بذر پنیرک

پنیرک گیاهی علفی و خزنده است که در زبان عربی با نام خبازی شناخته می شود. این گیاه دارای عمر چندساله بوده و شیوه تکثیر آن با بذر می باشد. پنیرک گیاهی خودرو و وحشی است که جز گیاهان دارویی محسوب می شود. خاستگاه و رستنگاه اولیه این گیاه مناطق حوزه مدیترانه می باشد. در ایران هم در استان فارس و هم در استان خوزستان رویش دارد. این گیاه علاوه بر ظاهری زیبا و زینتی دارای طعمی ملایم و شیرین است که در بعضی از موارد به جای کاهو هم می توان از آن مصرف کرد. میوه های کوچک روی این گیاه هم به صورت خام قابل استفاده هستند، همچنین می توان به صورت ضماد و دمنوش از این گیاه استفاده کرد. گل پنیرک به دلیل داشتن لعاب یا موسیلاژ فراوان، برای کاهش درد به ویژه دردهای موضعی بسیار موثر است.

مشخصات ظاهری پنیرک:

پنیرک گیاهی است که با بذر لوبیایی شکل و قهوه ای رنگ تکثیر شده و بصورت بوته ای رشد می کند. پنیرک ریشه های آبدار و سفید رنگی دارد که به ساقه ستبر و استوانه ای شکل آن متصل می شود و شاخه های کرک دار زیادی از ساقه آن منشعب می شود.

برگ های این گیاه دایره ای شکل و دندانه دار می باشد و گل هایی به رنگ آبی و صورتی بر روی آن شکفته شده و میوه ای مسطحی بر روی آن رویش دارد. معمولا برگ ها، گل ها، غلاف دانه و ریشه گیاه پنیرک مورد استفاده قرار می گیرد. از برگ های این گیاه در بهار، گل ها در اواخر بهار، غلاف دانه در اوایل تابستان و ریشه هر زمان که از گیاه بزرگ تر و دارای شرایط مطلوب تری باشد استفاده می شود. این گیاه در نهایت رشد با توجه به شرایط اقلیمی می تواند تا 60 سانتیمتر هم رشد کند.

شرایط کاشت پنیرک:

زمان مناسب برای کاشت گیاه پنیرک اواخر فصل زمستان و اوایل فصل بهار می باشد. برای این کار ابتدا در پاییز زمین شخم زده شده و آماده می گردد. بعداز آن بذر مناسب و مرغوب گیاه تهیه شده و پس از افزودن کود و مواد آلی به زمین محل کاشت بذرها به صورت دستپاش بر روی زمین پاشیده می شود. سپس روی بذر ها با لایه ای نازکی از خاک نرم به قطر 10 تا 20 میلیمتر پوشانده شده و بستر خاک محل کاشت به صورت بارانی آبیاری می شود.

برای تسریع در جوانه زدن بذر بهتر است بستر خاک محل کاشت تا زمان جوانه زدن بذر مرطوب نگاه داشته شود. معمولا بین 7 تا 20 روز گیاه جوانه زده و شروع به رشد می کند. برای کم کردن تراکم محل کاشت باید وقتی که جوانه ها به حد مطلوبی از رشد رسیدند، به صورت متناوب نسبت به حذف جوانه های ضعیف و ناقص اقدام کرد تا فاصله بین بوته های گیاه به 30 تا 40 سانتیمتر برسد. اسن امر سبب می گردد گیاه فضای کافی برای رشد داشته باشد.

مصرف آب این گیاه زیاد است و باید در یک دوره زمانی مشخص بطور مرتب آبیاری شود تا رشد گیاه دچار اختلال نگردد. محل کاشت این گیاه باید در معرض تابش نور مستقیم خورشید باشد تا بتواند برای رشد مطلوب از نور کامل خورشید برخوردار شود.

خواص و مزایای پنیرک:

گیاه پنیرک از قدیم الایام چه در طب سنتی و در حال حاضر در طب جدید به عنوان دارویی گیاهی مصرف می گردد. پنیرک به دلیل داشتن لعاب بالا، می تواند به عنوان تسکین دهنده و آرامش بخش برای التهابات، مجاری اداری، گوارشی و تنفسی بسیار موثر باشد. از خواص دیگر پنیرک، ضد سرفه و مرهم سینه بودن آن را می توان نام برد. همچنین این گیاه برای درمان برونشیت و استفراغ هم میتواند مفید باشد.

شایان ذکر هست که جوشانده حاصله از برگ و گل پنیرک به صورت غرغره در رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو بسیار موثر است. اگر برگ و ریشه پنیرک به شکل ضماد در آورده و روی دمل و یا کورک قرار داده شود، فوراً سرباز می کند. برای رفع جوش های صورت نیز می توان از پنیرک استفاده کرد، ضمن اینکه درد و ناراحتی های محل جوش را تسکین می دهد جهت رفع و درمان آنها نیز بسیار مفید و موثر عمل می کند.

جوشانده پنیرک به صورت کمپرس یا لوسیون در درمان سوختگی ها نیز مؤثر است. به علاوه به علت خاصیت مسهلی و نرم کنندگی، دم کرده آن برای کسانی که دچار یبوست هستند و معده و روده های تنبلی دارند توصیه می شود.

کاشت گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: غنی با زهکشی مناسب	دمای مناسب: بین 10 تا 40 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 25-30 سانتیمتر	دوره زندگی: دو ساله	دوره بلوغ: 100 روزه	ارتفاع گیاه: 30-60 سانتیمتر