معرفی گل سانسوریا

امروزه با گسترش زندگی آپارتمانی و ماشینی نگهداری از گل‌های زینتی در منازل بسیار رواج پیدا کرده است. حضور تعداد اندکی از این گیاهان در منزل تا حدودی شما را از هیاهوی دنیای مدرنتیه دور می‌کنند و محیطی مملو از آرامش را برای تک تک اعضای خانواده به ارمغان می‌آورند. در حال حاضر انواع مختلفی از گیاهان خانگی به بازار عرضه می‌شوند. در این بین گل سانسوریا جز محبوب‌ترین گل‌های ساختمانی محسوب می‌شود. این گل دارای واریته‌ها و گونه‌های مختلفی است که هریک دارای مزایا و ویژگی‌های منحصر به فرد هستند. در این مبحث قصد داریم به معرفی این گل و معروف‌ترین واریته‌های آن بپردازیم با ما همراه باشید.

مشخصات گل سانسوریا:

گل سانسوریا گیاهی از خانواده لیلاسه و از زیر مجموعه ساکولنت ها است. در زبان انگلیسی با نام‌های زبان مادر شوهر، گیاه مار و شمشیر جادویی شناخته می‌شود. مبداء و زیستگاه اصلی این گیاه در نواحی گرمسیری، مرکز آفریقا و جنوب شرقی آسیا قرار دارد. به صورت علفی رشد می‌کنند و دوره‌ زندگی چند ساله یا دائمی دارند.

ریشه‌های این گیاه ریزوم‌دار هستند و از قسمت فوقانی ریزو‌م‌ها برگ‌ها می‌رویند. برگ‌های نزدیک به ریشه ضخیم‌تر و فیبری‌تر هستند و معمولا به شکل‌های شمشیری، کشیده یا استوانه‌ای دیده می‌شود. گل‌های معطر این گیاه نیز در آب وهوای ملایم و در فصول بهار یا تابستان به رنگ‌ها سفید مایل به سبز ظاهر می‌شوند.

مشخصات گل سانسوریا

مزایای نگهداری از گل سانسوریا

گل سانسوریا در صدر لیست گیاهان آپارتمانی قرار دارد. این گیاه علاوه بر داشتن ظاهری زیبا در سخت‌ترین شرایط نیز سالم باقی می‌ماند و در هر نقطه‌ای از منزل قابل رشد است. از طرفی رشد طولی این گیاه باعث شده که فضای کمی اشغال کند و از شرایط نگهداری راحتی برخوردار باشد. علاوه بر موارد گفته شده نگهداری از این گیاه در منزل مزایای بسیاری برای سلامتی شما دارد برخی این مزایا عبارت اند از:

یک دستگاه تصفیه‌ هوای قویی است

ناسا برای پیدا کردن راه ‌حلی برای پاکسازی ایستگاه‌های هوایی خود به بررسی و آزمایشات مختلف بر روی گیاهان پرداخت و توانست اطلاعات مهمی درباره گل سانسوریا به دست آورد. اطلاعات به دست آمده نشان داد که این گیاه نقش مهمی در خنثی کردن سمومی مانند فرمالدئید، زایلن، تولوئن و اکسیدهای نیتروژن دارد.

بنابراین می‌توان با قرار دادن این گل در مکان‌هایی مانند کارخانه‌های اتومبیل سازی، کارخانه‌های هواپیما سازی، کارخانه‌ها تولید رنگ و مکان‌هایی که این مواد شیمیایی را در کالاهای خود استفاده می‌کنند‌، به حفظ سلامت کارکنان آن مجموعه کمک کرد.

اکسیژن سازی بالا در طول شب

گل سانسوریا طی عمل فتوسنتز و جهت تولید قند، دی اکسید کربن را جذب می‌کند و به وسیله نوری که در طول روز جذب کرده آن را به اکسیژن تبدیل می‌کند. این گل مقاومت بالایی به خشکی و کم آبی دارد از این رو در طول شب با باز کردن روزنه‌های خود از هدر رفتن آب جلوگیری می‌کند.

همین عامل باعث جذب بیشتر دی اکسید کربن از طریق این روزنه‌‌ها و آزاد شدن اکسیژن می‌شود. اکسیژن‌ سازی این گیاه در طول شب به قدری افزایش می‌یابد که در صورت جریان نداشتن هوا و با نگهداری ۶ الی ۸ گل سانسوریا در اتاق خواب خود به راحتی می‌توانید نفس بکشید.

