آشنایی با گل محبوبه شب

گل محبوبه شب از گل‌‌های همیشه سبز است که می‌‌توانید آن را در فضای باز یا آپارتمان بکارید. این گیاه با هوای گرمسیری سازگاری زیادی دارد و در هوای گرم و‌ خشک بسیار خوب رشد می‌‌کند. گیاه محبوبه شب به علت اینکه در شب عطر بسیار خوبی از خود منتشر می‌‌کند از محبوبیت زیادی برخوردار است. در این مقاله با گیاه محبوبه شب، شرایط نگهداری، تکثیر، آفات، بیماری و … آن آشنا می‌‌شویم.

معرفی گل محبوبه شب:

گل محبوبه شب یکی از گیاهان همیشه سبز است که در ایران به آن یاس شب می‌‌گویند. این گیاه درختچه‌ای چند ساله است که دارای یک یا چند ساقه سبز شکننده است که می‌‌تواند 2 تا 3 متر رشد کند و می‌‌توانید آن را در فضای باغچه بکارید. این گل در رنگ‌‌های سفید، سبز، زرد، قرمز و بنفش تیره وجود دارد. برخی از انواع گل محبوبه شب دارای گل‌‌های معطر در شب هستند.

در منطقه‌‌‌‌ها‌یی که هوا زیاد سرد نمی‌‌‌شود، گیاه محبوبه شب را می‌‌توانید به گلخانه منتقل کنید یا در کنار دیوار آفتاب‌‌گیر بکارید. محل اصلی گل محبوبه شب آمریکای جنوبی و مرکزی، جزایر آنتیل، هندوستان است. اگر این گل را در محل بسیار سرد بکارید، ممکن است در فصل بهار و تابستان گل ندهد. افرادی که در شمال و جنوب ایران زندگی می‌‌کنند، بهتر است این گیاه در منزل خود نگهداری نکنند.

برگ‌‌های این گل معمولاً ساده و بیضی شکل و اطراف برگ‌‌‌ها صاف و صیقلی هستند. در هنگام شب و تاریک شدن هوا بوی عطر بسیار مطبوعی از این گل به مشام می‌رسد، اما اگر برگ این گیاه را در بین انگشتان فشار دهید بوی بسیار نامطبوعی به مشام شما می‌رسد.

شرایط نگهداری گل محبوبه شب:

گل محبوبه شب برای رشد مطلوب به شرایط خاصی نیاز دارد که در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم.

نور:

این گیاه به نور زیاد نیاز دارد، اگر می‌‌خواهید این گیاه را در گلدان بکارید باید حتما آن را پشت پنجره و در معرض نور مستقیم بگذارید. اگر برای پرورش گیاه محبوبه شب نور کافی ندارید آن را خریداری نکنید یا از نورهای مصنوعی استفاده کنید.

دما:

گل محبوبه شب یک نوع گیاه گرمسیری است و اصلاً نمی‌‌‌تواند سرما ‌را تحمل کند. بهترین دما برای این گیاه ۲۰ تا ۲۶ درجه است. اگر در منطقه‌‌های سردسیر زندگی می‌‌کنید باید گیاه را در اواخر تابستان داخل خانه بیاورید. سرمای منفی ۹ درجه سانتی‌گراد باعث از بین رفتن این گیاه می‌‌شود، در این موقعیت، اگر آسیب جزئی باشد، باید جاهایی که آسیب دیدن را تا قسمت سالم قطع کنید. اگر آسیب زیاد باشد، ساقه را از نزدیکی سطح خاک قطع کنید.

آبیاری:

گل محبوبه شب نیازمند آبیاری منظم است و سعی کنید حتما در بین دو آبیاری، خاک تا عمق ۵ سانتی‌‌متری خشک شود و سپس شروع به آبیاری کنید. گیاه محبوبه شب نسبت به آبیاری زیاد حساس است و این باعث پوسیدگی ریشه می‌‌شود. زمانی که در فصل گرم هستید، باید تعداد دفعات آبیاری به یک بار در روز افزایش دهید. باید در تابستان آبیاری مرتب داشته باشیم، آبیاری کم این گیاه مخصوصاً در روزهای گرم دلیلی برای پژمرده شدن و ریزش گل‌‌ها و برگ‌‌های جوان این گیاه است.

