بذر گلرنگ

گلرنگ جز گیاه گیاهانی است که دانه های آن خواص رنگرزی، دارویی و روغنی دارد، عمر آن یک سال زراعی بوده و بصورت بذر تکثیر می شود. این گیاه با نام های دیگر مثل کاجیره، کاغاله، کافشه و در بعضی استان های جنوبی مانند کرمان گل خشت نیز نامیده می شود. از ماده رنگی حاصل از گل های آن در صنعت رنگرزی استفاده می شود. از دانه های آن روغن خوراکی به دست می آید و از قسمت های دیگر آن برای خوراک دام استفاده می شود و به دلیل کاشت ساده آن گیاهی مقرون به صرفه و اقتصادی به شمار میرود. این گیاه بومی خاور میانه است و احتمالا خواستگاه و رستنگاه اولیه آن کشورهای ایران و عربستان بوده است و از این کشورها به سراسر جهان منتقل شده است. ارتفاع این گیاه در نهایت رشد ممکن است تا 150 سانتیمتر برسد. از روغن گلرنگ در تهیه صابون، رنگ و آشپزی هم استفاده می شود.

مشخصات ظاهری گلرنگ:

گلرنک به صورت بذر تکثیر می شود، برگ های گیاه گلرنگ پهن، دندانه دار و بوده و ظاهر آن حدودی شبیه برگ های کنگر می باشد. رکبرگ ها در سطح زیرین برگ برجسته و نمایان می باشد. گل های زیبا و خوش رنگ این گیاه در انتهای ساقه گیاه ظاهر می شوند و رنگ گل های آن زرد مایل به نارنجی می باشد. یکی از راه های تشخیص این گیاه شکل ظاهری آن است. گیاهی مقاوم به خشکی و بی آبی است. گل های لوله ای این گیاه دارای ماده ای قرمز رنگ به نام کار تامین است، که در آب به صورت کم حل می شود ولی در الکل محلول است. کارتامین به علت رنگ زیبایی که دارد در رنگرزی کاربرد دارد. دانه های گلرنگ در ظاهر شبیه هسته های انار است و در صورتی که بین انگشتان دست شکسته شود روغنی بودن آن احساس می شود.

مراحل کاشت گلرنگ:

گیاه گلرنگ به دو صورت کاشت پاییزه و کاشت بهاره کاشته می شود. زمان کاشت پاییزه آن در مناطق سرد سیری اواسط شهریور ماه می باشد و در مناطق معتدل که سرما دیرتر شروع می شود زمان کاشت بذر مهر ماه است. کاشت بهاره آن هم در مناطق سرد سیری در اردیبهشت ماه و در مناطق معتدل با سرمای زود گذر فروردین یا اسفند ماه مناسب است. گیاه گلرنگ بنابر شرایط طبیعی و آب و هوایی به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم کاشته می شود.

برای کاشت این محصول ابتدا بذر مناسب تهیه می شود و زمین محل کاشت شخم زده و کود و مواد مغزی به خاک اضافه می شود و بذر بر روی خاک پاشیده می شود و متقابلاً روی بذرها هم با لایه ای نازک از خاک نرم و مناسب به ارتفاع 25 تا 35 میلیمتر پوشانده می شود. در نهایت با آبپاش بصورت بارانی بستر خاک محل کاشت آبیاری می شود. باید دقت داشت که بهتر است بستر خاک محل کاشت تا زمان جوانه زدن مرطوب نگاه داشته شود.

معمولا بین 7 تا 14 روز بذر جوانه می زند و شروع به رشد می کند. بعد از جوانه زدن فاصله بین بوته ها باید در حدود 20 تا 30 باشد و این کار با کم کردن تراکم محل کاشت با تنک کردن و حذف بوته های ناقص و ضعیف انجام می شود. دمای مناسب برای رشد این گیاه 15 تا 25 درجه سانتیگراد کفایت می کند. مصرف آب این گیاه در حد متوسط و میانه است و باید بایک دوره زمانی مشخص بصورت مرتب آبیاری بشود. ارتفاع این گیاه در نهایت رشد بین 50 تا 100 سانتیمتر در نوسان است.

خواص و مزایای گلرنگ:

گلرنگ مسهل، مسکن و تقویت کننده اعصاب است. از روغن آن برای درمان درد آرتروز و رماتیسم استفاده می شود. گلرنگ تقویت کننده نیروی جنسی و زیاد کننده اسپرم است. استفراغ خونی را مداوا می کند. برای برطرف کردن تصلب شرایین مفید است. از گل های آن برای ساخت اسپری زعفران به عنوان رنگ دهنده جایگزین زعفران استفاده می شود. استفاده از روغن گلرنگ در غذا کلسترول خون را پایین می آورد. برای معالجه یرقان مفید است. دردها و ناراحتی های قبل از عادت ماهانه را برطرف می کند. خلط آور است و در برطرف کردن بیماری های ریوی مانند ذات الریه موثر است.

کاشت بذر گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاک با زهکشی مناسب	دمای مناسب: بین 18 تا 32 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 20 سانتیمتر	دوره زندگی: یک ساله	دوره بلوغ: 60 روزه	ارتفاع گیاه: 60 سانتیمتر