ناخنک گیاهی است که با بذر تکثیر می شود و عمر یک تا دو ساله دارد و گیاهی خودرو و وحشی است. این گیاه جز گیاهان دارویی است و بسیار معطر و خوش بو می باشد. ناخنک از نظر شکل ظاهری شبیه یونجه و شنبلیله است، دلیل اینکه به این گیاه ناخنک می گویند، این است که میوه آن هلالی شکل و شبیه سر ناخن چیده شده است. گیاه ناخنک با نام های دیگری هم مثل ناخنه، شبدر عطری، یونجه زرد، صابع الملک، گیاه قیصر، شاه افسر شناخته می شود و بعد از ناخنک معروف ترین نام آن اکلیل الملک است. طعم این گیاه تلخ است و بیشتر به صورت دمنوش مصرف می شود. منشاء و رستنگاه این گیاه کشور انگلستان است. در ایران نواحی شمال، آذربایجان، بلوچستان، تبریز و لاهیجان هم رویش دارد.
ساختار و مشخصات ظاهری ناخنک:
ناخنک گیاهی علفی است که با بذر تکثیر شده و به صورت بوته ای به شکل رونده رشد می کند و ساقه ای تنومند و عمودی دارد که شاخه های زیادی از آن منشعب می شود. برگ های این گیاه هر کدام به صورت 3 برگچه می باشد که هر کدام از برگچه ها به صورت بیضی کشیده هستند و حاشیه های دندانه داری دارد. گل های آذین شده این گیاه در محور اصلی و فرعی تشکیل می شود. گل های زرد رنگ معطر کوچکی دارد، که اندازه آن ها به حدود 6 تا 7 میلیمتر می رسد. که هنگام شکفتن منظره زیبایی را بوجود می آورند.
میوه آن نیز به صورت نیام، بی کرک، به رنگ مایل به سبز و محتوی یک یا دو دانه می باشد. کلیه قسمت های گیاه و حتی گل های آن هم خشک شده و مصرف می شود. مصرف این گیاه بیشتر به صورت دمنوش است. ارتفاع این گیاه در نهایت رشد با توجه به وجود شرایط مناسب آب و هوایی ممکن است بین 70 تا 130 سانتی متر در نوسان باشد.
شرایط فصلی و مراحل کاشت ناخنک:
زمان مناسب برای کاشت این گیاه فصل تابستان است. ابتدا برای کاشت این گیاه باید بذر مناسب آن تهیه شود و برای تسریع در رشد بذرها، قبل از کاشت به مدت 24 ساعت در آب ولرم خیسانده شوند. زمین محل کاشت مشخص شده شخم زده می شود و کود و مواد مغذی به آن اضافه می شود.
پس از آن بذر بر روی خاک پاشیده می شود و روی بذر ها با لایه نازکی از خاک نرم به قطر 10 تا 30 میلیمتر پوشانده می شود و در پایان بستر خاک محل کاشت به صورت بارانی آبیاری می شود. لازم است که بستر خاک محل کاشت تا زمان جوانه زدن مرطوب نگاه داشته شود.
معمولا گیاه ناخنک بعداز 7 تا 14 روز جوانه می زند و شروع به رشد می کند. برای کم کردن تراکم جوانه ها بهتر است تا جوانه های معیوب و ناقص حذف شوند تا فاصله بین جوانه ها به حدود 30 تا 40 سانتی متر برسد تا گیاه فضای کافی برای رشد داشته باشد. گیاه ناخنک مصرف آب کمی دارد که باید در یک دوره زمانی مشخص به صورت مرتب آبیاری شود. دمای مناسب برای رشد این گیاه بین 22 تا 30 درجه سانتیگراد کفایت می کند.
محل کاشت این گیاه باید در معرض تابش نور مستقیم خورشید باشد تا بتواند برای رشد بهتر از آن استفاده کند.
خواص و مزایای ناخنک:
مصرف این گیاه قابلیت نفوذ پذیری مویرگ ها را کاهش داده و خون را رقیق تر می کند. همچنین از تشکیل لخته خون جلوگیری می کند، دم کرده این گیاه برای تنظیم ضربان قلب، رفع مشکل بی خوابی، آرامش اعصاب و تسکین سردرد های عصبی مفید است، یکی دیگر از خواص ناخنک بخاطر بهبود قاعدگی زنان با کاهش عفونت های مجاری ادراری و رفع اختلالات یائسگی می باشد. ناخنک خاصیت ادرار آوری دارد و به افرادی که شن یا سنگ کلیه دارند مصرف آن توصیه می شود. رفع جوش و دمل با استفاده از دمنوش این گیاه میسر می شود، استفاده از این گیاه برای افزایش شیر مادر و افزایش اسپرم مردان مفید می باشد.
کاشت بذر گیاهان دارویی
 |
 |
 |
 |
نور مناسب: آفتاب کامل |
خاک مناسب: آهکی و لومی |
دمای مناسب: بین 15 تا 50 درجه |
آبیاری مناسب: کم |
 |
 |
 |
 |
فاصله کاشت: 40 سانتیمتر |
دوره زندگی: دو ساله |
دوره بلوغ: 85 روز |
ارتفاع گیاه: 70-130 سانتیمتر |
ملیحه ابوترابی نجف آبادی –
سلام من این گیاه ناخنک رو خودرو در جزیره قشم دیدم و اگه خدا بخواهد امسال بهمن ماه این گیاه رو می خواهم با بومی های آنجا کشت کنم و نیاز به یک بذر خوب دارم.
Store manager صادق نجمی –
بذر های ناخنک ما خوب هستند و تازه خریداری شده اند.