بذر غافث

غافث گیاهی علفی از تیره گلسرخیان است که با بذر و تقسیم ریشه تکثیر می شود، این گیاه بسته به شرایط آب و هوایی بین یک تا چند سال عمر می کند. غافث جزء گیاهان وحشی و خودرو بشمار میرود. خواستگاه و رستنگاه اولیه این گیاه قاره آسیا و اروپا است. گیاه غافث بیشتر در کوهستان های سردسیر رشد می کند. این گیاه در قسمت های گسترده ای از خاک اروپا در مرغزارهای کم آب، چرا گاه ها در حاشیه جنگل ها می روید. گیاه غافث در مناطق شمالی ایران مثل خراسان، گیلان و آذربایجان هم رویش دارد. گیاه غافث جزء گیاهان دارویی شمرده می شود و همه قسمت های گیاه بخصوص برگ های خشک شده آن دارای خاصیت دارویی می باشد. محتویات موثر این گیاه تاتن ها، اسید سیلیسیک، عصاره های تلخ، اسانس های روغنی می باشد که این مواد معمولا قابض هستند. به همین دلیل در درمان ترشحات معده ای یا روده ها و انواع اسهال موثرند.

ساختار و مشخصات ظاهری غافث:

غافث گیاهی است که با بذر و از طریق تقسیم ریشه تکثیر می شود و به صورت بوته رشد می کند. غافث دارای ریشه های بلندی است. ساقه این گیاه ایستاده و راست بوده و پوشیده از کرک می باشد. برگ های آن سبز رنگ،  مرکب و هر برگ دارای 5 تا 9 برگچه دندانه دار و بیضی است که در قسمت پایین ساقه رشد می کنند. معمولا گل های کوچک، زرد رنگی در امتداد قسمت انتهایی ساقه آن ظاهر می شود. گل های این گیاه به صورت نر و ماده رشد می کند و برای انجام لقاح این گل ها باید عمل گرده افشانی به صورت طبیعی به وسیله وزش باد یا انتقال از طریق حشرات پرنده انجام شود یا به صورت مصنوعی با تکان دادن بوته ها یا روش های دیگر. میوه این گیاه پوشیده از خارج که به شکل قلّاب بوده که وقتی حیوانات از کنار گیاه رد می شوند میوه گیاه به پوست و‌ پشم آنها می چسبد.

ارتفاع این گیاه در نهایت رشد اگر همه شرایط اقلیمی فراهم باشد بین 30 تا 70 سانتیمتر در نوسان است.

شرایط فصلی و مراحل کاشت غافث:

گیاه غافث به دو صورت کاشت بذر و تقسیم ریشه تکثیر می شود. زمان مناسب برای کاشت این گیاه در مناطق سردسیر به صورت کشت بهاره در اوایل تا اواسط بهار و در مناطق گرمسیر بصورت کشت پاییزه در اوایل تا اواسط پاییز می باشد.

اولین کار برای کاشت غافث تهیه بذر مناسب این گیاه می باشد. پس از تهیه بذر، زمین محل کاشت شخم زده شده و آماده می گردد برای سرعت دادن به جوانه زدن بذر، غالبا بذر این گیاه به مدت 24 ساعت در آب خیسانده می شود و پس از آن بذر درون خاک در عمق 20 تا 30 میلی متری قرارداده می شود.

اگر قرار بر کاشت تعداد زیادی بذر باشد باید با فاصله سطحی در حدود 40 تا 60 سانتیمتر کاشته شود تا گیاه در آینده فضای کافی برای رشد داشته باشد و در نهایت بستر خاک محل کاشت به صورت بارانی آبیاری می شود.

لازم به ذکر است که بستر و خاک مناسب برای محل کاشت تا زمان جوانه زدن مرطوب بماند. این گیاه معمولا بین 7 تا 14 روز جوانه زده و شروع به رشد می کند. در روش تقسیم ریشه هم در فصل بهار گیاه از خاک خارج شده و ریشه های اضافی جدا گشته و به محل جدید برای رشد منتقل می شود. دمای مناسب برای رشد این گیاه بین 15 تا 25 درجه سانتیگراد کفایت می کند. این گیاه مصرف آب کمی دارد که باید در یک دوره زمانی مشخص بطور مرتب آبیاری شود.

محل کاشت این گیاه باید طوری باشد که حتی المقدور روزانه چند ساعت در معرض نور کامل خورشید قرار بگیرد.

خواص و مزایای غافث:

از نظر حکمای طب سنتی طبیعت گیاه غافث گرم و خشک است و برای باز کردن انسداد مجاری کبد و طحال مفید می باشد. خوردن عصاره یا دم کرده گیاه غافث برای تسکین درد های کبد، باز کردن گرفتگی کبد و طحال و تقویت آن ها، تحلیل ورم طحال و نرم کردن آنها مفید می باشد. مالیدن عصاره آن در استعمال خارجی به موضعی برای التیام زخم و خارش و پاشیدن گرد آن برای خشک کردن زخم ها موثر است. غرغره آن برای تسکین آنژین، ورم لوزه، درد گلو و ورم حلق مفید می باشد.

اصول کاشت بذر گیاهان داروی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاکهای سبک	دمای مناسب: بین 15 تا 45 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 60-40 سانتیمتر	دوره زندگی: چند ساله	دوره بلوغ: 90 روزه	ارتفاع گیاه: 30-70 سانتیمتر