شنبلیله، گیاهی مدیترانه ای است که در پخت و پز، ساخت ادویه، مواد آرایشی، صابون ها و بهبود التهاب کاربرد بسیاری دارد و حتی مشکلات گوارشی و کاهش کلسترول را بهبود می بخشد. اگرچه شما می توانید به راحتی، کپسول هایی را که حاوی دانه های آسیاب شده شنبلیه هستند در بیشتر فروشگاه های مواد غذایی پیدا کرده و خریداری کنید ، اما این گیاه ممکن است به طور معمول در همه ی فروشگاه های محلی یافت نشوند. با آماده کردن فضایی کوچک داخل باغچه خود و کاشت و پرورش این گیاه سودمند، می توانید به راحتی، مقدار زیادی شنبلیله ارزان قیمت و تازه داشته باشید.
آماده کردن شرایط برای کاشت شنبلیله:
در اولین بخش این مطلب آموزشی به اماده کردن شرایط برای کاشت بذر شنبلیله می پردازیم.
1- بذر شنبلیله را تهیه کنید:
قبل از کاشت این گیاه، باید بذرهایی را که شنبلیله از آن رشد می کند تهیه کنید. اگر کسی را می شناسید که قبلاً این گیاه را پرورش داده است ، می توانید از او چند بذر بگیرید، در غیر اینصورت، آن ها را خریداری نمایید. از آنجایی که شنبلیله معمولاً در تهیه ادویه کاری هندی و داروی هومیوپاتی (homeopathic) مورد استفاده قرار می گیرد، می توانید برای خرید بذر به یک فروشگاه مواد غذایی هندی یا عطاری، مراجعه کنید.
بذر شنبلیله را تهیه کنید
2- فضایی مناسب را برای رشد شنبلیله خود انتخاب کنید:
اگرچه بعضی از گیاهان را باید در شرایط بسیار خاصی کاشت و پرورش نمود، شنبلیله را می توان در خاک حیاط، داخل یک گلدان دوازده اینچی و یا حتی داخل یک سینی آلومینیومی پر از خاک کاشت. در حالت ایده، مکانی با تابش آفتاب کامل برای شنبلیله انتخاب کنید، اما سایه جزئی یا حتی آفتاب غیر مستقیم نیز برای این گیاه، کافی خواهد بود.
نباید این گیاه را در یکجا کاشت و سپس به جایی بزرگتر منتقل کرد زیرا در آن حالت، خوب عمل نخواهد کرد. بنابراین یا شنبلیله خود را از همان ابتدا داخل زمین در یک منطقه مناسب بکارید، و یا سعی كنید از یک گلدان قابل تجزیه استفاده كنید كه بعداً بشود آن را داخل زمین کاشت.
فضایی مناسب را برای رشد شنبلیله خود انتخاب کنید
3- شرایط خاک را بررسی کنید:
خاک مناسب برای کاشت شنبلیله، باید بافتی مانند خاک رس داشته و زهکشی آن مناسب باشد. همچنین باید تعادل PH کمی اسیدی داشته باشد. pH 6.4 برای این گیاه ایده آل است، اما به طور کل pH بین 6 تا 7 قابل قبول خواهد بود. بنابراین قبل از کاشت بذر، وضعیت خاک را آزمایش کنید.
شرایط خاک را بررسی کنید
4- اوایل بهار بهترین زمان برای کاشت شنبلیله است:
شنبلیله در خاک گرم شکوفا می شود، بنابراین برای کاشت، زمانی را بین بهار تا اوایل پاییز انتخاب کنید. اگر در منطقه ای با آب و هوای سرد زندگی می کنید، و یا اگر می خواهید قبل از بهار، گیاه شنبلیله خود را بکارید، می توانید این کار را در داخل منزل از ۵ هفته قبل از پایان آخرین دوره سرما، انجام دهید.
اوایل بهار بهترین زمان برای کاشت شنبلیله است
5- خاک خود را آماده کنید:
بذر شنبلیله باید به طور مداوم مرطوب نگه داشته شوند، اما نباید خاک را غرقاب کرد. برای این منظور، تکه های بزرگ سنگ و خاک را شکسته و کوچک کنید، تا آب اضافی بتواند به راحتی تخلیه شود. همچنین می توانید شن و ماسه رودخانه را با خاک خود مخلوط کنید، تا آب اضافی بهتر تخلیه شود و کود و کمپوست ارگانیک را برای عملکرد بهتر گیاه، به خاک اضافه نمایید. همچنین اطمینان حاصل کنید که فضایی کافی را نیز برای پوشاندن بذرها با خاک گلدان، در نظر گرفته اید.
اگر می خواهید بذرهای خود را بیرون از منزل در باغچه بکارید، باید زمین را به عمق ۲۵ سانتی متر حفر کنید. اگر بجای آن از ظرفی (مانند گلدان یا سینی آلومینیومی) با خاکی سست استفاده می کنید، پس از ریختن خاک در گلدان، دیگر نیازی به شکستن و خرد کردن تکه های بزرگ سنگ و خاک نیست. دقت کنید که حتما فضایی مناسب را بین لبه ی گلدان تا سطح خاک در نظر می گیرید، تا پس از کاشت بذرها بتوانید مقدار خاک مناسبی را برای پوشاندن روی آنها نیز به گلدان اضافه کنید.
