نور کافی باعث سرسبز شدن بیشتر سبزه می‌شود، پس ظرف سبزه را در محلی مناسبی از نظر نوردهی قرار دهید.
• بهتر است سبزه‌ ماش مورد نظر را در ظروف سفالی و یا چینی تهیه کنید چرا که ظروف سفالی و چینی بهترین گزینه برای تهیه سبزه به حساب می‌آیند.
• آبی که برای آبیاری سبزه ماش استفاده می‌نمایید حتما باید ولرم باشد تا صدمه‌ای و یا آسیبی به سبزه نزند. برای تهیه سبزه سفره هفت سین ماش می‌توانید از ماش سیاه نیز استفاده نمایید که زمان سبز نمودن آن کمی متفاوت است.

ماش سیاه یا قره ماش

ماش سیاه گیاهی با نام علمی Vigna mungo و از خانواده نیام داران است. ماش سیاه بومی هندوستان است و در این نواحی از زمان‌های گذشته مورد کشت و کار قرار می‌گرفت. این گیاه به دلیل تولید بذرهای سیاه رنگ در داخل غلاف، به ماش سیاه یا قره ماش معروف است.

ماش سیاه محصول نواحی و فصول گرم است اما در هندوستان هم در تابستان و هم در زمستان و در ارتفاعات تا بیش از 1800 متر بالاتر از سطح دریا نیز رشد می‌کند. این گیاه بسیار به خشکی مقاوم است اما در مقابل نسبت به سرما و ابری بودن طولانی آسمان حساس است.

روش کاشت سبزه قره ماش

دو لیوان قره ماش یا ماش سیاه را درون کاسه‌ای بریزید و تا 2 بند انگشت آب روی آن، آب می‌ریزیم به طوری که تا دو بند انگشت روی ماش‌ها را آب بپوشاند. پس از 4 روز ماش‌ها سفید می‌شوند، پس بذر ماش‌های سیاه را درون دستمالی نخی قرار می‌دهیم و این کار را تا زمانی که ماش‌ها جوانه بزنند ادامه می‌دهیم‌.

پس از سه روز که ماش‌ها جوانه زدند آن‌ها را درون ظرف مورد نظری که‌ از قبل ته آن لایه‌ای از پنبه گذاشته‌ایم، قرار می‌دهیم و روی جوانه‌ها را با دستمال خیس می‌پوشانیم. پس از سه روز دستمال را از روی قره ماش‌ها بر می‌داریم و در حدی که فقط مرطوب بمانند روی آن‌ها، آب اسپری می‌کنیم و آن‌ها را در آفتاب قرار می‌دهیم یا در مکانی قرار می‌دهیم که از نور کافی بر خوردار باشند.

طی 2 هفته به شکل زیبایی رشد خواهند کرد و سبزه‌ شما آماده است تا با تزئین زیبایی سر سفره هفت سین شما قرار گیرند.

نکات کاشت قره ماش

برای بهتر کاشتن قره ماش بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید.

• بهتر است به جای استفاده از ظروف پلاستیکی از ظروف سفالی و چینی استفاده کنید. با این کار نتیجه بهتری خواهید گرفت.
• هر قدر قطر بستر کمتر باشد عمر سبزه بیشتر می‌شود.
• آبی که در طی مراحل کشت سبزه عید استفاده می‌کنید بهتر است آب ولرم باشد و آب سرد و یا آب داغ نباشد.
• اگر در محیط گرم و خشک زندگی می‌کنید تا مرحله‌ای که جوانه‌ها هنوز به یک سانتی‌متر نرسیده‌اند از پارچه مرطوب استفاده کنید.

جمع بندی

امروز، در اکثر خانه‌ها رسم است که چند روز پیش از نوروز، در ظرف‌های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و … دانه‌هایی از جمله ماش می‌کارند. شاید زیباترین ویژگی سفره هفت سین را می‌توان به وجود سبزه آن دانست، به این دلیل که سبزه با رنگ و طراوت خود دل‌ها را شادمان می‌سازد و با نگریستن به آن طلوع سال جدید را زیباتر می‌کند. ماه پایانی زمستان، هنگام کاشتن دانه و غله است. کاشتن سبزه عید ماش به صورت نمادین و شگون، از روزگاران کهن، در بین اکثر خانواده‌ها مرسوم است.