مبارزه با بیماری‌هایی مانند آلرژی و سندروم SBS

این گیاه رطوبت موجود در محیط را افزایش می‌دهد و با جذب مواد شیمیایی موجود در فرش، اثاث یا لوازم داخلی، دستگاه‌های کپی، سموم دفع آفات، مواد تمیز کننده و باکتری‌ها علائم بیماری‌هایی مانند آلرژی و سندروم ساختمان بیمار (SBS) را کاهش می‌دهد.

سندروم ساختمان نوعی بیماری نادر است که علائم آن با قرار گرفتن فرد در محیط‌های کوچک نمایان می‌شود این علائم عبارت اند از: سوزش گوش، بینی و گلو، سرفه، خارش، سرگیجه، حالت تهوع، عدم تمرکز حتی گرفتگی قفسه سینه و درد عضلات.

معرفی گونه‌های گل سانسوریا

معرفی گونه‌های گل سانسوریا

این گیاه سه قرن پیش توسط یک گیاه شناس با نام کارل پیتر تونبرگ کشف شده است و به تدریج توانست به عنوان یک گیاه زینتی و زیبا وارد سایر کشور‌ها شود. نام گل سانسوریا از نام یک محقق ایتالیایی گرفته‌ شده است که در زمینه کشف گیاهان و دسته بندی آن‌ها فعالیت‌های مستمری داشته است. این گیاه دارای ۷۰ گونه مختلف است که هر کدام از نظر شکل، اندازه و رنگ با یکدیگر متفاوت هستند. هشت گونه محبوب این گیاه به شرح زیر است.

سانسوریا شمشیری (Sansevieria Trifasciata)

به دلیل دارا بودن برگ‌هایی سبز و نیزه‌ای با نام سانسوریا شمشیری شناخته می‌شوند. این گونه از رشد خوب برخوردار است همین امر موجب شده است که نسبت به سایر گونه‌ها بیشترین فراوانی را در ایران داشته باشند. زادگاه اصلی آن در غرب آفریقا است و در دو نوع سبز و ابلق وجود دارند. در صورت مساعد بودن شرایط تا ارتفاع ۱۰۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند. نوع سبز آن به رنگ سبز کمرنگ است و نوار‌هایی افقی به رنگ سبز پررنگ دارند. در مقابل نوع ابلق آن دارای نوار‌هایی طلایی است که دورتا دور برگ‌ها را می‌پوشاند و زیبایی چشمگیری به برگ‌ها می‌بخشد.

سانسوریا پا کوتاه (Sansevieria Trifasciata var. Hahnii)

این گونه بومی کشور چین است و همانطور که از نام آن مشخص است، دارای ارتفاعی کم و در بیشترین حالت ارتفاعی در حدود ۲۰ الی ۲۵ سانتی‌متر دارد. با نام لانه پرنده و سانسوریا میناتوری نیز شناخته می‌شود. مناسب نگهداری در محیط‌های کوچک مانند روی میز است. برگ‌های این گونه سبز پررنگ هستند و خطولی افقی به رنگ سبز کمرنگ سطح آن‌ها را می‌پوشاند.

سانسوریا لوله‌ای، نیزه‌ای آفریقایی (Sansevieria Cylindrica )

این گونه بومی آنگولا است و با نام‌های سانسوریا مدادی نیز شناخته می‌شود. همانطور که از نام این گیاه مشخص است دارای برگ‌هایی گرد و لوله‌ای است این برگ‌ها در محیط خانه قطری در حدود ۳ سانتی‌متر و در بیشترین حالت ارتفاعی در حدود ۵۰ سانتی‌متر دارند. در حالی که در زادگاه اصلی خود تا ارتفاع دو متری نیز رشد می‌کنند. در سال‌های اخیر گونه جدیدی از این گیاه وارد کشور شده که نوک برگ‌ها با رنگ‌های مخملی تزیین شده است. این گونه تنوع رنگی بالایی دارد و باعث محبوبیت بیشتر این گیاه شده است. این رنگ‌های مخملی در واقع نوعی رنگ مصنوعی هستند که توسط دستگاه‌های مخصوصی وارد گیاه می‌شوند. این رنگ‌ها خود قابلیت رشد دارند و مانعی برای رشد گیاه ایجاد نمی‌کنند.

