بذر مرزنجوش

مرزنجوش گیاهی علفی با خواص دارویی از خانواده نعنایان است که با بذر تکثیر می شود و عمری یک یا چند ساله دارد. این گیاه معمولا به صورت خودرو و وحشی رشد می کند و گیاهی پایا با بوی معطر است که در آسیا، اروپا و افریقای شمالی رویش دارد. مرزنجوش به طور معمول در مناطقی از ایران مثل دشت های استان گیلان، مازندران، آذربایجان و خراسان می روید و طعمی همچون لیمو داشته و دارای طبعی گرم و خشک است که علاوه بر استفاده های دارویی، برای تهیه دمنوش و روغن هم از آن استفاده می کنند. گیاه مرزنجوش حاوی 1 تا 2 درصد اسانس روغنی که 60 درصد آن ترپینئول و مابقی شامل تانن ها و شیره های تلخ، کارتن ها و ویتامین C می باشد. مصرف اسانس این گیاه جهت بیماری های گوارشی موثر هستند.

مشخصات ظاهری گیاه مرزنجوش:

گیاه مرزنجوش با بذر تکثیر شده و به صورت بوته ای رشد می کند. این گیاه ساقه ای راست، ایستا، منشعب و پوشیده از کرک دارد، شاخه و برگ های متقابل و بیضی شکل آن به رنگ سبز و خاکستری بوده و کم و بیش کرک دار است. مرزنجوش گل های لوله ای شکل ریزی به رنگ های سفید، سرخ و صورتی دارد که در کنار برگ ها، در خوشه های به هم فشرده رویش دارند. میوه این گیاه فندقی شکل بوده و دارای چهار قسمت است. تمام قسمت های گیاه مرزنجوش معطر بوده و بوی خوشایندی را در هوای پیرامونی خود منتشر می کند. برای مصرف دارویی، سرشاخه های گیاه را زمانی که گیاه کاملا گل کرده در هوای آزاد می چینند که پس از مدتی دوباره جوانه می زند و بعد برای مصرف آن ها را به صورت مصنوعی یا طبیعی خشک می کنند. ارتفاع این گیاه در نهایت رشد در صورت فراهم بودن شرایط اقلیمی متغیر بوده و بین 30 تا 100 سانتیمتر در نوسان است.

شرایط کاشت مرزنجوش:

زمان مناسب برای کاشت گیاه مرزنجوش فصل بهار می باشد. این گیاه به دو روش بذر و تقسیم بوته گیاه تکثیر می شود. برای کاشت مرزنجوش ابتدا باید بذر مناسب این گیاه تهیه شود.‌ بعداز تهیه بذر زمین محل کاشت بذر شخم زده شده آماده می گردد. کود و مواد تقویت کنند خاک ‌به آن اضافه می شود و بذر گیاه در عمق 10 تا 20 میلیمتری خاک قرار داده می شود. باید توجه داشت که فاصله سطحی نقاط کاشت باید در حدود 20 تا 30 سانتیمتر باشد تا گیاه فضای کافی برای رشد داشته باشد.

در پایان بستر خاک محل کاشت بصورت بارانی آبیاری می شود. بهتر است تا زمان جوانه زدن بذر بستر خاک محل کاشت مرطوب نگاه داشته شود. معمولا بین 14 تا 30 روز گیاه جوانه زده و شروع به رشد می کند. در روش تقسیم بوته ای هم در فصل بهار یا تابستان بوته گیاه از خاک خارج شده و ریشه به چند قسمت تقسیم شده و هر قسمت در یک جای مجزا و جداگانه کاشته می شود. دمای مناسب برای رشد این گیاه بین 14 تا 20 درجه سانتیگراد کفایت می کند. این گیاه به آب کمی احتیاج دارد که باید در یک دوره زمانی مشخص به طور منظم آبیاری شود. محل کاشت این گیاه باید در معرض تابش نور مستقیم خورشید باشد تا بتواند برای رشد از نور کامل خورشید استفاده کند.

خواص و مزایای مرزنجوش:

گیاه مرزنجوش برای اختلالات تنفسی از قبیل سرفه، التهابات غشاهای موکسی برونشیال و همچنین به عنوان یک خلط آور استفاده می شود. گیاه مرزنجوش در درمان تقریبا تمام انواع اسپاسم ها و مشکلات مربوطه مفید است. این ماده به نحو موثری اسپاسم های دستگاه تنفسی، روده ها، و اسپاسم های عضلانی اعضای بدن را برطرف می کند. همچنین به درمان تشنج ها، کشیدگی عضلات، گرفتگی های عضلانی و برای تشنجی که به خاطر اسپاسم های غیر قابل کنترل به وجود می آیند کمک می کند. هنگامی که از مرزنجوش در یک ماده غذایی خوشمزه استفاده شود، خواص آنتی اکسیدانی را به بدن ما می رساند، که باعث بهبود سلامت قلب و عروق می شود.

همچنین قادر به تنظیم سطح قند خون است، التهاب درون بدن را افزایش می دهد و به آرامش سیستم عصبی بدن کمک می کند. زمانی که به عنوان یک درمان موضعی استفاده شود، خواص آنتی اکسیدانی آن طیف وسیعی از مزایا را ارائه می دهد. اکثر محصولات پاک کننده تجاری مرزنجوش را به فرآیند فرمول بندی خود اضافه می کنند، زیرا باعث صاف شدن پوست و جلوگیری از چین و چروک می شود و در درمان پوست های مستعد آکنه، اگزما و بثورات موثر است.

اصول کاشت گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاک های خشک با قلیایی کم	دمای مناسب: بین 10 تا 40 درجه	آبیاری مناسب: کم
فاصله کاشت: 20-30 سانتیمتر	دوره زندگی: چند ساله	دوره بلوغ: 110 روزه	ارتفاع گیاه: 30-100 سانتیمتر