بذر سازو واش البرزی

سازو واش البرزی با نام علمی Leutea elbursensis، یک گیاه علفی و دارویی چندساله و انحصاری ایران است که تنها در ارتفاعات مرکزی البرز یافت می شود. این گیاه متعلق به خانواده Apiaceae (تیره چتریان) است و به دلیل داشتن ساقه بلند، گل های زیبا و معطر، و همچنین خواص دارویی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جنس Leutea در جهان دارای 9 گونه است که 8 گونه آن انحصاری ایران هستند و از خویشاوندان قبلی خود با ویژگی برگ های قاعده ای که به قطعات استوانه ای سخت منتهی می شوند و گلهای فقط از نوع نرماده متمایز می شود. این گیاه به واسطه داشتن ساقه بسیار بلند و گلهای زیبا و معطر قابلیت اهلی سازی دارد.

این گیاه در طب سنتی برای تسکین دردها، مشکلات گوارشی و التهابات مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، سازو واش البرزی نقش مهمی در حفاظت از تنوع زیستی ایفا می کند، زیرا به عنوان بخشی از پوشش گیاهی کوهستانی در حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش آن مؤثر است. این گیاه در پژوهش های علمی نیز مورد توجه قرار گرفته است و به دلیل خواص دارویی و پتانسیل اهلی سازی، می تواند به عنوان یک منبع ارزشمند در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

مشخصات ظاهری سازو واش البرزی

سازو واش البرزی گیاهی علفی و چندساله با ساقه منفرد و بلند به ارتفاع تا 250 سانتیمتر است. ساقه های گیاه معمولاً به رنگ سبز روشن تا مایل به زرد دیده می شوند. برگ های آن استوانه ای شکل، ضخیم و باریک هستند و حاشیه ای صاف یا اندکی دندانه دار دارند. برگ های قاعده ای آن به قطعات استوانه ای سخت منتهی می شوند.

گل های سازو واش البرزی کوچک، زرد رنگ یا زرد متمایل به سبز و به صورت گل آذین های چتری ظاهر می شوند. این گل ها در اواخر بهار شکوفا می شوند و گیاه را از نظر زینتی برجسته می کنند. گل ها از نوع نرماده هستند. پس از گل دهی، میوه هایی کوچک، صاف و خشک به رنگ قهوه ای روشن تولید می شود که حاوی بذرهای گیاه است.

کاشت بذر سازو واش البرزی

بهترین زمان برای کاشت بذر سازو واش البرزی اواخر زمستان تا اوایل بهار است، زمانی که دما حدود ۱۵ تا ۱۸ درجه سانتی گراد باشد و خطر سرمازدگی از بین رفته باشد.

مراحل کاشت

برای کاشت موفق سازو واش البرزی و بهره‌مندی از جوانه‌زنی مطلوب، مراحل زیر را با دقت دنبال کنید:

1. آماده سازی بذرها: بذرها مانند اغلب بذرهای دیگر تیره چتریان به خوبی جوانه می زنند. برای بهبود جوانه زنی، بهتر است بذرها به مدت 4 هفته سرمادهی شوند (در یخچال و دمای 4 درجه). سپس، بذرها را به مدت 2 روز در آب ولرم خیسانده شوند.
2. آماده سازی خاک: خاک را شخم زده و از علف های هرز پاک کنید.
3. کاشت بذر: بذرها را به صورت پراکنده یا در ردیف هایی منظم در گلدان یا زمین اصلی بکارید.
4. پوشاندن بذر: بذرها را بر روی خاک قرار دهید و سپس خاک را به عمق ۱ تا ۲ سانتی متر روی آن ها بپوشانید.
5. آبیاری: پس از کاشت، خاک را به آرامی آبیاری کنید تا مرطوب شود.

شرایط کاشت

• خاک: سازو واش البرزی به خاک هایی با زهکش مناسب و فقیر علاقه دارد. خاک های شنی یا سنگلاخی که مواد آلی کمی دارند، برای این گیاه مناسب هستند. pH خاک بهتر است بین 6 تا 7.5 باشد.
• آبیاری: این گیاه به آب دهی بسیار کمی نیاز دارد و در برابر خشکی مقاوم است. آبیاری باید در حدی باشد که خاک مرطوب باشد، اما غرقابی نشود. در فصل های گرم سال، می توان آبیاری را هفته ای یک یا دو بار انجام داد.
• نور: سازو واش البرزی برای رشد مطلوب نیاز به نور خورشید مستقیم دارد. این گیاه در مناطقی با حداقل 6 ساعت نور مستقیم روزانه به خوبی رشد می کند و می تواند شرایط نیمه سایه را نیز تحمل کند، اما نور زیاد باعث رشد بهتر و گل دهی آن خواهد شد.

کاشت گیاه دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاک شنی	دمای مناسب: 20 درجه سانتیگراد	آبیاری مناسب: کم
فاصله کاشت: 40 سانتی متر	دوره زندگی: چند ساله	دوره بلوغ: 2 سال	ارتفاع گیاه: 1 متر