سانسوریا مهتابی یا یخی (Sansevieria Moonshine )

این گونه ظاهر بسیار خاصی دارد و در مقایسه با سایر گونه‌ها از شرایط نگهداری آسان‌تری برخوردار است. بومی قاره آفریقا هستند و برگ‌های روشن و پهن این گیاه معمولا با ترکیب رنگی سبز روشن، نقره‌ای و خاکستری دیده می‌شوند. این گیاه ارتفاعی کمتر از یک متر دارد و گل‌های سفید و معطری تولید می‌کند. سانسوریا مهتابی نور کامل آفتاب را می‌پسندد با این حال در شرایط نور کم نیز مقاوم هستند و در نورکم برگ‌ها تیره می‌شوند و نوار‌های نقره‌ای خود را حفظ می‌کنند.

سانسوریا مهتابی یا یخی

سانسوریا موزی (Sansevieria bananas)

این گونه ‌برگ‌هایی گوشتی و شبیه قایق دارد که به رنگ‌های زرد، سبز و آبی دیده می‌شود. یکی از دلایل محبوبیت این گونه تفاوت رنگ قسمت داخلی و بیرونی برگ‌ها است به گونه‌ای که رنگ داخلی برگ‌ها زرد رنگ و رنگ بیرونی برگ‌ها سبز تیره است. این گونه نیز در ابعاد کوچک و مینیاتوری رشد می‌کند و مناسب نگهداری در محیط‌های کوچک است.

سانسوریا ماسونی یا باله نهنگی (Sansevieria masoniana)

این گونه از گل سانسوریا دارای یک برگ پهن شبیه باله نهنگ است که لکه‌های به رنگ سبز کمرنگ بر روی زمینه‌ای به رنگ سبز تیره نقش بسته‌اند. در صورت مساعد بودن شرایط تا ارتفاع ۱.۵ متری رشد می‌کنند. دارای یک غلاف بنفش رنگ هستند که در زیر خاک قرار دارد و دیده نمی‌شود. این گونه را می‌توانید به تنهایی یا همراه چندین برگ از این گیاه نگهداری کنید و گلدانی منحصر به فرد داشته باشید.

سانسوریای کرواتی (Sansevieria censorship)

سانسوریای کراواتی دارای دو گونه سبز و ابلق است و معمولا مناسب مکان‌هایی با فضای کوچک هستند. بومی قاره آفریقا است و نوع غلاف‌دار این گیاه جذابیت و زیبایی بیشتری‌ دارد. دارای برگ‌های پهن هستند و رشد گیاه بیشتر در پهنای برگ است از این رو رشد طولی چندانی ندارد. ارتفاع این گیاه در بیشترین حالت به ۶۵ سانتی‌متر می‌رسد.

سانسوریا کانالیکولاتا (Sansevieria canaliculata)

جالب است بدانید که این گونه برگ‌هایی استوانه‌ای دارد و هر برگ در طول دارای ۵ الی ۶ شیار است. این برگ‌ها به رنگ‌های سبز روشن و سبز تیره دیده می‌شوند و در صورت مساعد بودن شرایط به ارتفاع یک متری نیز می‌رسند. در فصل بهار گل‌های لوله‌ای و سفید رنگ این گیاه شکوفا می‌شوند و منظره‌ای زیبا به محیط اطراف خود می‌بخشند.

روش تکثیر گل سانسوریا

روش تکثیر گل سانسوریا:

گل سانسوریا به دو روش پاجوش و تقسیم برگ قابل تکثیر است.

روش پاجوش:

این روش بهترین روش تکثیر گل سانسوریا مخصوصا گونه‌های ابلق آن است. معمولا در کناره‌های این گیاه پاجوش‌های کوچکی رشد می‌کند که جهت رشد وابسته به گیاه مادر هستند و به دلیل قرارگیری در زیر سایه گیاه مادر فرصت رشد چندانی ندارد. بعد از اینکه پاجوش به رشد کافی رسید می‌توانید گیاه را به آرامی از خاک بیرون بکشید و پاجوش ریشه‌دار را به وسیله یک چاقو تیز از گیاه اصلی جدا کنید. در این حالت با کاشت پاجوش در یک گلدان می‌توانید مسیر زندگی جداگانه برای این گیاه فراهم کنید.

