بذر درمنه دشتی

درمنه دشتی گیاهی است که با بذر تکثیر می شود و در گویش‌ بیابان نشینان ترخ نامیده می شود. درمنه گونه های زیادی دارد که آن را در خانواده کاسنی ها و گل ستاره ای ها تقسیم بندی می کنند. این گیاه با بوته ای معطر یکی از گیاهان پر رویش در استپ های خشک و نیم خشک کشور ایران می باشد. گیاهی خودرو و وحشی است که در همه جای ایران بجز کوه های غرب ایران رویش دارد. این گیاه به دلیل داشتن بویی تند مورد استقبال چرندگان برای چرا نیست و تنها در زمان بذر دهی مورد توجه چرندگان قرار می گیرد. این گیاه بجز خوراک دام، مصارف صنعتی و دارویی فراوانی نیز دارد. بوته های بسیار مقاوم این گیاه می تواند در مناطق بیابانی مانع از فرسایش خاک گردد و از نظر اکولوژیکی گیاهی ارزنده برای رویش در مناطق بیابانی و خشک می باشد.

مشخصات ظاهری درمنه دشتی:

درمنه دشتی با بذر تکثیر می شود. بذر آن بسیار کوچک و ریز است بطوریکه هر 1000 دانه بذر آن در حدود 25 تا 35 گرم است. این گیاه بصورت بوته ای رشد می کند و گیاهی پر شاخه است که رنگ ظاهری آن سبز متمایل به خاکستری می باشد. گیاهی کولنی شکل، دارای ریشه عمودی، چوبی شده ضخیمی است که در انتهای آن منشعب می شود. این گیاه دارای گل های تلخ مزه ای است که به صورت خوشه ای بر روی ساقه آن ظاهر می شود و باعث ایجاد منظره جالبی می شود.

بر روی این گیاه دو نوع برگ با تقسیمات متفاوت جوانه می زند که برگ های قسمت پایینی یا تحتانی آن کوچک و باریک بوده و با برگ های بالایی یا فوقانی آن متفاوت هستند. این گیاه معمولا ارتفاعی در حدود 30 تا 40 سانتیمتر دارد. بذر این گیاه در روشنی بهتر از تاریکی رشد می کند و هر چه عمق کاشت کمتر ‌باشد در کیفیت کاشت آن موثر تر است.

شرایط فصلی و مراحل کاشت درمنه دشتی:

بهترین زمان برای کاشت درمنه دشتی فصل بهار است. برای کاشت این گیاه ابتدا باید بذر مناسب آن تهیه گردد و برای تسریع در جوانه زدن بذر گیاه به مدت 24 ساعت در آب ولرم خیسانده شود. پس از آن زمین محل کاشت مشخص شده و کود و مواد مغزی به آن اضافه گردد و در نهایت بذر این گیاه بر روی خاک پاشیده شود

پس از پاشیدن بذر روی خاک بهتر است روی آنها را با لایه نازکی از خاک نرم و غنی به قطر 20 تا25 میلیمتر پوشاند. در پایان بستر خاک محل کاشت با آبپاش بصورت بارانی آبیاری شود. البته باید سعی شود حتی المقدور بستر خاک محل کاشت مرطوب نگاه داشته شود. معمولا بین 7 تا 20 روز گیاه جوانه زده و شروع به رشد می کند. در این زمان باید تراکم محل کاشت با حذف جوانه های ناقص و ضعیف کم شود و فاصله بین جوانه ها به 20 تا 30 سانتیمتر برسد تا گیاه فضای لازم برای رشد داشته باشد. دمای مناسب برای رشد این گیاه بین 22 تا 30 درجه سانتیگراد کفایت می کند.

مصرف آب این گیاه کم است به همین دلیل به آب کمی نیاز دارد که باید در یک دوره زمانی مشخص به صورت مرتب آبیاری شود. محل کاشت این گیاه باید در معرض تابش نور خورشید باشد تا بتواند برای رشد بهتر از نور کامل خورشید استفاده کند.

خواص و مزایای درمنه دشتی:

درمنه دشتی خواص ضد عفونی كننده، ضد سرفه، بادشکن، اشتها آور، ضد انگل اسكاريس، تب بر و مسكن دردهای احشایی و سردرد و ضد التهاب می باشد. سابقاً جهت تسكين درد عصبی، بیماری تابس دورساليس و درمان هپاتيت از درمنه استفاده می شده است. اسانس درمنه به واسطه بلوک کانال های کلسیم دارای اثرات آنتی‌ اسپاسمودیک بوده به گشاد کردن برونش ها کمک می ‌نماید.

اسانس درمنه پس از ورود به سیستم تنفسی توسط اکسیژن موجود به لاکتون ها تبدیل شده و از طریق مجاری تنفسی و ادرار دفع می گردد.همچنین اسانس درمنه روی قارچ های درماتوفیتی نظیر ایپیدرموفیتون فلوکوزوم، تریکوفایتون روبروم، تریکوفایتون منتاگروفاتیس، میکروسپورم کانیس مؤثر است و از رشد قارچ ها جلوگیری می کند. همچنین رشد باکتری های مسبب بوی نامطبوع عرق را مهار می کند. درمنه علاوه بر سانتونين كه در درمان بيماری های انگلی مورد استفاده قرار می گيرد مواد ديگری مانند آلفا تيوجن، سينئولی، ميرسين و تركيبات الكلی نيز در اسانس روغنی درمنه دشتی وجود دارد.

طرز کاشت گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاکهای شنی و لومی و ماسه ای	دمای مناسب: بین 15 تا 35 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 20-30 سانتیمتر	دوره زندگی: یک ساله	دوره بلوغ: 90 روزه	ارتفاع گیاه: 25-50 سانتیمتر