کتان قرمز گیاهی است با عمر یک سال زراعی، که با بذر تکثیر می شود. کتان با عنوان علمی لینیوم گیاه بسیار مفیدی است، خواستگاه و رستنگاه اولیه کتان متعلق به سرزمین های ساحل مدیترانه شرقی تا کشور هندوستان می باشد و احتمالا برای نخستین بار در هلال حاصلخیز توسط کشاورزان پرورش یافته است. گیاه کتان به شکل گسترده ای در اتیوپی و مصر باستان کشت می شده است. در کشور گرجستان هم در غارهایی که متعلق به دوران ما قبل تاریخ است کتان خشک شده 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح کشف شده است. کانادا، چین، روسیه، هند، انگلیس، آمریکا، تیوپی، قزاقستان، اوکراین و آرژانتین به ترتیب 10 کشور برتر تولید کننده کتان در جهان هستند. مغز گردو و بذر کتان بیشترین اسید چرب امگا 3 را در میان مواد غذایی گیاهی به خود اختصاص داده اند.
مشخصات ظاهری تخم کتان قرمز:
تخم کتان قرمز گیاهی است یک ساله با ریشه های نسبتا عمودی و منشعب همراه با ریشه های کناری، طول ریشه اصلی آن گاهی اوقات به 100 سانتی متر و ریشه های کناری به 15 سانتی متر می رسد. در مناطق خشک برای جذب آب ریشه آن به عمق زیاد خاک فرو می رود. کتان ها بطور کلی به دو گروه تقسیم می شوند:
1-کتان لیفی:
این نوع کتان بخاطر الیاف آن کشت می شود، ارتفاع ساقه آنها بیش از کتان روغنی و بدون انشعاب است.
2-کتان روغنی:
این نوع کتان که برای تهیه روغن موجود در آن کشت می شود ساقه آن کوتاهتر از کتان لیفی می باشد.
از فیبر موجود در ساقه این گیاه پارچه کتانی ساخته می شود و از دانه کتان روغن استخراج می شود. گیاه کتان بطور کلی دارای یک ساقه اصلی می باشد که گل ها و میوه و در نتیجه دانه در انتهای ساقه بوجود می آید. برگ های کتان بدون دمبرگ و به رنگ سبز مایل به خاکستری و در طول ساقه به طور متناوب و افتاده قرار دارند.
هر برگی دارای سه بریدگی است و برگ های آن از ماده مومی شکلی پوشیده شده است.
آرایش گل در انتهای ساقه تشکیل می شود و شامل چندین شاخه فرعی منشعب می باشد که هر شاخه فرعی به یک گل ختم می شود. هر گل هم تبدیل به محصول می گردد. گل کتان از نوع پنتامر (5 تایی) و خود بارور می باشد. میوه کتان به صورت کپسول 5 خانه ای رشد می کند که در هر کپسول حداقل 10 دانه وجود دارد. دانه های کتان کتابی شکل کشیده و تقریبا مستطیلی بوده که یک طرف دانه ها پهن و بزرگ و طرف دیگر آن نوک تیز است. رنگ دانه در انواع مختلف از قهوه ای تا قهوه ای مایل به زرد، زرد تیره، قهوه ای مایل به سیاه تا سیاه در نوسان است.
مراحل کاشت تخم کتان قرمز:
کتان ها بنا بر نوع و شرایط کاشت خود به کتان بهاری و پاییزی تقسیم می شوند که غالبا کتان های پاییزی در مقابل سرما مقاوم تر هستند و کتان های روغنی جز این دسته حساب می شوند و کتان هایی که به هوای معتدل و گرمسیری تمایل بیشتری دارند، که کتان های لیفی بگیا فیبری از این دسته هستند.
برای کاشت تخم کتان قرمز ابتدا باید بذر مناسب تهیه بشود و زمین مناسب برای کاشت در نظر گرفته شود. خاک های رسی شنی بدون زه و نسبتا عمیق، همچنین خاک های لمونی که حاصلخیز و غنی باشند برای کاشت کتان مناسب هستند.
بعد از شخم زدن و آماده کردن زمین بذر کتان به صورت خطی کاشته شود. در مورد کتان روغنی با فاصله حدود 10 تا 15 سانتیمتر در نظر گرفته می شود و برای کتان لیفی فاصله بین 7 تا 10 سانتیمتر و فاصله بین ردیف ها حدود 50 سانتیمتر کفایت می کند تا گیاه فضای مناسب برای رشد داشته باشد.
عمق مناسب برای کاشت بذر کتان در دل خاک بین 10 تا 20 میلیمتر کفایت می کند و بعد از آن بستر خاک محل کاشت با آبپاش یا به شکل بارانی آبیاری می شود. بهتر است تا زمان جوانه زدن گیاه کتان بستر خاک مرطوب نگاه داشته شود. معمولا بین 5 تا 10 روز بذر ها جوانه می زنند و شروع به رشد می کند که اگر جوانه ها متراکم باشند با حذف و تنک کردن جوانه های ضعیف و ناقص فضای مناسب برای رشد گیاه فراهم می شود.
زمان لازم برای کاشت و برداشت بذر کتان قرمز بین 100 تا 120 روز در نوسان است. این گیاه را در رده گیاهان زود بازده قرار می دهد. این گیاه بهتر است در معرض نور کامل خورشید کاشته بشود تا شرایط رشد بهتری داشته باشد.
خواص تخم کتان قرمز:
مطالعات جدید نشان می دهد که روغن تخم کتان می تواند مصونیت بدن را در مقابل بیماری ها بالا ببرد، استفاده از این روغن از بروز بیماری سرطان جلوگیری می کند. تخم کتان به علت داشتن موسیلاژ زیاد، نرم کننده بسیار خوبی است و برای رفع یبوست می توان از آن استفاده کرد.
بدین منظور باید تخم کتان را روی زبان ریخت و با مقداری آب، آن را بدون جویدن بلعید و یا می توان تخم کتان را در آب خیس کرده و ناشتا خورد. دم کرده تخم کتان می تواند به علاج بیماری های مجاری ادراری، زخم معده، ورم روده، یبوست، ورم مثانه، سنگ کلیه، سرفه، دردهای پریود و حتی مرض قند کمک کند.
نور مناسب: آفتاب کامل | خاک مناسب: خاک رسی بدون زهکش سبک | دمای مناسب: بین 17 تا 27 درجه | آبیاری مناسب: متوسط |
فاصله کاشت: 15 سانتیمتر | دوره زندگی: یک ساله | دوره بلوغ: 120 روزه | ارتفاع گیاه: 120 سانتیمتر |
نقد و بررسیها
Clear filtersهنوز بررسیای ثبت نشده است.