بذر قدومه

قدومه گیاهی است علفی و از تیره شب بویان که با بذر تکثیر می شود، می باشد و عمر آن یک سال زراعی است. در فارسی تاجیکی به آن چشم بلبلی می گویند و با نام های دیگری مثل تودری، گیاه آوازه خوان ها و قصیصه هم شناخته می شود. قدومه گیاهی خودرو و وحشی است. قدومه در ایران در بلندی های بالای 2500 متر در استان کهگیلویه و بویژه احمد می روید. قدومه در نواحی معتدل اروپا و آسیا بخصوص هندوستان و ایران رویش دارد. این گیاه در ایران بیشتر در جاهای مرتفع قزوین، تهران، اصفهان و شیراز می روید. در قدومه اسانس گوگرد داری وجود دارد و دانه های آن به عنوان ضد اسکوربوت و خلط آور به صورت شربت یا دم کرده مصرف می شود. دانه های قدومه بخش دارویی این گیاه را تشکیل می دهند.

مشخصات ظاهری قدومه:

قدومه با بذر تکثیر شده و به صورت بوته رشد می کند. شاخه های آن از قسمت پایینی گیاه منشعب می شوند و انشعابات آن ها بصورت افراشته و بسیار شکننده می باشد. برگ های آن کشیده، قاشقی، دارای نوک پخ و دندانه های کوتاه در نصفه بالایی برگ هستند.

دمبرگ های آن پوشیده از کرک و پرزهای ستاره ای شکل می باشد. قدومه دارای گل های کوچک و زرد رنگی است که در انتهای ساقه آن به شکل خوشه ظاهر می شوند. دانه های آن گرد، پهن و خاکستری هستند و دارای پوشش نازک لیزابی که در کناره های دانه به صورت بال کوتاه و سفید رنگ مشهود است.

در زمان رسیدگی دانه آن به رنگ زرد تغییر رنگ به مرور قرمز رنگ می شود که با نام خورجینک شناخته می شود. اکثر دانه های این جنس حاوی ترکیبات گلوکز اینولاتی می باشد. بذر های آن خوشه ای مانند و محتوی 30 تا 100 بذر می باشد اندازه این بذرها کوچک و رسیده به رنگ زرد خرمایی است. ارتفاع این گیاه در نهایت رشد به 40 سانتیمتر می رسد.

شرایط کاشت قدومه:

زمان مناسب برای کشت گیاه قدومه اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه می باشد. برای کاشت این گیاه ابتدا بذر مناسب آن تهیه می شود. پس از تهیه بذر زمین محل کاشت آن مشخص می شود که بهتر است بستر خاک محل کاشت شنی باشد که آب در سطح بستر آن باقی نماند چون ممکن است باعث خشک شدن بوته گیاه شود. بعد از آن بستر خاک محل کاشت شخم زده شده و آماده می گردد و بذر بروی خاک پاشیده شده و روی آن با لایه نازکی از خاک نرم پوشانده می شود و در نهایت بستر خاک محل کاشت به صورت بارانی آبیاری می شود.

باید دقت داشت که بستر خاک محل کاشت تا زمان جوانه زدن بذر مرطوب نگاه داشته شود. معمولا بین 7 تا 20 روز گیاه جوانه زده و شروع به رشد می کند. در صورت تراکم رشد بهتر است جوانه های ناقص و معیوب حذف شوند تا فاصله بین آنها به 15 تا 25 سانتیمتر برسد تا گیاه فضای کافی برای رشد داشته باشد. مصرف آب این گیاه کم می باشد که باید در یک دوره زمانی مشخص بطور مرتب آبیاری شود. محل کاشت این گیاه باید در معرض نور خورشید باشد تا بتواند از نور مستقیم خورشید استفاده کند.

خواص و مزایای قدومه:

قسمت دارویی این گیاه دانه آن است. شاخص ترین گونه قدومه گونه ایست که دانه های آن قرمز رنگ است و به گویش محلی به آن تخمه سرخو می گویند. دانه قدومه لعابدار می باشد و عمده مواد لعابدار از پلی ساکاریدها هستند و به ندرت هضم و جذب می شوند. لذا قدومه می تواند برای رژیم ‌لاغری مفید باشد و برای افراد دیابتی که مدام احساس گرسنگی می کنند موثر است.

همه مواد لعابدار موجب کاهش کلسترول خون می شوند و قدومه هم همین خاصیت را دارد. از گذشته های دور قدومه به عنوان ملین برای درمان سرماخوردگی و تسکین سرفه کاربرد داشته است.

چگونگی کاشت گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاکهای سبک	دمای مناسب: بین 15 تا 45 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 10-20 سانتیمتر	دوره زندگی: چند ساله	دوره بلوغ: 89 روزه	ارتفاع گیاه: 30-50 سانتیمتر