بذر گل گاو زبان اروپایی

گل گاوزبان اروپایی با نام علمی Borago officinalis گیاهی علفی و یک ساله است که ارزش دارویی زیادی دارد. از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمت‌هایی از خاورمیانه می‌روید. گل گاوزبان اروپایی با گل گاوزبان ایرانی تفاوت‌هایی در ظاهر و خواص دارد ولی اکثرا این دو را با هم اشتباه می‌گیرند، یکی از تفاوت‌های این دو اندازه گل‌هایشان است که گل‌های گیاه گل گاوزبان ایرانی درشت تر از گل‌های گیاه گاوزبان اروپایی است. بذر این گیاه یکی از غنی‌ترین منابع اسیدهای چرب اصلی بشمار می‌رود و گل، برگ و سرشاخه‌های گلدار آن به مصرف دارویی می‌رسد.

مشخصات ظاهری گل گاو زبان اروپایی:

گل گاوزبان اروپایی گیاهی علفی، یک ساله و متعلق به تیره گاو زبان است. ساقه این گیاه مستقیم، تو خالی و پوشیده از کرک‌های بسیار زیر است، ارتفاعش بین 80 تا 160 سانتی‌متر متغیر است. دارای برگ‌های تخم مرغی شکلی است که در طول ساقه به طور متناوب قرار دارند. برگ‌ها نیز همانند ساقه، پوشیده از کرک‌های زبر هستند، برگ‌های پایینی نسبت به برگ‌های بالایی از دمبرگ بلندتری برخوردارند. گل‌های این گیاه به رنگ آبی یا کمی ارغوانی هستند که به صورت دسته جات کم تراکم در انتهای ساقه قرار گرفته و به طرف پایین خم می‌شوند. ریشه اصلی گیاه گل گاوزبان اروپایی مستقیم و شبیه هویج است که انشعابات فراوانی دارد.

فصل کاشت گل گاوزبان اروپایی:

نیمه دوم فروردین ماه زمان مناسبی برای این گیاه است.

میزان بذر مورد نیاز در هر متر مربع:

مقدار بذر مورد نیاز بستگی به روش کاشت دارد. چنانچه فاصله ردیف ها 70 سانتی‌متر در نظر گرفته شود مقدار بذر مورد نیاز 5 تا 6 کیلوگرم در هکتار و چنانچه فاصله ردیف ها 80 تا 100 سانتی‌متر و یا کشت دو قلو انجام شود به 3.5 تا 4 کیلو گرم در هکتار بذر با کیفیت مناسب نیاز است. توصیه می‌شود در هر ردیف به طول یک متر 12 تا 16 عدد بذر قرار گیرد. عمق مناسب کشت بذر نیز ۲ تا ۳ سانتی متر است.

شرایط کاشت گل گاو زبان اروپایی:

گل گاوزبان اروپایی گیاهی است که در طول رویش به هوای گرم، نور فراوان و آب کافی نیاز دارد. اگرچه بذرهای این گیاه در 8 تا 10 درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زنند اما دمای مطلوب برای رویش بذرها 15 تا 17 درجه سانتی‌گراد است. این گیاه به سرما حساس است، به طوری که در 2 – و 3 – درجه سانتی‌گراد دچار سرماخوردگی و خشکی می شوند. کشت این گیاه در محیط سایه سبب کاهش شدید محصول و کاهش کیفیت آن‌ها می‌شود. این گیاه در طول رویش به مقادیر مناسبی نور نیاز دارد، به طوری که در طول ماه‌های تیر و مرداد به حداقل 8 تا 10 ساعت نور در روز نیازمند است.

این گیاه در طول رویش به آب کافی نیاز دارد، از این رو باید در مناطقی که امکان آبیاری گیاهان وجود داشته باشد کشت شوند. آبیاری این گیاه در مراحل ساقه دهی، گل‌دهی و مرحله تشکیل میوه اهمیت بسیاری دارد. گل گاوزبان اروپایی را در هر نوع خاکی می‌توان کشت کرد ولی خاک‌هایی با بافت متوسط که قادر به حفظ رطوبت می‌باشند برای کشت این گیاه مناسب‌تر هستند، همچنین ph مناسب خاک برای کاشت این نوع گیاه 5.4 تا 8.3 است. روش کاشت نیز به نوع برداشت محصول بستگی دارد که به دو صورت یک مرحله‌ای (توسط ماشین برداشت غلات) و دو مرحله‌ای‌ (با دست) صورت می‌گیرد.

خواص گل گاو زبان اروپایی:

در برخی کشورها از برگ های سبز و جوان گیاه گل گاوزبان اروپایی به خاطر طعم خاص آن در تهیه سالاد استفاده می‌کنند. در طب سنتی برگ ها و گل‌های خشک این گیاه را برای معالجه یرقان، سرفه، تب، بعضی بیماری های پوستی مصرف می‌کنند. دانه، روغن و پیکر رویشی این گیاه حاوی آنتی اکسیدان است. کاربرد روغن دانه این گیاه برای درمان اگزما و تصلب شرائین است. برخی دیگر از خواص این گیاه عبارت‌اند از:

• آرام کننده و نشاط‌ آور
• تصفیه‌کننده خون و مفید برای ذات‌الریه
• شیرافزا و تنظیم‌کننده قاعدگی
• ضد التهاب ورم کلیه و دفع‌کننده سنگ‌کلیه و مثانه
• کاهش دهنده کلسترول خون و تنظیم‌کننده گردش خون
• تقویت‌کننده کبد و خارج‌کننده سموم از بدن

عوارض گل گاو زبان اروپایی:

خود این گیاه (نه روغن حاصل از دانه‌ها) حاوی مقادیر کمی آلکالوئیدهای پیرولیزیدین است که می‌تواند باعث آسیب کبدی و سرطان کبد شود اما چون مقدار آلکالوئیدها در این گیاه کم است لذا اگر کم‌تر مصرف شود نمی‌توانند مضر باشند.

کاشت بذر گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاک باغچه و ماسه و کود	دمای مناسب: بین 15 تا 30 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 20 سانتیمتر	دوره زندگی: یک ساله	دوره بلوغ: 70 روزه	ارتفاع گیاه: 30 سانتیمتر