رطوبت:

این گیاه نیازمند رطوبت زیاد نیست اما به رطوبت نسبی نیاز دارد که می‌‌توانید این نیاز را با غبار پاشی و گذاشتن یک طرف پر از آب در کنار گیاه برطرف کنید.

خاک:

برای رشد گل محبوبه شب از خاک نرم و دارای مواد مغذی استفاده کنید و ترکیبی از خاک باغچه، پیت ماس و کمپوست بسیار مناسب است.

کود‌دهی:

این گیاه مانند دیگر گیاهان به کود‌‌دهی احتیاج دارد، بنابراین کاهش رشد گیاه، رنگ پریدگی برگسار، کوچک ماندن، گل ندادن، ریزش غنچه‌های گل از اثرات کمبود مواد غذایی در خاک است. در بهار و تابستان در ماه، یک بار از کود‌‌های کریستالون مخصوص گیاهان گلدار استفاده کنید یا هر سه هفته، یک بار از کود‌‌های حاوی فسفات آمونیوم استفاده کنید.

هرس:

رشد گیاه محبوبه شب نامنظم و نامرتب است و شاخه‌‌ها بطور نامنظم به اطراف رشد می‌‌کنند. برای منظم کردن و شکل دادن به گیاه، هر سال بعد از اینکه گلریزان گیاه به پایان رسید، ساقه‌‌های قدیمی را هرس کنید. باید اول سعی کنید همه شاخه‌‌های خشک شده و برگ‌‌های ضعیف و زرد را هرس کنید.

روش‌های تکثیر گل محبوبه شب:

تکثیر گل محبوبه شب به سه روش کاشت بذر، قلمه و خوابانیدن ساقه صورت می‌‌گیرد که در ادامه این روش‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم‌.

روش کاشت بذری:

در جاهایی که هوای مرطوب و ملایم وجود دارد می‌‌توانید بذر گیاه را در زمین پخش کنید و منتظر به وجود آمدن نهال‌‌های جوان باشید. یک گلدان متوسط برای کاشت بذر احتیاج است. باید بذرها را در عمق هشت سانتی‌‌متری خاک بکارید. گلدان‌ را در معرض نور غیر مستقیم خورشید و در مکانی نیم سایه بگذارید تا وقتی که بذر‌ها جوانه بزنند باید خاک را مرطوب کنید.

روش قلمه زنی:

حدود ۱۰ سانتی‌‌متر از ساقه گیاه که حداقل ۲ جوانه دارد را برش دهید و بعد برگ‌‌های اضافی قلمه را از قسمت نیمه پایین ساقه جدا کنید. دو تا سه برگ بالای ساقه را نگه دارید تا بیشتر انرژی گیاه صرف ریشه زایی شود قلمه‌‌ها را در آب یا حتی خاک بگذارید و سپس گلدان را آبیاری کنید. تا موقعی که قلمه ریشه دار شود، باید سطح خاک را همیشه مرطوب باشد، ریشه زدن قلمه ۶ تا ۸ هفته زمان می‌‌برد‌

روش خوابانیدن ساقه (ریشه):

خوابانیدن ساقه بیشتر در اواخر فصل زمستان و ابتدای فصل بهار انجام می‌‌شود. در این نوع روش تکثیر، می‌‌توانید ساقه گیاه را خم کنید و بخشی از آن را در خاک مرطوب یا پیت در حالی که به گیاه مادری متصل است بکارید، به نحوی که سر شاخه بیرون از خاک باشد. اگر قسمتی از شاخه که در زیر زمین قرار دارد زخمی شود ریشه دهی راحت خواهد بود. بخشی از شاخه که بیرون از خاک است تولید شاخه و بخشی از شاخه که در زیر زمین است تولید ریشه می‌‌کند.

در این روش بعد از تولید ریشه، گیاه جدید را از گیاه مادر جدا کنید و در گلدان جدا قرار دهید. شاخه خوابیده به علت اینکه به گیاه مادری متصل است، مواد قندی، هورمون‌‌ها، آب و مواد غذایی منتقل می‌‌کند و گیاه دچار استرس نمی‌‌شود.

خرید بذر

مشکلات و بیماری‌ های گل محبوبه شب:

گل محبوبه شب دارای یکسری مشکلات و بیماری هایی می باشد که در ادامه به آنها می پردازیم.

