زعفران، ادویهای فوق العاده منحصر به فرد و خوشمزه است که عطر و طعم بی نظیر و قابل توجه آن را می توان در بسیاری از غذاها مانند پائیا اسپانیایی (paella) و بویلاباس (Bouillabaisse) به خوبی دریافت. ادویه زعفران، از گل زعفران (crocus flower) به دست می اید که این گل، در مناطق مقاومت ۶-۹ تا ۹ به راحتی قابل کشت است. متأسفانه از هر شکوفه زعفران در هر سال، تنها مقدار بسیار کمی زعفران میتوان برداشت کرد و این امر، سبب شده تا گرانترین ادویه موجود در جهان باشد.
ایجاد شرایط مناسب برای کاشت زعفران:
در ادامه قسمت اول به ایجاد شرایط مناسب برای کاشت می پردازیم
1- تهیه کورم های گل زعفران است:
گل های بنفش رنگ زعفران، از طریق کورم زعفران (که شبیه پیاز است) رشد می کنند. این کورم ها باید تازه باشند و درست قبل از کاشت، خریداری شوند. می توانید آنها را بصورت آنلاین سفارش دهید، و یا از مراکز باغبانی، تهیه نمایید.
کورم های زعفران در مناطقی با آب و هوای گرم، با منطقه مقاومت ۶-۹ بهترین رشد را خواهند داشت. مراکز باغبانی موجود در این مناطق، بیشتر احتمال دارد که کورم های زعفران را داشته باشند.
2- محلی مناسب با آفتاب و زهکشی پیدا کنید:
محلی مناسب برای کاشت، با خاکی با زهکشی مناسب و آفتاب کامل پیدا کنید. قسمتی از زمین را انتخاب کنید که از نور مستقیم زیاد خورشید، برخوردار شود. زمین را حفر کنید تا مطمئن شوید که خاک سفت و بیش از حد متراکم نباشد. کورم های زعفران، در خاک غرقاب شده از بین خواهند رفت، بنابراین، خاک شما باید بتواند به خوبی، آب اضافی را تخلیه کند. می توانید قبل از کاشت، زمین را شخم بزنید، تا خاک شل و سست و نرم شود.
3- خاک را با مواد آلی مخلوط کرده و آماده کنید:
در جایی که می خواهید کورم های زعفران خود را بکارید، خاک با عمق ۲۵ سانتی متر) را با مواد آلی ترکیب کنید. می توانید از کمپوست، ذغال سنگ نارس یا برگهای خرد شده بدین منظور استفاده کنید. این مواد، کلیهی نیاز های کورم های زعفران را در طول زمستان، برای گیاه فراهم می کنند.
4- کورم های زعفران خود را در گلدان نیز بکارید:
اگر با کاشت زعفران در باغ خود، نگران صدمهی جوندگان یا سایر آفات خواهید بود، کاشت این گیاه داخل گلدان، می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. برای این کار، به جعبههای شیرهای پلاستیکی، یک پارچه، نوار چسب، و خاک، نیاز خواهید داشت.
- توجه کنید که حتما گلدان شما، سوراخ های زهکشی داشته باشد. اگر نداشت، خودتان سوراخ هایی را در کف ظرف ایجاد نمایید.
- انتهای جعبه های شیرهای پلاستیکی را با پارچه پوشانده و با نوار چسب محکم کنید.
- داخل جعبه ها را با حدود ۱۳ سانتی متر خاک پر کنید.
5- داخل خاک بکارید:
کورم های زعفران را قبل از شروع فصل سرما و یخ زدن زمین، داخل خاک بکارید. برای گرفتن بهترین نتیجه، بهتر است کورمها را ۶-۸ هفته قبل از آغاز فصل سرما در خاک بکارید. بسته به آب و هوای منطقه ای که در آن زندگی می کنید (و نیمکره ی جغرافیایی)، بهترین زمان برای کاشت می تواند حدود ماه اکتبر یا نوامبر باشد. سالنامه کشاورزی را بررسی کنید و یا از باغبانان محلی، در مورد تعیین بهترین زمان برای کاشت کروم ها، سوال کنید.
کاشت کورم های زعفران:
در ادامه قسمت دوم به کاشت کورم ها می پردازیم
1- کروم های زعفران را در دسته های چندتایی، دسته بندی کنید:
به جای کاشت آنها در چند ردیف، گل های زعفران را به صورت خوشه ای و نزدیک به هم بکارید، زیرا در این حالت، رشد بهتری خواهند داشت. کروم ها را با فاصله تقریبی ۶.۶ سانتی متر از یکدیگر بکارید و آنها را در گروه های ۱۰-۱۲ تایی، کنار هم قرار دهید. اگر می خواهید کروم ها را داخل گلدان بکارید، هر جعبه شیر برای کاشت یک دسته ی ۱۰-۱۲ تایی از کروم ها، مناسب خواهد بود.
