بذر گزنه

گزنه گیاهی علفی است که به صورت خودرو و وحشی در مناطق کوهستانی ایران رشد می کند. این گیاه با بذر تکثیر می شود و عمر آن یک سال زراعی می باشد. این گیاه جزء گیاهان دارویی محسوب می شود و قسمت های مورد استفاده دارویی این گیاه، برگ ها، سرشاخه های گلدار، ریشه و دانه آن می باشد. از ساقه این گیاه به ویژه در صنعت دارو سازی استفاده می شود. برگ های جوان گزنه در بعضی از مناطق کشور به عنوان خوراک دام مصرف می شود.‌ در صنعت نیز از کلروفیل برگ گزنه برای رنگ کردن صابون، روغن ها و همچنین مواد عطری مختلف استفاده می شود. در پروش خانگی گزنه، میتوان از برگ های گیاه برای تهیه دم کرده و دمنوش، جوشانده و سبزی در برخی از غذاها استفاده کرد.

مشخصات ظاهری گزنه:

گزنه با بذر تکثیر شده و به صورت بوته رشد می کند. این گیاه ساقه ای به شکل چهارگوش و شاخه، شاخه و بالا رونده دارد، برگ های این گیاه سبز روشن به صورت متقابل و بیضی شکل هستند، برگچه های این گیاه هم به شکل نوک تیز و دانه دار می باشند.

گل های گزنه معمولا کوچک، کرک دار و به رنگ سبز روشن و بر روی 2 پایه جدا گانه به شکل نر و ماده واقع شده است. ساقه گزنه تارهای مخروطی و گزنده دارد که پس از لمس کردن محتویات سوز آور داخل آن، وارد بدن شده و باعث سوزش و ناراحتی می شود.

میوه این گیاه نیز مسطح و بیضی شکل به رنگ زرد و قهوه ای می باشد. ارتفاع این گیاه در نهایت رشد درصورت وجود شرایط آب و هوایی مناسب بین 70 تا 120 سانتی متر در نوسان است.

شرایط کاشت بذر گزنه:

تکثیر گزنه به دو شکل کاشت بذر و یا پاجوش انجام می شود. زمان مناسب برای کاشت بذر این گیاه فصل بهار است که ابتدا باید بذر مناسب این گیاه تهیه شود. پس از مشخص شدن زمین محل کاشت، آنجا شخم زده شده آماده می گردد و کود و مواد مغذی به خاک اضافه می شود. بعداز آن برای تسریع در جوانه زدن بذر به مدت 24 ساعت در آب ولرم خیسانده می شود.

سپس بذر ها برروی خاک پاشیده می شوند و روی بذر ها با لایه نازکی از خاک نرم به قطر 4 تا 8 میلیمتر پوشانده می شود و در پایان بستر خاک محل کاشت به صورت بارانی آبیاری می شود بهتر است برای سرعت دادن به جوانه زدن بذر ها بستر خاک محل کاشت مرطوب نگاه داشته شود.

معمولا بین 7 تا 20 روز گیاه جوانه می زند و شروع به رشد می کند. اگر تراکم کاشت بالا باشد باید با حذف جوانه های ناقص و معیوب فاصله بین بوته ها را به 30 تا 40 سانتیمتر رساند تا گیاه فضای کافی برای رشد داشته باشد. همچنین می توان با استفاده از خزانه و سینی نشاء کاشت این گیاه را در اواخر زمستان در گلخانه انجام داد و پس از بدست آمدن نشاء در فصل بهار آن را به زمین اصلی منتقل کرد.

در روش پاجوش هم در فصل بهار، پاجوش های قوی و سرحال این گیاه را که ریشه مناسب دارند می توان جدا کرد و بطور مستقل کاشت. دمای مناسب برای رشد این گیاه بین 18 تا 22 درجه سانتیگراد کفایت می کند. گزنه مصرف آب کمی دارد که باید در یک دوره زمانی مشخص و بطور منظم آبیاری شود. بهتر است محل کاشت این گیاه در معرض نور خورشید باشد تا بتواند از نور کامل خورشید برای رشد خود استفاده کند و رشد آن دچار اختلال نگردد.

خواص و مزایای گزنه:

در طب سنتی طبیعت گزنه گرم و خشک است. دم کرده گزنه به دفع سموم بدن بخصوص اوره و بهبود دستگاه لنفاوی کمک می کند. گزنه سرشار از پروتئین و روغن های چرب است و جوشانده و دمنوش برگ گزنه برای رفع اسهال مفید می باشد. گزنه حاوی اسیدهای چرب است که سطح تستوسترون را بالا برده و باعث افزایش میل جنسی می شود.

گزنه حاوی منیزیم و آهن است افرادی که کم خونی دارند با نوشیدن دمنوش آن بهبود پیدا می کنند. گزنه خاصیت ضد التهابی دارد و ویتامین ث، کا آن به کاهش اثرات اگزما کمک کرده و خارش و سوزش را تا حد قابل قبولی کاهش می دهد. گزنه حاوی سیلیکا و گوگرد می باشد که در سلامت و رویش موثر است. شب ها جوشانده ریشه و برگ گزنه روی کف سر ماساژ داده می شود و صبح آبکشی می گردد.

کاشت بذر گیاهان دارویی

نور مناسب: آفتاب کامل	خاک مناسب: خاکهای غنی	دمای مناسب: بین 15 تا 40 درجه	آبیاری مناسب: متوسط
فاصله کاشت: 30-40 سانتیمتر	دوره زندگی: چند ساله	دوره بلوغ: 90 روزه	ارتفاع گیاه: 70-120 سانتیمتر