بذر نخل آسای

نخل آسای، با نام علمی Euterpe oleracea، گونه ای ارزشمند از خانواده نخل ها (Arecaceae) است که به دلیل میوه های مغذی، مغز نخل خوراکی، برگ های پرکاربرد و چوب مقاوم تنه، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این درخت بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی، به ویژه منطقه آمازون در برزیل است و قرن هاست که به عنوان یک منبع غذایی و اقتصادی مهم برای جوامع محلی مورد استفاده قرار می گیرد.

مشخصات نخل آسای

نخل آسای درختی بلند و باریک است که می تواند تا ارتفاع 25 متر رشد کند. این درخت دارای برگ های شانه ای شکل و بزرگی است که طول آنها به 3 متر می رسد. میوه آسای، که به “آسای بری” نیز معروف است، شفت کوچکی به قطر حدود 25 میلی متر است که ظاهری شبیه به انگور دارد. رنگ این میوه در حالت رسیده، بنفش تیره یا سبز است.

تاریخچه مصرف

مصرف میوه آسای به عنوان یک غذای اصلی در مناطق دشت سیلابی آمازون به قرن هجدهم باز می گردد. با این حال، ترویج و محبوبیت آن به عنوان یک غذای سالم در مناطق شهری و سایر نقاط جهان، از اواسط دهه 1990 آغاز شد.

افسانه نامگذاری

داستان جالبی در مورد نامگذاری این میوه وجود دارد. بر اساس یک افسانه محلی، در زمان قحطی، رئیس قبیله ای به نام ایتاکی دستور داد تا تمام نوزادان کشته شوند. هنگامی که دختر او فرزندی به دنیا آورد و آن کودک قربانی شد، دختر زیر درختی که تازه روییده بود، از غم و اندوه جان باخت. آن درخت، قبیله را تغذیه کرد و به یاد دختر (Iaçá که نامش برعکس نوشته شده)، آسای نامیده شد.

میوه آسای

میوه آسای یک شفت کوچک، گرد و به رنگ بنفش تیره است که به صورت خوشه های 500 تا 900 تایی روی درخت می روید. این میوه از سه لایه اصلی تشکیل شده است:

• برون بر (Exocarp): لایه بیرونی میوه که رنگ آن بسته به نوع آسای و میزان رسیدگی، بنفش تیره یا سبز است.
• میان بر (Mesocarp): لایه گوشتی و نازک میوه که ضخامت آن حدود 1 میلی متر است.
• درون بر (Endocarp): لایه داخلی و سخت میوه که حاوی یک دانه بزرگ به قطر 7 تا 10 میلی متر است. دانه، حدود 60 تا 80 درصد از حجم میوه را تشکیل می دهد.

نخل آسای در طول سال میوه می دهد، اما برداشت آن در فصل بارانی دشوار است.

کشت و برداشت

فصل برداشت آسای معمولاً به دو دوره تقسیم می شود:

• دوره اول: ژانویه تا ژوئن
• دوره دوم: اوت تا دسامبر (بیشترین حجم تولید)

ایالت پارا در برزیل، بزرگترین تولیدکننده آسای در این کشور است و حدود 90 درصد از کل اقتصاد آسای برزیل را تشکیل می دهد.

ارزش غذایی

آسای بری منبع غنی از مواد مغذی است. پودر تهیه شده از پالپ و پوست خشک شده این میوه، حاوی مقادیر قابل توجهی کالری، کربوهیدرات، پروتئین و چربی است. بخش عمده ای از چربی موجود در آسای، از اسیدهای چرب مفید مانند اسید اولئیک، اسید پالمیتیک و اسید لینولئیک تشکیل شده است. همچنین، آسای حاوی ویتامین C، کلسیم، آهن و ویتامین A است.

آنتوسیانین ها و خواص آنتی اکسیدانی

آنتوسیانین ها رنگدانه های آبی رنگی هستند که در آسای وجود دارند و مسئول خواص آنتی اکسیدانی این میوه هستند. آنتوسیانین ها به عنوان عوامل دفاعی طبیعی گیاه عمل می کنند و در شرایط آزمایشگاهی، اثرات آنتی اکسیدانی از خود نشان می دهند. با این حال، میزان جذب و اثربخشی آنتوسیانین ها در بدن انسان (شرایط in vivo) هنوز مورد بحث است.

موارد استفاده

نخل آسای، درختی بسیار مفید است که از میوه تا برگ و تنه آن، کاربردهای فراوانی دارد.

• محصول غذایی: میوه آسای به صورت تازه یا فرآوری شده، در تهیه انواع نوشیدنی ها، دسرها و غذاها مورد استفاده قرار می گیرد. در برزیل، “آسای نا تیگلا” (Açaí na Tigela) یک دسر محبوب است که از پوره منجمد آسای، میوه های دیگر و گرانولا تهیه می شود.
• روغن آسای: از میوه آسای، روغنی با خواص مفید استخراج می شود که در صنایع غذایی و آرایشی کاربرد دارد.
• سایر موارد استفاده: برگ های نخل آسای برای ساخت کلاه، حصیر، سبد و پوشش سقف خانه ها استفاده می شود. از چوب مقاوم تنه این درخت نیز در ساخت و ساز استفاده می شود.

تحقیقات علمی

آسای و ترکیبات موجود در آن، موضوع تحقیقات علمی متعددی بوده اند. برای مثال، آسای به عنوان یک عامل کنتراست در تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) سیستم گوارشی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، پایداری آنتوسیانین های آسای به عنوان یک رنگ دهنده طبیعی در صنایع غذایی، مورد تحقیق قرار گرفته است.

خرید بذر نخل آسای

نخل آسای، با میوه های مغذی و کاربردهای متنوع، یک منبع ارزشمند برای جوامع محلی و صنایع مختلف است. با این حال، لازم است در هنگام خرید و مصرف محصولات آسای، به اطلاعات معتبر و منابع علمی توجه شود تا از ادعاهای نادرست و تبلیغات فریبنده جلوگیری شود.

کاشت بذر درخت مثمر

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: غنی و زهکشی	دمای مناسب:  15 تا 35 درجه سانتیگراد	آبیاری مناسب: منظم
فاصله کاشت: 2 متر	دوره زندگی: بیشتر از 50 سال	دوره بلوغ: چندین ساله	ارتفاع گیاه: تا 25 متر