خاک خود را آماده کنید
6- قبل از کاشت بذرها، آن ها را یک شب در آب خیس کنید:
خیساندن بذرها یک شب قبل از کاشت آنها به افزایش سرعت جوانه زنی آنها کمک می کند. دانه ها را داخل یک کاسه یا فنجان پر از آب با دمای اتاق قرار دهید و آنها را یک شب کامل، به حال خود بگذارید. صبح قبل از کاشت، آب را تخلیه کنید.
قبل از کاشت بذرها، آن ها را یک شب در آب خیس کنید
کاشت بذر شنبلیله:
در آخرین بخش از این مقاله به مراحل کاشت بذر شنبلیله می پردازیم.
1- بذر شنبلیله را بکارید:
روی کل سطحی که در نظر گرفته اید، دانه ها را بپاشید. نگران پخش شدن غیر یکنواخت آنها، یا رعایت فاصله ای بین دانه ها نباشید. لازم نیست تا دانه های شنبلیله، فاصله مشخصی از هم داشته باشند. بعضی از افراد توصیه می کنند که قبل از کاشت بذرها، آنها را یک شب در آب خیس کنید.
بذرها را بکارید
2- روی بذرها را با خاک بپوشانید:
نیازی نیست که شنبلیله در اعماق خاک دفن شود. در حقیقت ، تنها 0.5 سانتی متر یا ¼ اینچ خاک گلدان، برای پوشاندن روی شنبلیله ها کافی خواهد بود. اطمینان حاصل کنید که بذرها به خوبی دفن شده اند، تا توسط جانورانی مانند پرندگان، خورده نشوند.
روی بذرها را با خاک بپوشانید
3- بذر ها را آبیاری کنید:
برای جوانه زدن بذرها (یعنی شروع جوانه زنی گیاه)، باید آنها را در خاک، آبیاری کنید. اطمینان حاصل کنید که خاک به طور یکنواخت مرطوب است. آب اضافی باید به سرعت تخلیه شود، اما باید تا چند روز آینده، مرطوب بماند. روزهای سوم تا پنجم، جوانه ها ظاهر خواهند شد.
از آنجایی که شنبلیله با محیط و خاک مرطوب سازگار شده است، توصیه می شود تا به جای آبیاری دوره ای، از روش آبیاری قطره ای، که آهسته و ثابت است، استفاده شود. این امر نه تنها باعث ثابت و یکنواخت شدن رطوبت خاک می شود، بلکه باعث می شود تا آب به عمق خاک نفوذ کرده و تاثیر بهتری داشته باشد.
دانه ها را آبیاری کنید
4- مراقب آفات باشید:
اگرچه شنبلیله آفت یا بیماری های زیادی ندارد، اما ممکن است گیاه توسط بیماری هایی مانند کپک پودری، شته یا ﭘﻮﺳﯿﺪﮔﯽ زﻏﺎﻟﯽ (charcoal rot) آسیب ببیند. برای کمک به کنترل آفات یا بیماری هایی که به شنبلیله صدمه وارد می کنند، از آفت کش های آلی استفاده کنید و از آبیاری بیش از حد، خودداری کنید.
مراقب آفات باشید
5- صبر کنید تا گیاه رسیده و بالغ شود:
آماده شدن شنبلیله برای برداشت ۳ تا ۴ هفته طول می کشد و ارتفاع جوانه ها باید به حدود ۱۴۰ میلی متر برسند.
صبر کنید تا گیاه رسیده و بالغ شود
6- شنبلیله های خود را برداشت کنید:
بسته به اینکه می خواهید از برگ یا دانه آن استفاده نمایید، نحوه برداشت گیاه متفاوت خواهد بود. برای برداشت برگ ها، ساقه گیاه را چند سانتی متر بالاتر از سطح خاک ببرید، و یا از ریشه بیرون بکشید. برای برداشت دانه ها، صبر کنید تا غلاف های گیاه به رنگ زرد درآید. این نشان می دهد که گیاه کاملاً رسیده است و قبل از باز شدن غلاف ها، بذرها را برداشت کنید.
شنبلیله های خود را برداشت کنید
7- مجدد گیاه را بکارید:
برخی از انواع شنبلیله ها، پس از گلدهی، مجدداً رشد نمی کنند. بنابراین اگر می خواهید همیشه شنبلیله هایی تازه داشته باشید، باید هر ۲-۳ هفته یکبار، مجدداً بذر بکارید، زیرا بعد از این مدت، تقریباً شنبلیله های قبلی از بین خواهند رفت. اگر می خواهید از زمین خود بلافاصله استفاده مجدد کنید، می توانید پس از برداشت شنبلیله ها، آن ها را از زمین بیرون کشیده و کمپوست کنید.
مجدد گیاه را بکارید
فروشگاه بذر شاپ شما را به خواندن مقاله های زیر دعوت می نماید:
- اموزش کاشت بذر هندوانه
- طرز کاشت بادام هندی در گلدان
- نحوه کاشت و پرورش درخت آووکادو
- آموزش کاشت بادام زمینی در باغچه
