بذر بادرنجویه

بادرنجویه گیاهی علفی و چند ساله بوده که جزو خانواده نعنایان بشمار می رود و با بذر تکثیر می شود. منشاء و رستنگاه این گیاه شرق مدیترانه، آسیای صغیر و جنوب اروپا گزارش شده است. ملیسا از واژگان یونانی برگرفته شده است که به معنی زنبور عسل است. شایان ذکر هست که دلیل این نامگذاری هم این است محققان معتقد بودن این گیاه کنار کندوی زنبور عسل رشد می کرده تا زنبورها را تشویق کند به کندوی خود باز گردند‌. گیاه بادرنجویه بوی خاصی و معطری شبیه به لیمو دارد و طعم آن شیرین است. این گیاه از گذشته های دور به عنوان یک گیاه دارویی مطرح بوده است و به عنوان یک چاشنی استفاده می شده است همچنین در بعضی از نوشیدنی ها هم به عنوان دمنوش مصرف می شود. اندام های هوایی گیاه به خصوص برگ ها محتوی اسانس هستند.

مشخصات ظاهری بادرنجویه (ملیس):

گیاه بادرنجویه با بذر تکثیر می شود و بذر تخم مرغی شکل دارد که رنگ آن تیره و براق است. بذر ابن گیاه بسیار کوچک است، بطوریکه وزن 1000 دانه بذر آن در حدود 6 تا 7 گرم می باشد و بشکل بوته رشد می کند. ساقه گیاه به شکل مستقیم رشد می کند، و دارای برگ های پهن تخم مرغی و یا قلبی شکلی با حاشیه دندانه دار می باشد که به طول 3 تا 6 سانتیمتر و بصورت متقابل بر روی ساقه قرار می گیرند. رنگ برگ های آن سبز تیره است که سطحی ناصاف و دارای برجستگی های متعددی می باشد. گل ها در ناحیه فوقانی گیاه و در زاویه برگ ها تشکیل می شوند. غنچه ها معمولا زرد رنگ هستند که پس از باز شدن به کل های سفید یا بنفش تغییر حالت می دهند. میوه این گیاه فندقی چهار قسمتی و طول آن 1 تا 1/5 میلیمتر است. ارتفاع این گیاه با توجه به شرایط آب و هوایی و محیطی در نهایت رشد ممکن است به حدود 50 تا 100 سانتیمتر هم برسد. اسانس این گیاه مایعی بیرنگ، رنگ زرد روشن یا زرد مایل به خاکستری بوده و دارای بوی بسیار مطبوعی شبیه لیمو می باشد.

مراحل کاشت بادرنجویه (ملیس):

برای کاشت این گیاه ابتدا بذر مناسب تهیه می شود. گیاه بادرنجویه به دو شکل مستقیم کاشت بذر یا غیر مستقیم و کاشت نشاء انجام می شود. به دلیل زمان بر بودن و یا طولانی شدن سرمای بهاری این کشت معمولا به صورت غیر مستقیم کاشته می شود. بهترین زمان برای کاشت غیر مستقیم بادرنجویه پایان فصل زمستان است که ابتدا سینی یا خزانه کاشت با خاک حاصلخیز پوشانده می شود و بذر گیاه بادرنجویه بر روی آن پاشیده می شود و روی بذر ها با لایه ای نازک از خاک نرم و مناسب به قطر 5 تا 10 میلیمتر پوشانده می شود و در نهایت بستر خاک محل کاشت بذر با آبپاش بصورت بارانی آبیاری می شود.

بعداز آبیاری باید دقت داشت که برای تسریع در رشد گیاه بستر خاک محل کاشت تا زمان جوانه زدن بذرها مرطوب نگه داشته شود. معمولا بین 10 تا 21 روز بذرهای گیاه بادرنجویه جوانه می زند و شروع به رشد می کند. وقتی که جوانه ها رشد کردند و چند برگی شدند زمان انتقال نشاء ها به زمین اصلی فرا می رسد. این گیاه بهتر است به صورت ردیفی کاشته شود و فاصله ردیف ها در حدود 50 تا 60 سانتی متر باشد و فاصله بوته ها از هم در حدود 30 تا 40 سانتیمتر باشد تا گیاه فضای لازم برای رشد وباردهی داشته باشد. دمای لازم برای رشد این گیاه در حدود 20 تا 22 درجه سانتیگراد کفایت می کند. اگر چه گیاه بادرنجویه قادر به تحمل خشکی و کم آبی است. ولی مصرف آب آن در حد متوسط است که در یک دوره زمانی مشخص باید بطور مرتب آبیاری بشود تا در فرایند رشد آن اختلال ایجاد نشود. محل کاشت بادرنجویه بهتر است در معرض تابش نور خورشید باشد تا بتواند از نور کامل خورشید برای رشد خود استفاده کند. طول رویش و به ثمر رسیدن گیاه بادرنجویه حدود 118 روز طول می کشد.

خواص و مزایای گیاه بادرنجویه (ملیس):

خواص گیاه بادرنجویه عبارتند از آرام بخش اعصاب، ضد بیماری های قلب، معده، روده، مفرح و نشاط آور می باشد. این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دمنوش مصرف می شود. اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ زدگی در معده، تپش قلب، سردرد های یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی خوابی، استفراغ های دوران بارداری، کم خونی دختران جوان، درد عصبی دندان و رفع تند خویی در دختران جوان و زنان بسیار موثر و کار آمد است.

کاشت بذر گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاک حاصلخیز با زهکشی مناسب	دمای مناسب: بین 5 تا 35 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 25-35 سانتیمتر	دوره زندگی: یک ساله	دوره بلوغ: 95 روزه	ارتفاع گیاه: 60 سانتیمتر