بذر سداب

سداب گیاهی از تیره مرکبات است که با بذر تکثیر می شود و عمر چند ساله دارد. ولی در برخی مناطق بسته به شرایط اقلیمی به صورت یک ساله کشت می شود. خاستگاه و منشا گیاه سداب قاره اروپاست و از آنجا به دیگر مناطق جهان منتقل شده است. این گیاه درختچه بومی منطقه مدیترانه و جزایر قناری می باشد و در مکان های صخره ای، سنگی و سواحل خشک که معمولا در آن ها سنگ آهکی وجود دارد یافته می شود. سداب از قدیمی ترین گیاهانی است که در طب سنتی ایران و جهان مصرف می شده است. گیاه سداب گونه های مختلفی دارد که می توان به سداب کوهی و سداب کهنه اشاره کرد. مهم ترین ماده ای که در بافت سداب وجود دارد متیل نونیل کتون است که در صنعت تولید عطر و طعم دهنده های صنعتی از آن استفاده می کنند. مهمترین روش متداول استفاده از سداب به صورت جوشانده و دمنوش است. گیاه سداب بوی نامطبوع و تندی دارد که حشرات را دور می کند و برای درمان گزیده گی حشرات استفاده می شود.

مشخصات ظاهری سداب:

سداب با بذر تکثیر می شود و به صورت بوته رشد می کند. این گیاه دارای ساقه چوبی و عاری از کرک است که ارتفاع آن به 30 تا 80 سانتیمتر هم می رسد. این گیاه دارای برگ های نسبتا ضخیم و گوشتدار به دو صورت ساده در قسمت های انتهایی ساقه، منقسم به قطعات متعدد در قسمت های پایین گیاه می باشد. ساقه و برگ های آن به رنگ سبز مات مایل به آبی یا مایل به زرد هستند و گل های زرد رنگی دارد که درون گل ها غلاف های مثلثی شکلی وجود دارد.

معمولا درون هر غلاف دانه های سه تایی رشد می کنند. از ویژگی های گیاه سداب این است که گل های مرکزی گل آذین آن، مرکب از قطعات 5 تایی و گل های کناری، شامل قطعات 4 تایی هستند. در کل هر گل 8 تا 10 پرچم دارد. میوه سداب به شکل کپسولی که دانه هایی به رنگ قهوه ای درون آن رشد می کن بوده و پودر سداب به رنگ سبز مایل به زرد، با بوی نامناسب و تهوع آور، مزه تلخ و غیر قابل تحمل دارد. ارتفاع گیاه سداب اگر همه شرایط اقلیمی برای رشد آن محیا باشد در نهایت رشد به 50 تا 100 سانتیمتر می رسد.

شرایط فصلی و مراحل کاشت سداب:

کاشت سداب به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم یا نشاء صورت می گیرد. در روش مستقیم ابتدا بذر مناسب تهیه می شود و زمین محل کاشت شخم زده شده و آماده می گرد.

معمولا بذر ها به صورت ردیفی در عمق 10 تا 20 میلیمتری خاک و با فاصله 30 تا 40 سانتیمتر قرار داده می شود. سپس با آبپاش آبیاری می گردد معمولا بعد از حدود7 تا 20 روز گیاه جوانه زده و شروع به رشد می کند.

در روش غیر مستقیم یا نشاء، خزانه کاشت در هوای باز قرارداده می شود و پس از تهیه بذر مناسب، (شکل ظاهری بذر این گیاه لوبیا مانند و به رنگ قهوه ای می باشد) سطح خزانه با خاک غنی و حاصلخیز پوشانده می شود. در نهایت بذر بر روی خاک پاشیده می شود و روی بذرها با لایه نازی از خاک نرم و غنی به قطر 10 تا 20 میلیمتر پوشانده می شود. در انتها بستر خاک محل کاشت به صورت بارانی آبیاری می شود.

بهتر است که تا زمان جوانه زدن بذر، بستر خاک محل کاشت مرطوب نگه داشته بشود. معمولا بین 7 تا 20 روز گیاه جوانه می زند و شروع به رشد و نمو می کند. وقتی که ارتفاع گیاه به 30 سانتیمتر رسید نشاء اماده انتقال به زمین اصلی می باشد. بهترین زمان ممکن برای انتقال نشاء ها به زمین اصلی اواخر فصل بهار با اوایل پاییز می باشد.

در زمین اصلی فاصله بین نشاء ها باید در حدود 30 تا 40 سانتیمتر باشد تا گیاه فضای لازم برای رشد داشته باشد. از کشت غیر مستقیم غالبا برای مقیاس های کاشت وسیع و از کشت مستقیم برای مقیاس های کوچک کاشت استفاده می شود.

دمای مناسب برای کاشت این گیاه در حدود 12 درجه سانتیگراد کفایت می کند. این گیاه هم مثل اکثر گیاهان آفتاب دوست است و مکان کاشت آن باید در معرض تابش نور خورشید باشد. مصرف آب این گیاه در حد متوسط هست که باید در یک دوره زمانی مشخص بطور مرتب آبیاری شود.

خواص و مزایای سداب:

گیاه سداب خاصیت ضد اسپاسم دارد. مصرف دارویی گیاه سداب، کاهنده میل و نیروی جنسی در مردان می باشد. از دیگر خواص سداب خاصیت ضد انگل داشته و دم کرده آن همراه با روغن زیتون کرم های معده را از بین می برد. از خواص دیگر دم کرده این گیاه درمان نفخ و باد شکم است. برای این کار 2 تا 5 گرم از پودر این گیاه را دم کرده و بعد از غذا مصرف شود.

از دیگر خواص استفاده از سداب بهبود درد رماتیسم، تپش قلب، سرگیجه و سر دردهای مربوط به یائسگی را می توان نام برد.

کاشت بذر گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاکهای شنی و رسی با آهک	دمای مناسب: بین 5 تا 35 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 30-40 سانتیمتر	دوره زندگی: یک ساله	دوره بلوغ: 95 روزه	ارتفاع گیاه: 50-100 سانتیمتر