گل ندادن:

گلدهی این گیاه بستگی به طول روز، سن گیاه، میزان آبیاری، میزان نور و دما‌ دارد. زمانی که این گیاه را در آپارتمان نگهداری می‌‌کنید‌ به خاطر کمبود نور و عادی نبودن طول روز و ساعت نور‌‌گیری، زیاده روی کردن در استفاده از مواد غذایی مخصوصا نیتروژن و اوره، هوای خشک، حمله تریپس‌‌‌ها و فرا رسیدن هنگام تعویض گلدان، ممکن است این گیاه گل ندهد.

جمع و لوله شدن برگ‌ها:

آبیاری نامناسب، شرایط محیطی و آفت می‌‌تواند باعث جمع و لوله شدن برگ‌‌ها شود. محیط گرم و خشک یا خیلی سرد می‌‌تواند باعث به وجود آمدن این مشکل شود. آبیاری کردن زیاد یا کم باعث لوله و جمع شدن برگ و در نتیجه ریزش آن‌‌ها می‌‌شود.

وجود آفت، یکی دیگر از دلایلی است که باعث جمع شدن برگ گل محبوبه شب می‌‌شود. گل‌‌ها و‌ برگ‌‌ها و ساقه‌‌ها را بررسی کنید و در صورت مشاهده مورد مشکوک یا حشرات ریز باید حتما گیاه را سمپاشی کنید.

بیماری لکه برگی:

لکه‌‌های قهوه‌‌ای و سیاه با حاشیه آبدار زرد روی برگ به وجود می‌‌آید. برگ‌‌های آلوده را حذف کنید و روی برگسار آب نریزید و از قارچ کش استفاده کنید.

شته:

با مکیدن شیره گیاه، باعث بد شکلی و رنگ پریدگی برگ‌‌های جوان و کاهش تولید شده و با تولید عسلک باعث چسبندگی سطح برگسار می‌‌شود. جهت کنترل از حشره‌‌کش مناسب استفاده کنید.

ایجاد سوراخ روی برگ‌‌ها:

لاروهای حشره‌‌ها با تغذیه از بافت برگ، سوراخ‌‌‌هایی به وجود می‌‌آورد که باعث زشت شدن شکل برگ‌‌ها، کاهش سطح فتوسنتز و غذا‌‌سازی در برگ و ضعف گیاه می‌‌شوند. برای کنترل آن توصیه می‌‌شود که کرم‌‌ها را با دست جمع آوری کنید یا با حشره‌‌کش مناسب سمپاشی کنید.

زردی برگ‌‌ها و پوسیدگی ریشه:

آبیاری زیاد باعث زردی برگ و پوسیدگی ریشه می‌‌شود، پس باید آبیاری را کاهش دهید، در صورتی که احتیاج بود از قارچ‌‌کش در خاک استفاده کنید.

تعویض گلدان:

زمانی که ریشه‌‌های گیاه از زیر گلدان خارج شد، می‌‌توانید‌ گلدان را تعویض کنید این کار را باید در فصل بهار انجام دهید. گلدانی که می‌‌خواهید تعویض را در آن انجام دهید باید فقط یک سایز بزرگ‌‌تر از گلدان قبلی باشد. اگر گلدان برای تعویض چند سایز بزرگ‌‌تر باشد در رشد گیاه اختلال به وجود می‌‌آید، زیرا گیاه برای تولید ریشه جهت پر کردن فضای خاک، همه انرژی خود را صرف می‌‌کند و برای رشد، انرژی اضافی باقی نمی‌‌‌ماند.

نتیجه گیری:

گل محبوبه شب یک گل گرمسیری است و تحمل سرما را ندارد این گیاه از عطر بسیار خوبی برخوردار است و از خانواده سولاناسه است. گیاه محبوبه شب به آبیاری منظم نیاز دارد و به آبیاری زیاد حساس است. جهت نگهداری این گل باید بسیار دقت کرد زیرا میوه و برگ‌‌های این گل سمی هستند و باید دور از دسترس کودکان باشد. در این مقاله با شرایط نگهداری، آفات و بیماری، تعویض گلدان، تکثیر و… گل محبوبه شب آشنا شدیم.