روش تقسیم برگ:

در تکثیر گل سانسوریا این روش کمتر استفاده می‌شود و مناسب کاشت گونه ابلق نیستند زیرا در طی فرایند کاشت حاشیه طلایی برگ‌ها از بین می‌رود. در این روش ابتدا یک برگ بالغ انتخاب کنید و آن را با یک قیچی جدا کنید. سپس برگ‌ها در ابعاد ۴ الی ۸ سانتی‌متری برش دهید. در هنگام برش باید از چاقوی تیز استفاده کنید زیرا که برگ‌های این گیاه گوشتی هستند تیز نبودن چاقو باعث بسته شدن روزنه‌های برگ و عدم رشد آن خواهد شد. قطعات برش خورده را پس آغشته کردن به پودر‌های ریشه زایی در جهت برش درون خاک قرار دهید. بعد از گذشت تقریبا ۴ هفته قلمه‌ها ریشه‌دار می‌شوند.

شرایط نگهداری از گل سانسوریا:

هر چند که گل سانسوریا به عنوان یک گیاه مقاوم شناخته می‌شود و در شرایط سخت محیطی قادر به رشد است. با این حال رعایت برخی نکات به شادابی و رشد بیشتر گیاه شما کمک می‌کند. نکات کلیدی مختلفی در رشد اصولی این گیاه دخالت دارد. این نکات عبارت اند از:

خاک:

در رشد مطلوب گل سانسوریا نقش مهمی دارد. جهت رشد این گیاه به خاک‌ سنگین نیاز دارید و خاک مناسب باید مخلوطی از شن، ماسه، رس و مواد آلی باشد.

نور:

گونه‌های ابلق گل‌ سانسوریا نسبت به گونه‌های سبز به نور بیشتری نیاز دارند و در صورت کم بودن نور نوار‌های رنگی اطراف برگ از بین می‌روند. به طور کلی این گیاه در شرایط نور کم و نور زیاد قادر به رشد است. با این حال بهتر است در فاصله دو متری از پنجره‌های جنوبی و شرقی قرار گیرد زیرا که نور مستقیم خورشید باعث سوختن برگ‌ها خواهد شد.

دما:

دمای معمول محیط منزل برای نگهداری از این گیاه کاملا مناسب است. از قرار دادن این گیاه در زیر باران و برف خودداری کنید زیرا گیاه شما آسیب‌‌های جدی می‌بیند.

آبیاری:

میزان آبیاری گیاه با توجه به عواملی مانند محل قرار گیری، میزان نور و حرارت محیط تغییر می‌کند‌. با این حال بهتر است که در زمستان‌ها دو هفته یک بار و در تابستان‌ها هر هفته گیاه را آبیاری کنید. آبیاری افراطی باعث پوسیدگی و خرابی ریشه‌ها خواهد شد.

کود:

برای رشد بهتر گیاه می‌توانید در فصل‌های بهار و تابستان به خاک آن کودهایی مانند برگ پوسیده، کود دامی پوسیده یا کود مخصوص گیاهان زینتی اضافه کنید.

گل سانسوریا مانند سایر ساکولنت‌ها

بیماری‌ها‌ گل سانسوریا

گل سانسوریا مانند سایر ساکولنت‌ها در معرض خطر بیماری‌های قارچی قرار دارد که در نتیجه آبیاری افراطی گیاه به وجود می‌آیند. سایر بیماری‌های این گیاه مربوط به برگ‌های آن است و خبر از نا مساعد بودن شرایط رشد می‌دهند. به طور مثال رنگ پریده بودن برگ‌ها و زایل شدن نقوش آن‌ها نشانه‌ی کم بودن نور محیط است در این حالت باید گیاه را به محیطی با نور مناسب و به دور از تابش مستقیم آفتاب منتقل کنید.

از طرفی خشک شدن برگ‌ها و قهوه‌ای شدن آن‌ها نشانه تشنه بودن گیاه است در این حالت گلدان را به مدت ده دقیقه درون تشت آب قرار دهید. در مقابل اگر لکه‌های قهوه‌ای روی برگ مشاهده کردید آبیاری به گیاه را قطع کنید و اجازه دهید که سطح خاک کاملا خشک شود. در برخی موارد برگ‌های جوان زشت رشد می‌کنند و حشرات ریزی بر روی آن‌ها مشاهده می‌شود دلیل این موضوع شپشک است در این حالت تا رفع علائم هر دو هفته یکبار به گیاه سم حشره کش بزنید.

سخن پایانی:

همانطور گفته شد گل سانسوریا یکی از بهترین گل‌های زینتی و ساختمانی است. این گیاه ار رشد آرامی برخوردار است و سال‌ها سبز و شاداب باقی می‌ماند. جدا از بحث زیبایی سرسختی از مهم‌ترین ویژگی‌های این گیاه محسوب می‌شود به گونه‌ای که در شرایط سخت آب وهوایی و انواع ناملایت زنده می‌ماند