پنبه یکی از مهمترین محصولات کشاورزی در جهان است که نقش مهمی از زمان پیدایش آن تا به حال در زندگی بشر داشته است. بنابر شواهدی که محققان و پژوهشگران از غارهایی در کشور مکزیک به دست آورده اند. بطور کلی محققان و تاریخ شناسان قدمت پنبه را به 7 هزار سال پیش تخمین می زنند ولی استفاده از پنبه در جوامع متمدن آن روز جهان به 5000 سال پیش نسبت می دهند که کاشت و استفاده از آن مرسوم بوده است. در گذشته های دور پنبه را با وسایلی که دوک نامیده می شد به نخ تبدیل می کردند و با وسایل ابتدایی آن دوران، نخ های بدست آمده از دوک را به لباس و وسایل مورد نیاز خود تبدیل می کردند. امروزه هم پنبه در بیش از 100 کشور جهان کشت می شود. در مجموع مزارع پنبه جهان حدود 43 نوع پنبه کشت می شود و حتی برخی از این پنبه ها روی درخت رشد می کنند. عمده ترین تولید کنندگان پنبه جهان 6 کشور استرالیا، هند، چین، پاکستان، آمریکا و ازبکستان هستند که حدود 80 درصد پنبه جهان را تولید می کنند. بهترین پنبه جهان مربوط به کشورهای مصر و استرالیا می باشد.
مشخصات ظاهری پنبه:
امروزه به دلیل ارزش بالای پنبه در مبادلات بین المللی به طلای سفید مشهور است و نام انگلیسی آن که (Cotto) است از واژه عربی قطب مشتق و گرفته شده است. پنبه گیاهی چند ساله است که برای کیفیت بهتر به صورت یک ساله کشت می شود. پنبه نیز همچون بسیاری از گیاهان دیگر به صورت بذر تکثیر می شود. معمولا پس از 45 روز که از کاشت بذر پنبه گذشت گل های زرد زیبایی ظاهر می شود. بنابر شرایط آب و هوایی در اکثر ارقام پنبه بین 35 تا 45 روز بعد از سبز شدن گیاه پنبه در هر شاخه از آن بطور متوسط بین 5 تا 6 گل ظاهر می شود. وقتی که گل ها پژمرده شدند، غلاف دانه شکل می گیرد که غوزه پنبه نامیده می شود. وقتی که غوزه بالغ می شود، باز شده و پنبه کرکی ظاهر می گردد. پنبه تشکیل شده از الیافی نرم و پف دار است که درون کپسولی به دور تخم های گیاه پنبه می روید، این الیاف از سلولز تشکیل شده و به دلیل ویژگی پوشانندگی، می توانند تخم های گیاه را با خود به مناطق دور ببرند و به گسترش گیاه کمک کنند. الیاف پنبه یکی از مهمترین الیاف طبیعی برای تهیه نخ و پارچه بشمار می رود. پنبه پر مصرف ترین فیبر طبیعی در سراسر کره زمین است که در کنار ابریشم و پشم سه ماده مهم و مورد استفاده در صنایع نساجی هستند.
مراحل کاشت پنبه:
گیاه پنبه با دانه یا بذر تکثیر می شود. کاشت پنبه به دو روش نشاء و کاشت بذر انجام می شود که کاشت بذر مرسوم تر است، در مناطق سرد سیر 4 تا 6 هفته قبل از آخرین سرما در خانه نشاء کرده و بعد از جوانه زدن و رشد با آغاز فصل گرما زمانی که دما در حدود 18 درجه سانتیگراد باشد. به زمین اصلی منتقل شود. ولی در مناطق گرمسیری با پایان سرمای بهاری بذر و دانه پنبه تهیه و برای کاشت آن زمین مناسب در نظر گرفته می شود.
بعد بستر خاک شخم زده و آماده می گردد. قبل از کاشت باید مقدار زیادی کود و کمپوست را با خاک مخلوط کرد و به طور منظم به خاک کود با درصد پتاسیم بالا اضافه کرد. سپس بعد از آن بذر و دانه تخم در دل خاک قرار می گیرد. عمق خاک برای قرار گرفتن بذر در حدود 5 تا 10 میلیمتر کفایت می کند. بذر پنبه و یا نشاء آن بهتر است با فاصله 30 تا 40 سانتی متر از هم کاشته بشوند تا فضای مناسب برای رشد و نمو داشته باشند.
در نهایت خاک محل کاشت بذر با آبپاش به صورت بارانی آبیاری بشود تا دانه و خاک محل کاشت با فشار آب جابجا نشود. باید دقت داشت که بستر خاک محل کاشت بذر پنبه بهتر است تا زمان جوانه زدن بذر مرطوب نگه داشته شود.
معمولا بذر پنبه بین 7 تا 14 روز شروع به جوانه زدن می کند، گیاه پنبه در نهایت رشد خود می تواند تا 150 سانتیمتر قد بکشد. دمای مناسب برای رشد گیاه پنبه باید بین 18 تا 21 درجه سانتیگراد باشد. بهتر است مکان کاشت بذر پنبه در معرض نور خورشید باشد تا گیاه بتواند از نور کامل خورشید استفاده کند. زمانی که غوزه پنبه شکسته می شود و پنبه ظاهر می شود می توان پنبه را برداشت کرد.
خواص و مزایای پنبه:
پنبه نسبت به ابریشم دوام بیشتری دارد و از پشم سبک تر است، این ماده از مقاومت کشش بسیار بالایی برخوردار است، و رنگ طبیعی آن سفید مایل به زرد است. همچنین خاصیت جذب آب یکی دیگر از خواص این محصول است و به سرعت هم خشک می شود. سبک بودن پنبه و محافظت در برابر گرما باعث شده است که یکی از محبوب ترین مواد در تهیه پوشاک باشد.
نور مناسب: آفتاب کامل | خاک مناسب: سبک و آهنی | دمای مناسب: بین 20 تا 32 درجه | آبیاری مناسب: متوسط |
فاصله کاشت: 10 سانتیمتر | دوره زندگی: یک ساله | دوره بلوغ: 150 روزه | ارتفاع گیاه: 130 سانتیمتر |
نقد و بررسیها
Clear filtersهنوز بررسیای ثبت نشده است.