بذر آویشن برگ باریک

آویشن برگ باریک (دنایی) گیاهی است از خانواده نعناع که با بذر تکثیر می شود و دارای عمری چند ساله است. این گیاه، گیاهی دارویی است که بومی مناطق مدیترانه و جنوب اروپا می باشد. در کشور ایران نیز آویشن به طور گسترده کشت می شود البته ناگفته نماند که گونه هایی آویشن وحشی نیز در برخی مناطق کوهستانی کشور به صورت خودرو رشد می کند.

تاریخچه استفاده از آویشن:

سابقه استفاده از آویشن به صورت خوراکی یا غیر خوراکی به گذشته های دور برمیگردد. مثلا در یونان باستان، زنان به شوالیه ها و جنگجویان آویشن هدیه می دادند. زیرا باور داشتند که این گیاه روحیه آنان را بالا می برد و به آنان شجاعت و قدرت می دهد.

در قرون تاریکی(وسطی) اروپاییان آن را زیر بالش خود قرار میدادند تا خواب راحتی داشته باشند. آویشن در مناطق مختلف ایران با نام های محلی آن مناطق شناخته می شود مثلا کردها به آویشن، جعتری یا آنخ یا ازگوئه و در زبان ترکی، آویشن و گفته می شود.

در کتب طب سنتی فارسی آویشن را با نام حاشا، اوشن و صعتر حمیر خطاب می کردند. آویشن در طب سنتی بیشتر مصرف دارویی دارد که بصورت جوشانده یا دم کرده مصرف می شود. برای مصرف دم کرده آویشن، می توان 1 تا 2 گرم گیاه خشک را در 150 میلی لیتر آب جوش دم کرد. از آویشن در صنایع غذای، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده می شود.

ساختار و مشخصات ظاهری آویشن برگ باریک (دنایی):

گیاه آویشن برگ باریک (دنایی) از گیاهان کوهستانی است که به صورت بذر بسیار ریز کشت می گردد. بذر این گیاه کوهستانی به نحوی است که حدوداً هر 1000 عدد بذر آویشن حدود 3 گرم وزن دارد.

آویشن برگ باریک (دنایی) به صورت بوته ای رشد می کند. دارای ساقه مستقیم و علفی یا چوبی می باشد. معمولا ارتفاع بوته آن بین 10 تا 45 سانتی متر بنابر شرایط در نوسان است. برگ های آویشن ریز و نیزه ای شکل و دارای کرک های بسیار ریز سفید رنگی می باشد. این گیاه برگ های معطر و همیشه سبزی دارد.

گلهای معطر آن غالبا سفید رنگ است، ولی به رنگ صورتی و بنفش هم مشاهده می گردد. قسمت بالایی گیاه انشعاب های فراوانی دارد، هر چه سن گیاه بالاتر برود انشعاب ها بیشتر شده و بوته های پر پشت تری بوجود می آید. برگ های خاکستری روشن بیضوی-نیزه ای تا حالت کشیده و یا لوزی شکل با طول 5 تا 15 میلیمتر که عمدتا کنار برگ ها به صورت برگشته دیده می شوند.

سطح تحتانی برگ ها از گردی به رنگ متمایل به سفید یا نمد مانند پوشیده شده که دارای غده های فراوان اسانس می باشد. به دلیل چنین غده هایی معمولا گل ها به رنگ ارغوانی کم رنگ تا سفید به شکل لوله دو لبه صمغی و به طول 5 سانتیمتر دیده می شود.

مهم ترین ماده موثر آویشن دنایی، تیول و کارواکرول می باشد که مقدار آن در رقم دنایی بیشتر از ارقام دیگر است. گیاه آویشن برای رشد به آب و هوای گرم و خشک نیاز دارد و به بی آبی بسیار مقاوم است.

شرایط فصلی و مراحل کاشت آویشن برگ باریک (دنایی):

گیاه آویشن برگ باریک(دنایی) یا خود رو است و یا به شکل های دیگر کاشته می شود. روش های متداول کاشت در ایران یا به صورت بذر یا تقسیم ریشه یا قلمه می باشد. در تکثیر رویشی یا تقسیم ریشه، در فصل زمستان گیاه را از خاک در آورده و ریشه آن را به چند قسمت تقسیم کرده و در زمین مورد نظر کاشته می شود.

کاشت بذر آویشن به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود. فصل مناسب برای کاشت روش مستقیم بذر آویشن فصل بهار است و برای کاشت غیر مستقیم یا نشاء در پایان فصل زمستان خزانه یا سینی کاشت آماده می شود و با خاک مناسب پوشانده می گردد.

کود، مواد مغذی به خاک اضافه می شود و بذر مناسب روی آن پاشیده می شود. بعداز آن روی بذر ها با لایه نازکی از خاک به عمق 2 الی 3 میلیمتر پوشانده می شود و در پایان بستر خاک محل کاشت با آبپاش به صورت بارانی آبیاری می گردد.

معمولا بین 7 تا 21 روز گیاه جوانه می زند و شروع به رشد می کند بعد از مدتی که ارتفاع گیاه به 10 تا 15 سانتیمتر رسید نشاء آماده انتقال به زمین اصلی می باشد. فاصله نشاء ها در زمین اصلی باید بین 20 تا 30 سانتیمتر باشد تا گیاه بتواند رشد کند‌.

در روش قلمه زنی هم می توان از ساقه گیاهان دو ساله قلمه تهیه کرد و پس از جدا کردن شاخ و برگ های اضافه آن ها را برای کاشت آماده کرد. دمای مناسب برای رشد آویشن بین 12 تا 30 درجه سانتیگراد کفایت می کند. مصرف آب گیاه آویشن در حد متوسط است که باید در یک دوره زمانی مشخص به طور مرتب آبیاری شود.

محل کاشت گیاه آویشن باید در معرض نور خورشید باشد تا از نور کامل خورشید استفاده کند.

خواص و مزایای آویشن برگ باریک (دنایی):

مصرف گیاه آویشن برگ باریک (دنایی) می تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، بهبود روحیه کمک کند. همچنین این گیاه خاصیت ضد اضطراب، تنظیم کلسترول خون، تنظیم فشارخون، ضدسرطان، کاهش درد قاعدگی هم دارد.

دم نوش آویشن اساسا ضد عفونی کننده و خلط آور می باشد. از این رو برای درمان سرفه های خشک، سرماخوردگی، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس فوقانی بسیار موثر است، همچنین در درمان پیچش روده و اسهال و اسپاسم عضلانی موثر است.

کاشت بذر گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاکهای سبک حاوی ترکیبات کلسیم	دمای مناسب: بین 10 تا 40 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 20-30 سانتیمتر	دوره زندگی: چند ساله	دوره بلوغ: 105 روزه	ارتفاع گیاه: 20-50 سانتیمتر