2- بکارید:
کروم ها را داخل خاک در عمق ۷.۶–۱۰.۲ سانتی متری بکارید. با استفاده از یک بیلچه باغبانی، سوراخ های کوچکی را با عمق تقریبی ۷.۶–۱۰.۲ سانتی متر حفر کنید. هر کروم را بالای یک حفره قرار داده و هرکدام را داخل یک سوراخ بکارید. در انتها روی کروم ها را با خاک بپوشانید. اگر می خواهید کروم ها را داخل گلدان بکارید، کروم های خود را در بالای سوراخ هایی به عمق ۵ اینچ (۱۳ سانتی متر) که از قبل حفر کرده اید قرار داده و بکارید. سپس روی آنها را با ۵.۱ سانتی متر خاک بپوشانید.
3- کروم های خود را در طول فصل پاییز، مدام آبیاری کنید:
پاییز، بهترین فصل برای رشد کروم ها هستند. در این مدت مهم است که خاک مرطوب باشد، اما نباید آنها را غرقاب کنید.
- در ابتدا، کروم ها را ۱-۲ بار در هفته آبیاری کنید.
- چندین بار در هفته، ۲ انگشت خود را در خاک فرو کنید، تا رطوبت آن را بسنجید.
- اگر بیش از یک روز پس از آبیاری، هنوز هم آب روی سطح خاک باقی مانده بود، تعداد دفعات آبیاری را به تنها یک بار در هفته کاهش دهید.
- اگر خاک شما در طی یک روز به طور کامل خشک شد (و دیگر مرطوب نبود)، تعداد دفعات آبیاری را به ۳ بار در هفته افزایش دهید.
4- در هر فصل، یک بار به گیاه خود کود دید:
اگر در منطقه ای زندگی می کنید که فصل بهار اش کوتاه و گرم است، در اوایل فصل پاییز کود را در پای گیاه خود بریزید. اگر در منطقه ای زندگی می کنید که فصل بهار اش معتدل و طولانی است، بلافاصله بعد از گلدهی زعفران، به گیاه کود دهید. این امر، به کروم ها کمک می کند تا کربوهیدرات های مورد نیاز خود را ذخیره کرده و تا سال آینده، مصرف کند و زنده بماند. کود Bonemeal، کود کمپوست یا کود قدیمی، گزینه های مناسبی برای کوددهی به گیاه زعفران هستند.
برداشت زعفران:
در ادامه قسمت سوم به برداشت زعفران می پردازیم
1- صبور باشید:
گل های زعفران به راحتی قابل کشت و پرورش هستند. آنها به طور طبیعی مقاوم هستند و در برابر حشرات و بسیاری از بیماری ها مصون اند. تنها مشکل این گیاه، این است که هر کروم، تنها می تواند ۱ گل تولید کند و داخل هر گل، فقط ۳ کلاله زعفران وجود خواهد داشت. در پایان هر برداشت، تنها مقدار بسیار کمی از زعفران قابل استفاده، دارید.
اگرچه گل های زعفران باید ۶-۸ هفته پس از کاشت کروم ها ظاهر شوند، اما گاهی اوقات ممکن است گل ها، تا پاییز سال بعد، در نیایند، یعنی یک سال کامل پس از آنکه کروم های خود را کاشته اید. در بعضی موارد، ممکن است اگر کروم ها را در فصال بهار بکارید، در پاییز شکوفا شوند.
2- کلاله ها را از داخل هر گل زعفران، بیرون آورید:
در مرکز هر گل بنفش رنگ زعفران، ۳ عدد کلاله قرمز یا نارنجی رنگ وجود دارد. در یک روز آفتابی که گلها به طور کامل باز هستند، با استفاده از انگشتان خود این کلاله ها را با دقت از داخل گلها بیرون آورید.
3- زعفران های خود را خشک و ذخیره کنید:
بعد از اینکه با دقت همه کلاله های زعفران را جدا کردید، آنها را روی حوله های کاغذی در مکانی خشک و گرم قرار دهید. اجازه دهید تا به مدت ۱-۳ روز در جای خود بمانند تا کاملا خشک شوند.
زعفران خشک شده باید در یک جای خشک و خنک نگهداری شود. می توانید تا ۵ سال، زعفران را در یک ظرف ضد هوا نگهداری کنید.
4- از زعفران در تهیه غذاهای خود استفاده کنید:
هنگامی که زعفران شما آماده مصرف شد، کلاله های خشک شده را به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه در یک مایع داغ (مانند شیر، آب یا آبغوره) قرار دهید. سپس مایع و کلاله ها را به داخل غذای خود، اضافه کنید. از زعفران می توان در تهیه برنج، انواع سوپ، سس، سیب زمینی، غذاهای پخته شده و… استفاده کرد. افزودن کلاله ها به همراه مایع به غذا، طعم و رنگ آن را بی نظیر خواهد کرد.